CANLI YAYIN
Türkiye’nin kayıp yılları: Koalisyon hükümetleri! CHP-MSP hükümeti nasıl kuruldu?
Kıbrıs Barış Harekatı bu koalisyon döneminde yapıldı. Koalisyonda ilk kriz yasa değişikliği ile başladı. Ecevit istifa edince koalisyonun ömrü kısa oldu. Peki koalisyonlar Türkiye’ye neler kaybetti? 1974 yılında yaşananları A Haber canlı yayınına katılan Yeditepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Furkan Kaya anlattı.
A Haber'in karışıklık, kriz ve istikrarsızlığın hakim olduğu koalisyon yıllarını mercek altına aldığı Kayıp Yıllar'ın bu bölümünde 1974 yılı masaya yatırıldı. Yeditepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Furkan Kaya A Haber canlı yayınında konu ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Furkan Kaya'nın öne çıkan sözleri:
"Koalisyonları konuşurken kırılgan ve istikrarlı olmayan dönemlerden bahsettik. Özellikle CHP'den İsmet İnönü tarih sahnesinden çekilip siyaseti bırakmasıyla genç bir bakan olan Bülent Ecevit'in siyasete girmesi büyük ses getirdi. CHP tabanında etkili oldu ve yeni soluk olarak algılandı. Bu dönem hem dış siyaset açısından hem ülkenin içinde bulunduğu ekonomik buhran açısından çok önemli.
Enflasyon, krizler… 1970'li yıllar Türk siyasetinin önemli zamanlarından. Bir tarafta Milli Selamet Partisi'nin kurucu Necmettin Erbakan diğer tarafta ise CHP lideri Bülent Ecevit vardı. İdeolojik olarak, yöntem olarak ve bakış açısı olarak gerçekten 2 farklı partiden bahsediyoruz. 1974 yılındaki seçimlerde CHP 189 vekil çıkarıyor Adalet Partisi ise 153 vekil alıyor. MSP 39 Demokratik Parti 40 sandalye ile Meclis'te yer alıyor. Yani yine çoğunluğun sağlanamadığı bir seçim sonucu çıkıyor karşımıza.
Ecevit ile Demirel'in çok ciddi bir çekişmesi var. Bu sırada DP'den sağ parti olarak Süleyman Demirel'e karşı cephe almış durumda. DP ile CHP bu zamanda biraz birlikte yürüme durumunda. Burada en çok oyu alan 2 parti hükümeti kuramıyor. Bir önceki dönemden gelen af meselesi CHP ve AP'yi ayıran noktalar oldu.
O zamanda CHP ve MSP'nin koalisyon kurma ışığının olması çok sürpriz oluyor. Gazete manşetlerine bakıldığı zaman protokolün imzalandığı bakanlar listesinde yakından tanına isimler var Deniz Baykal, Turan Güneş gibi… Ancak bu görüşmeler sırasında MSP memnun değil. MSP ile CHP bir araya geldiği zaman başlarında bir askeri temsilci var. Yani askerin etkisi hal siyasette devam ediyor. Asker hala CHP kontrolünde hükümet kurulması için mücadele ediyor.
O zaman işte MSP'den 6 bakan var CHP'nin ise 18 tane bakanı görünüyor. Askeri cunta CHP kontrolünde olması gerektiğinden bahsederken burada 3 önemli bakanlığı da dikkat çekiliyor. İçişleri, Dışişleri ve MSB… Bunların üçünü de mutlaka CHP almalı deniyor. Her koşulda millet için mücadele eden savunma sanayi için çalışan Erbakan o masayı yıkmadı. Burada askere boyun eğen değil Türkiye'de parlamentonun çalışmasını isteyen buhranlı dönemden çıkmak isteyen bir MSP lideri var masada. Bu koalisyonun kahramanı Necmettin Erbakan'dır.
Erbakan burada büyük bir MİLLİ GÖRÜŞ ortaya koyarak Kabine'yi kabul ediyor. Çünkü bir yanda Kıbrıs krizi var diğer taraftan ABD'nin baskıları var. Erbakan bu buhrandan çıkmak için parlamentonun çalışmasını istiyor. Gazetelerde karikatürler oldukça dikkat çekici. O dönem hükümet sorunu büyük bir canavara benzetiliyor. O dönem basının hala askerin etkisi altında olduğunu unutmayalım. Hükümet sorunun çözen Ecevit gibi gösteriliyor ama sorunu çözen Erbakan'dır çünkü masayı dağıtmayan kişi kendisidir.
ABD, Türkiye'ye haşhaşı yasaklayın talimatı verdi. Demirel bunu yapmadı ve 12 Mart 1971 Darbesinin en önemli sebeplerinden bir tanesi de odur. Yerine gelen Nihat Erim hükümeti haşhaş yasağını getirdi. CHP-MSP döneminde bu yasak kaldırıldı. Bundan sonra ABD çok ciddi tehditlere başladı. "Türkiye bunun bedelini ödeyecek." Şeklinde sert ithamlar geldi."
GÜNÜN MANŞETLERİ İÇİN TIKLAYIN
