Yargıtay'dan kıdem tazminatı ile ilgili emsal karar! Kıdem tazminatı alma şartları neler?

İstanbul'da bir fabrikada çalışan işçi, amiri konumundaki işletme müdürünün aynı iş yerinde çalışan bir kadınla gönül ilişkisi yaşadığına yönelik söylemlerde bulundu. Olayın duyulmasından sonra işçi, işletme müdürüne 'Şimdi herkesin dilindesin' şeklinde mesaj attı. Yaşananların ardından fabrika yönetimi, işçiyi işten çıkarttı. İş akdinin haksız nedenle feshedildiğini öne süren işçi, işe iade istemiyle dava açtı. İstanbul Anadolu 13. İş Mahkemesi ise davayı reddetti. Mahkeme, davacının amiri hakkında dedikodu çıkararak amirine sataştığı, davranışın ahlak ve iyi niyet kuralları ile bağdaşmadığı sonucuna ulaşarak iş akdinin haklı nedenle feshedildiğine hükmetti. İşçinin, istinaf kanun yoluna başvurmasının ardından İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi, yerel mahkeme kararını hukuka uygun buldu. Daire, 4857 sayılı İş Kanunun 25/2-d maddesindeki hükümle işçinin, işverene, onun ailesinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması halinde işverene iş sözleşmesini haklı nedenle sonlandırma imkanı tanıdığına işaret etti. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesinin kararında, davacının amiri konumundaki başka işçi hakkında dedikodu yaptığı, eylemin sataşma niteliğinde olduğu, iş sözleşmesinin haklı nedenle sona erdirildiği belirtildi. Temyiz üzerine dosyayı görüşen Yargıtay 9. Hukuk Dairesi ise işçinin eyleminin sataşma olduğuna, iş akdinin haklı nedenle feshedildiğine hükmederek kararı onadı. KIDEM TAZMİNATI ALMA ŞARTLARI NELER? Kıdem tazminatı almaya hak kazanabilmek için, aynı işverene bağlı işyerlerinde en az bir yıl çalışmak gerekiyor. Kıdem tazminatı emekli olunduğunda, işveren işten attığında, işçi haklı bir nedenle iş akdini feshettiğinde alınabiliyor. Ayrıca, yaş dışındaki emeklilik koşulları yerine getirildiğinde işçi işten ayrılarak kıdem tazminatı alabiliyor. İstisnai olarak erkek işçiler askere giderken, kadınlar da evlendiklerinde bir yıl içinde işten ayrıldıklarında kıdem tazminatı almaya hak kazanıyor. Yaş dışındaki emeklilik koşullarını doldurmak suretiyle, örneğin 8 Eylül 1999 tarihinden önce işe girip 15 yıl sigortalılık 3600 prim gününü tamamlamış olanlar kendi istekleriyle işten ayrılırken kıdem tazminatını alabiliyorlar. Bu durumda olan ve brüt ücreti tavanı aşan kişiler, yılın ocak ve temmuz aylarında ayrıldıklarında daha yüksek kıdem tazminatı alabilirler. Özellikle çalışma süresi uzun olan kişilerin kıdem tazminatı tavanına dikkat etmeleri gerekiyor. Brüt ücreti tavanın altında bulunan kişiler için ne zaman ayrılacakları fark etmiyor. Asgari ücretle çalışanlar için en ideal dönem ise her yılın ocak ayı. Asgari ücret son yıllarda sadece ocak aylarında artırıldığı için, bu ayda işten ayrılanlar daha yüksek kıdem tazminatı alırlar. Örneğin 2019'da kıdem tazminatı yüzde 26 oranında artırıldı. Asgari ücret ile çalışan işçi 2018'in aralık ayı yerine 2019'un ocak ayında ayrılmayı tercih ettiğinde yüzde 26 oranında daha fazla kıdem tazminatı aldı. İŞÇİ VEFAT EDERSE YAKINLARI ALIR İşçi vefat ederse yakınlarına kıdem tazminatı ödenebiliyor. Tazminat alınabilmesinin bir yolu da 15 yıllık sigortalılık süresini doldurup, 3600 gün prim ödenmiş olması. Bunların dışında hangi durum olursa olsun, çalışan, kıdem tazminatı alamıyor. İŞYERİ DEVREDİLİRSE ALINMAZ İşyerinin devri halinde çalışanlar açısından kıdem tazminatı hakkı doğmaz. Ücret artışından kaynaklanan anlaşmazlık halinde işten ayrılan işçi tazminat alamaz. Malullük aylığı almak amacıyla işten ayrılan işçi kıdem tazminatına da hak kazanır. Kıdem tazminatının zamanında ödenmemesi halinde ödenmeyen süreye göre mevduata uygulanan en yüksek faiz uygulanır. Kıdem tazminatını devlet değil çalışılan işyerinin işvereni öder. Çalışan ne kadar yüksek maaş alırsa alsın tazminat hesaplamada kullanılacak miktar 2020 için 6.730.15 lirayı geçemez. NASIL HESAPLANIR? Çalışana, çalıştığı her tam yıl için 30 günlük brüt ücret tutarında kıdem tazminatı ödenir. Tazminat tutarı, giydirilmiş brüt ücret üzerinden hesaplanıyor ve çalışılan yıl ile çarpılarak, toplam tazminata ulaşılıyor. Bir yıldan artan süreler de oranlanarak hesaplamaya dahil ediliyor. Giydirilmiş ücret; aylık brüt maaş, ikramiye, prim, yol ve yakacak yardımı gibi ödemeleri içeriyor. Kıdem tazminatında da bu ödemelerin tamamı hesaba katılıyor. İşveren, her bir yıl için aylık brüt ücret üzerinden tazminatı hesaplayıp, çalışana ödüyor. Örneğin, 5 yıldır aynı işyerinde çalışıyorsunuz ve son aldığınız brüt ücret 3 bin lira. İşveren, işten çıkarması halinde size, 15 bin lira kıdem tazminatı ödeyecek demektir. Alacağınız tazminattan da sadece binde 7.59'luk damga vergisi kesinti yapılır. Şunu da belirteyim, kıdem tazminatında bir tavan rakamı var ve bu rakamın üzerinde tazminat alınamaz. Bu tavan tutarı da en yüksek devlet memurunun bir hizmet yılı için alacağı azami emeklilik ikramiye tutarıdır. İşçiye ödenecek tavan da bu miktar üzerinde hesaplanır. 2020'nin ocak-haziran dönemi için ödenecek en yüksek tazminat tutarı 6.730.15 lira. Çalışan ne kadar yüksek maaş alırsa alsın, hesaplanacak tazminat tutarı 6.730.15 lirayı geçemez. Diyelim ki, brüt maaşınız 9 bin lira ve 10 yıldır çalışıyorsunuz. 9 bin lira ile 10 yılı çarpıp, 90 bin lira kıdem tazminatı alacağınızı hesaplarsanız, yanlış yapmış olursunuz. Doğrusu, tavan miktarı olan 6.730.15 lira ile 10 yılı çarpmanızdır; alacağınız tazminat tutarı da 67 bin 301 liradır.

A HABER GALERİ

Yargıtay'dan kıdem tazminatı ile ilgili emsal karar! Kıdem tazminatı alma şartları neler?