CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
MARKETLER NEDEN ZAM YAPIYOR? Seçim öncesi hedef gösterme çabası mı? Çarpıcı sözler: Neyin zammı bu? Bunlar ifşa edilmeli
Son dakika haberi... Fiyatlarda haksız artışa giden marketler için ne yapılacak? Zincir market ve tedarikçi soruşturmasında karar ne olacak? Maliyetler artmazken marketler ürün fiyatlarını neden yükseltiyor? Seçim öncesi bir oyun mu? Tüketici Konfederasyon Başkanı Aydın Ağaoğlu ve Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem, A Haber canlı yayınında konu ile ilgili çarpıcı değerlendirmelerde bulundu. Ağaoğlu, 'Bunlar ifşa edilmeli. İkincisi kapatma gelecek. Israrla tekrar ediyorsa üçüncü kez aynı şekilde tespit edildiyse mağaza kapatma cezası gelecek.' dedi.
Fahiş fiyat ve stokçuluk yapan işletmelere ceza yağdı. Fahiş fiyata yeni cezalar da yolda.
Fiyatlarda haksız artışa giden marketler için ne yapılacak? Zincir market ve tedarikçi soruşturmasında karar ne olacak? Maliyetler artmazken marketler ürün fiyatlarını neden yükseltiyor? Seçim öncesi bir oyun mu? Tüketici Konfederasyon Başkanı Aydın Ağaoğlu ve Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem, A Haber canlı yayınında konu ile ilgili çarpıcı değerlendirmelerde bulundu.
İşte o açıklamalardan satır başları;
Patateslerin soğanların yanındayız. Patates şu anda bir yerel markette 15 TL'ye satılıyor. Dar gelirlinin en kolay en ucuz un doyurucu diye tercih ettiği patates bile artık 15 TL'ye ulaştı.
Nasıl oluyor bu fiyatlar? Maliyet unsurları diyorlardı maliyet unsurlarında bir artış yok iki aydır. Biz bu patatesi 7-8 liraya alıyorduk iki katına çıktı neredeyse. Bu nereye kadar gidecek? Bunu esefle endişeyle izliyoruz.
Bu noktada belirleyici olan piyasada referans fiyat oluşmasına yol açan çeşitli faktörler var. Ama bunlardan başlıcası da çok mağazalı bazı zincir marketlerin etiketleri.
O etikette domatesin 30 lira olduğunu gören pazarcı domatesi 15 TL'ye satmıyor. Halde de aynı şey. Bugün halde de patatesin fiyatı 7-7,5 liralara kadar çıkartıldı. Bunu daha önce 3-4 liradan satan halci 7-7,5 liraya kadar çıkarttı.
"NEYİN ZAMMI BU?"
Yani neden oluyor neyin zammı bu bilemiyorum. Her şeyi kendileri yapıyorlar kendileri üretiyorlar kendileri toptancılık yapıyorlar. Aracı diyoruz ya pek çoğunun neredeyse tamamının aracı şirket kendisi. Kendi toptan şirketi var X marketler zincirinin.
"PARA CEZALARI ETKİLİ DEĞİL"
Ben geçen haftaya bakıyorum 9.4 milyon bir ceza uyguladı Ticaret Bakanlığı haksız fiyat artışı değerlendirme kurulu, bu para cezalarının etkili olmadığını görüyoruz.
Bizim paketli gıda ürünleriyle temel ihtiyaç ürünleriyle ilgili yaklaşık 1 yıldır dile getirdiğimiz bir konudur bunların üzerine tavsiye edilen satış fiyatı yazılsın bakalım 45 TL'ye aldığı peyniri o zaman 200 TL'ye satıldığında acaba üzerinde tavsiye satış fiyatı 45 TL civarında bir rakam mı bunu görecek, böylelikle stoktan mı vurgun yapılıyor yoksa yeni mal gelmiş maliyet mi artmış bunlar belli olabilecek.
"BUNLAR İFŞA EDİLMELİ"
Bunlar ifşa edilmeli. Bakın o 9.4 milyon ceza hiç kahvaltı parası bile değil, 1 saatlik cirosu değil bir marketin belki. Ama ifşa edilecek.
KAPATMA CEZASI
İkincisi kapatma gelecek. Israrla tekrar ediyorsa üçüncü kez aynı şekilde tespit edildiyse mağaza kapatma cezası gelecek.
HAPİS CEZASI
Son olarak da hapis cezası. TCK'nın 237'inci maddesinde piyasada fiyatları değiştirdiği için artmasına azalmasına yol açtığı için hapis cezası. Bu arada Rekabet Kurumu soruşturması devam ediyor. Cezaların mürekkebi kurumadan önümüzdeki ay açıklayacak sonucu.
Dijital takip sistemi kurulsun. Kurulursa kimin ne yaptığı çok net olarak kamu otoritesince gözlemlenecek. Mutlaka parekende yasası ile hal yasasının hızlandırılması lazım.
SEÇİM ÖNCESİ BİR HEDEF GÖSTERME ÇABASI MI?
Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem: Biz günlerdir bu işi konuşurken işin ekonomisini konuşuyoruz. Diyoruz ki bunun ekonomik açıdan hiçbir gerekçesi yok. Hatta fiyatlar düşmüş bizim maliyetimizi artıran fiyatlar diye iddia edilen fiyatların hepsi düşmüş.
"İŞİN EKONOMİK TARAFI YOK"
Yani işin ekonomik tarafı yok. İşin bu seçim atmosferine her girdiğimizde bu oyunun oynanıyor olması buradan bir iktidar devşirme hareketi mi diye sormak lazım. O yüzden biz ne zaman seçimle ilgili bir şey konuşsak patates soğan birileri gündeme getiriyor.
"FİYATLARIN ARTMASININ İZAHI YOK"
Bir zaman da saman filan gündeme gelmeye başladı. Sonra bir bakıyoruz ki birileri çöplere fakir fukaranın yiyeceği soğanı patatesi çöplere atmaya çalışıyor. Gıda üzerinden insanların ekmeğiyle oynayarak bu oyun oynanmamalı. Bu gerçeği millet görüyor zaten. Kimin ne yaptığını artık çok net bir şekilde görüyoruz. Bu fiyatların artmasının bir izahı yok.
"İZAH EDEMİYORUZ"
İstanbul Ziraat Odası Başkanı Ömer Demir: Ne gariptir ki ne acayiptir ki öyle bir olayla karşı karşıya kalıyoruz ki biz bu işin bir paydaşı olarak anlayamıyoruz, izah edemiyoruz.
PATATES VE SOĞUN MUZDAN PAHALI OLUR MU?
Sizlere çok ilginç bir şeyi ifade etmek istiyorum. Siz hiç patates ve soğanın muzdan daha pahalı olduğu bir dönem ile karşılaştınız mı? Böyle bir şey yok olması da mümkün değil.
"MUTFAKTA YANGIN ÇIKARMAYA ÇALIŞIYORLAR"
Ne bunun teorisi ne de pratiği açıklanabilir. Başka bir şey var başka plan var başka program var. Burada mutfakta sorun çıkartıp vatandaşı sokağa dökme gibi bir planlama var.
Hiç muz patates soğanı geçer mi? Evet bunlar onu da yaptılar. Muz olmadan mutfakta yemek yapabiliriz ama patates soğan olmadan mutfakta yemek yapamayız. Bunlar mutfağı kaynatıyorlar. Mutfakta yangın çıkartmaya çalışıyorlar.
"BÖYLE BİR HESAPLAMA YOK"
21 markete kesilen ceza 9,5 milyon. 4 marketin karı 174 milyar lira. Böyle bir hesaplama yok.
Şu anda ne gariptir ki bizim ürettiğimiz 9 liraya köylü çiftçi olarak sattığımız sütü marketlerde 25-30 liraya alıyorsunuz. Ne gariptir ki 1 kg kıyma 130-140 lira. 1 kg kaşar 200 lira. Bir acayiplik yok mu? Ben sütçüyüm ben yoğurtçuyum ben yıllardır bu iş yapıyorum.
"BUNLAR TİCARETTEN MEN EDİLMELİ"
Sayın Cumhurbaşkanımız daha katı yaptırımlar yaptıracağız dediler ümidimiz bunları ticaretten men etmek. Böyle birkaç tane sıkı katı yaptırım uygularsak bunlar bu kadar rahat hareket edemezler. Bakın şu anda depolar patates soğan dolu.
Bu sabah ilgili bir arkadaşımla görüştüm diyor ki bu işin uzmanlarından biri, biz kırmızı soğanı ihraç ediyoruz genelde Tokat ve Sivas'ta olan diğer soğanı ihraç etmiyoruz fakat bunlar karışıyorlar şu anda kırmızı soğan adı altında diğeri de ihracat yapıyorlar. Dünyada yaşadığımız büyük bir sıkıntıdan birisi en az zararla çıktık.
Geçen yıl bizim ürettiğimiz hububatın miktarı yıllık 17,5 milyon ton bu yıl 20 milyon tonun üstüne çıktık. Devlet bu yıl hububata çok ciddi fiyat verdi alım garantisi verdi. Tarihte ilk kez köylü çiftçi hububattan bu kadar para kazandı.
