A HABER GALERİ
Bahşişler kıdem tazminatına dahil mi? Kıdem tazminatı hesaplama nasıl yapılır?
Bahşişler kıdem tazminatına dahil mi? Kıdem tazminatı hesaplama nasıl yapılır? Yüzde ile çalışan yüz binlerce çalışan bu sorunun yanıtını arıyor. Yaz ayı geldi ve turizm sektörü hareketlendi. Turizm sektöründe çalışan işçiler yüzde ile çalışan işçiler kategorisinde yer alıyor. İşçilere birçok turist tarafından bahşiş veriliyor. Peki, bahşişler kıdem tazminatına dahil mi? Kıdem tazminatı hesaplama nasıl yapılır? İşte kıdem tazminatı ile ilgili gelişmeler...
Turizm sektöründe doluluk oranlara yüzde yüze yakına ulaştı. Otellerde çalışmak üzere birçok kişi Antalya, Muğla, İzmir gibi tatil bölgelerine göç etti. Turizm sektöründe çalışan işçiler yüzde ile çalışıyor. Bu işçilerin gelir kaynaklarının en büyük kısmı bahşişler oluyor. Hesaplarda servis ücreti müşteriye dahil ediliyor. İşletmeler birçok işçinin bahşiş ve yüzdesini buradan temin ediyor. Peki, bahşişler kıdem tazminatına dahil mi? Kıdem tazminatı hesaplama nasıl yapılır? İşte kıdem tazminatındaki o detay...
BAHŞİŞLER KIDEM TAZMİNATINA DAHİL EDİLİR Mİ?
Birçok işçi bahşiş gibi düzenli ek ücretleri ile ilgili hakları bilmiyor. Bu da kıdem tazminatında işçinin alacağı binlerce liranın yanması anlamına geliyor. İşletmeler işçileri bazı alacaklarını çıplak, bazı ücretlerini giydirilmiş ücretten hesaplamak durumunda.
Kıdem tazminatı, giydirilmiş ücretten hesaplanırken, fazla çalışma, hafta tatili, yıllık ücretli izin gibi diğer işçilik alacakları çıplak ücretten hesaplanıyor. Giydirilmiş ücrete, işçinin asıl ücretine ek olarak sağlanan para veya para ile ölçülebilen menfaatler de dâhil ediliyor.
Süreklilik arz eden menfaatler giydirilmiş ücrete dahil ediliyor. Kıdem tazminatı da giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanarak ödenmek zorunda.
FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİ NASIL ÖDENİR?
İş Kanunu uyarınca, tüm çalışanlar için fazla çalışma ücretleri normal çalışma ücretinden yüzde 50 zamlı uygulanıyor. Yüzde usulü ücret uygulanan iş yerlerinde fazla çalışma ücretlerinin normal kısmı toplanan yüzdelerden; zamlı kısmı ise doğrudan işverence ödenmek zorunda. Normal çalışma için yüzdelerden saat başına 50 lira ücret alan işçiye, işverenin fazla çalışma için ayrıca saat başına 25 lira fark ödemesi gerekiyor.
Düğün, çay, balo, ziyafet ve toplantı gibi ilave işlerden, servis karşılığı yüzde alındığı takdirde, bu işler için günübirlik olarak işe alınan işçilerin ücretleri, puan cetvelindeki iş ve görev unvanları dikkate alınarak hesaplanıyor. Ancak, geçici olarak işe alınanlara ödenecek tutar, çalışılan süreye denk gelen asgari ücretin altında olamaz. Örneğin bir gün çalıştı ise günlük ücret 85 liranın altında olamaz.
BAŞKA İŞLETMELERDEKİ PUANLAR GEÇERLİ OLUR MU?
Yeni işe alınan bir işçi, daha önce çalıştığı işyerlerindeki hizmet sürelerini belgelendirirse, o çalışmaları yeni iş yerinde de dikkate alınıyor. Yüzdeyle çalışılan iş yerlerinde her işçi için hizmet sürelerine ilişkin değerlendirme belgelerinin saklanması gerekiyor.
İşyerinde toplanan yüzdeler, işçilerin fiilen yaptıkları işler esas alınarak dağıtılmak zorunda. Her işçi, toplanan yüzdelerden, fiilen çalıştığı gün sayısına ve puanına göre yararlandırılıyor.
KIDEM TAZMİNATI TABAN VE TAVAN HESAPLAMA NASIL YAPILIR?
TABAN ÜCRET 2 BİN 558 LİRA OLDU
Kıdem tazminatına hak kazanmak için iş yerinde en az bir yıl çalışmak gerekiyor. Tazminat ise her yıl için 1 aylık brüt ücret değerinde oluyor. 2018 yılında taban kıdem tazminatı 2 bin 29 liralık asgari ücretin brüt tutarına göre belirlenmişti.
Asgari ücretin yüzde 26,05 zamla net 2 bin 20 TL olmasının ardından asgari ücretin brüt ücreti de 2029 liradan 2558 liraya yükseldi. Bu da asgari ücretlinin tazminatına her yıl için 529 TL eklenmesi anlamına geliyor. Yani 2019'da kıdem tazminatı için taban ücret 2 bin 558 lira oldu.
TAVAN ÜCRET 6 BİN 16 LİRA OLDU
Kıdem tazminatında tavan ücret ise 5 bin 434 liradan 6 bin 16 liraya yükseldi. Buda geçen seneye göre 582 liralık artış anlamına geliyor. Yani kişinin brüt maaşı 10 bin lira dahi olsa yıllık tazminatı 6 bin 16 liradan hesaplanacak.
İHBAR TAZMİNATI NEDİR?
İş sözleşmesi işçi veya işveren tarafından sonlandırılırken işçinin işyerindeki kıdemine göre, ya belli bir süre önceden bildirimde bulunması ya da bu süreye ait ücretin diğer tarafa peşin olarak ödenmesi gerekmekte olup, uygulamada bu düzenlemeye ihbar süresi ve ihbar tazminatı denilmektedir.
İHBAR TAZMİNATI HESAPLAMA
İş Kanunu'nun 13. maddesine göre işçi veya işveren, hizmet sözleşmesini aşağıda belirtilen bildirim sürelerine uymadan sona erdirirse, bildirim sürelerine ait ücret tutarını ihbar tazminatı olarak öderler. İhbar tazminatı, işçinin hizmet süresine bakılarak hesaplanır. İş Kanunu'na göre ihbar tazminatının hesaplanmasında esas alınacak süreler şu şekildedir.
– 6 aydan az çalışanlar için 2 hafta
– 6 ay ile 1,5 yıl arası çalışanlar için 4 hafta
– 1,5 ile 3 yıl arası çalışanlar için 6 hafta
– 3 yıldan fazla çalışanlar için 8 hafta
İhbar süresi tespit edildikten sonra bu süreye karşılık gelen aylık brüt gelir giydirilmiş aylık brüt ücret üzerinden hesaplanır. Gelir vergisi ve damga vergisi kesintileri yapılır.
Örneğin son 30 günlük brüt maaşı 2.000 TL olan ve 6 yıl çalışan bir işçiye:
8 haftalık brüt ücreti kadar ihbar tazminatı ödenmelidir,
2.000 / 30 gün = 66,6 TL günlük,
66,6 x 7 gün = 466,2 TL haftalık,
8 hafta x 466,2 = 3.729,6 TL Brüt İhbar Tazminatı
Gelir vergisi: 3.729,6 x %15 = 559,44 TL,
Damga vergisi: 3.729,6 x %0.66 = 24,6 TL,
3.729,6 – (559,44 + 24,6) = 3.145,56 TL net ihbar tazminatı ödenir.
Bu süreler asgari olup sözleşme ile artırılabilir. İş sözleşmesini kendi isteğiyle sona erdiren taraf, ihbar tazminatı isteyemez, Fazla mesai ücreti, genel tatil ücreti ve hafta tatili ücreti gibi ücretler, ihbar tazminatının hesaplanmasında dikkate alınmaz. İhbar tazminatından sadece gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılır. Bunun dışında her hangi bir yasal kesinti yapılmaz.