CANLI YAYIN
Yüzeyde 300 kilometrelik kırılma! Kahramanmaraş depremi dünyayı hareket ettirdi! Yabancı uzmanlar 7.7'lik ve 7.6'lık sarsıntıyı analiz etti
Kahramanmaraş'ta meydana gelen asrın felaketi, dünya çapında de etkisini sürdürmeye devam ediyor. 11 ilde büyük bir yıkım yaratan deprem, yer kabuğunda 300 kilometrelik bir kırığa da neden oldu. Yabancı uzmanlar, 7 metreyi bulan yarıkların oluştuğuna dikkat çekerken, yeryüzünde de önemli bir şekil değişikliğine gidildiğini işaret ettiler. İşte uzmanlardan dikkat çeken o analizin detayları...
Türkiye, 6 Şubat sabahı büyük bir felakete gözlerini açtı.
Saat 04.17'de 7.7 büyüklüğündeki depremden 9 saat sonra 7.6 büyüklüğündeki ikinci depremle birlikte binlerce vatandaş enkaz altında kaldı.
11 ilin yanı sıra pek çok ülkede de hissedilen deprem büyük bir zemin çatlağına neden olurken toprak 7 metre hareket ederek farklı yönlere sürüklendi.
Depremin etkisi o kadar yıkıcıydı ki, merkez üssünden 800 kilometre uzaklıktaki Eskişehir de bile hissedildi.
Deprem bölgesinden yapılan drone çekimleri, Hatay merkezden 150 kilometre uzaklıktaki Tepehan köyünde bile olağanüstü çatlakların oluştuğunu gözler önüne serdi.
Köydeki zeytinliğin ikiye bölündüğünü belirten bölge sakini Mehmet Temizkan, "Gece 04.20'de bir gürültüyle uyandık. İlk panikle kimse evden çıkıp çıkamayacağımızı veya hayatta kalıp kalamayacağımızı bilmiyordu. Umudumuzu yitirdik" dedi.
Dünyanında yakından takip ettiği asrın felaketiyle ilgili Reuters haber ajansı, uzman ve bilim insanlarının değerlendirmede bulunduğu bir analize yer verdi. "Dünyanın şeklinin değiştiği gün" başlıklı yazıda depremin neden olduğu yarıklar ve fay hattı mercek altına alındı.
"SAN FRANCİSCO'YU YERLE BİR EDEN DEPREME BENZİYORDU"
NASA'nın Jet Propulsion Laboratuvarı'nda jeofizikçi olan Eric Fielding, ajansın Dünya Gözlemevi web sitesinde yaptığı açıklamada, "Bunlar, uzun bir dizi fay segmenti üzerinde yüzeye kadar parçalanan çok büyük ve güçlü depremlerdi.
Bu, insanlarla dolu birçok şehir ve kasabayı vuran çok geniş bir alanda son derece güçlü bir sarsıntı yarattı. 7.8 büyüklüğündeki depremin kırılma uzunluğu ve büyüklüğü, San Francisco'yu yerle bir eden 1906 depremine benziyordu." ifadelerini kullandı.
Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nden Chris Milliner tarafından sağlanan verilere göre, yarıkların her iki tarafındaki arazi zıt yönlerde hareket etti ve bazı yerlerde başlangıç noktasından 7 metreye kadar yerleşti.
Ana deprem, 7 metreye varan yer değiştirmelerle uzun bir kırılma yaşadı. 7.6'lık artçı şoktan daha kısa olan kırılma, arazinin yer yer 5 metreye kadar yer değiştirdiği görüntülendi.
Öte yandan British Geological Survey'den bir sismolog olan Margarita Segou, yer hareketini artırma eğiliminde olan ovaların yumuşak topraklarındansa dağlık kayalar üzerine inşa etmenin daha güvenli olduğunu söyledi.
Uydu görüntüleri, yüzey yer değiştirmesini açıkça gösterdi.
Planet Labs'den alınan görüntüler, Türkiye'de Nurdağı yakınlarındaki bir köyün tam ortasından geçen ve zeminin iki yanından da birkaç metre hareket ettiği açıkça görülen bir yüzey kırılması gösteriyor.
Grafik: Depremlerin ardından yer kabuğunda meydana gelen yarıkların boyutu
Başka bir görüntü, Kahramanmaraş'ın güneyindeki fay hattı üzerinde yer alan komşu köy Tevekkeli yakınlarında uzun bir çatlak ve yüzey hareketini gösteriyor. Tüm köy birkaç metre hareket etmiş gibi görünüyor ve çatlaklar tarlaları ve yolları kesiyor.
DEPREMİN BÜYÜKLÜĞÜ
Depremler, Dünya'nın yüzeyinde iki büyük çatlak açtı ve bunlardan daha uzun olanı, Türkiye'nin güneyinde yaklaşık 300 km boyunca uzanıyor.
British Geological Survey'de fahri araştırma görevlisi olan Roger Musson, "Bu büyüklükteki bir deprem, fayın oldukça uzun bir ölçüde kırılmasına neden olur" dedi. Aşağıdaki haritalar, diğer iyi bilinen kara kütlelerine göre kırılmaların boyutunu göstermektedir. Çatlak, Tayvan, Güney Kore veya Portekiz'in uzunluğu ile karşılaştırılabilir.
Grafik: Tayvan, Güney Kore, ABD, İngiltere, Tayvan, Endonezya, Sri Lanka, Güney Kore ve Portekiz'de yaşanan kara kütleleri kırıkları
Grafik: Fay hattı üzerindeki yerleşim nedenlerinin başında suya ulaşım ve erişilebilirlik yer alıyor
Grafik: Fay kırıklarına yakın olan nüfusun yoğunluğu
KAHRAMANMARAŞ DEPREMLERİ DÜNYANIN ŞEKLİNİ NASIL DEĞİŞTİRDİ?
Asrın Felaketi Kahramanmaraş Depremleri dünyanın şeklini nasıl değiştirdi?
6 Şubat'ta Kahramanmaraş merkezli meydana gelen 7,7 ve 7,6 şiddetindeki depremler ve sonrasına meydana gelen 5 bine yakın artçı sarsıntı, dünya karasının yerini değiştirdi.
Türkiye ve kuzey Suriye'de zemin yarıldı, çatladı ve farklı yönlere sürüklendi.
400 kilometrelik fay kırıldı.
Arazi, zıt yönlerde 7,3 metreye kadar hareket etti.
7,7 şiddetindeki depremin merkez üssünden yaklaşık 150 km uzaktaki Hatay ilinin Tepehan mahallesinde bile yüzeyde devasa çatlaklar oluştu.
10 Şubat'ta çekilen drone görüntüleri, büyük çatlakların köydeki bir zeytinliği nasıl ikiye böldüğünü gösteriyordu.
NASA'nın Jet İtki Laboratuvarı'nda jeofizikçi olan Eric Fielding, "Bunlar, uzun bir dizi fay segmenti üzerinde yüzeye kadar parçalanan çok büyük ve güçlü depremlerdi" dedi.
Fielding: "Bu, insanlarla dolu birçok şehir ve kasabayı vuran çok geniş bir alanda son derece güçlü bir sarsıntı yarattı. 7,7 büyüklüğündeki depremin kırılma uzunluğu ve büyüklüğü, San Francisco'yu yerle bir eden 1906 depremine benziyordu."
Fay hattının hemen üzerindeki ilçe ve köyler, en şiddetli sarsıntılara maruz kaldı.
Ana kırılma, sanki haritadaki noktaları birleştiriyormuş gibi, bu yerleşim yerlerinin birçoğunun içinden geçti.
Bu açıdan bakınca insanların fay hattı boyunca yerleştiği gibi bir izlenim oluşuyor.
Ancak insanlar; bölgenin dağ eteklerinde yer alması, toprakların verimliliği, suya erişim olanağı ve yol bağlantılarının varlığı nedeniyle bölgeye yerleşmişti.
Yerleşim yerleri, fay hattına yaklaştıkça daha yüksek nüfusa sahip olma eğilimi gösteriyordu.
Yıkım ve ölümlerin çoğu ise, fay bölgesinden uzaktaki büyük şehirlerde meydana gelmişti.
Kahramanmaraş depremleri, dünya yüzeyinde 2 büyük çatlak açtı ve bunlardan daha uzun olanı, Türkiye'nin güneyinde yaklaşık 400 km boyunca uzanıyor.
GÜNÜN MANŞETLERİ İÇİN TIKLAYIN
