Türk gökbilimcinin keşfi

ABD'nin Boston kentindeki Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi (CfA)'da çalışan Türk gökbilimci Mükremin Kılıç ve beraberindeki bilim adamları, uzayda eşine az rastlanan bir olayı tespit etti. İki beyaz cücenin (ölmekte olan yıldız) birleşerek yeni bir yıldızı doğurmaya başladığı ortaya çıktı.

Kılıç'ın önderliğindeki CfA ekibinin yayınladığı bulgulara göre, 'SDSS J010657.39 100003.3' adı verilen ikili yıldız sistemi, Dünya'dan yaklaşık 7 bin 800 ışık yılı uzaklıktaki Balina takımyıldızında yer alıyor. Birbirleri etrafındaki dönüşlerini 39 dakikada tamamlayan iki beyaz cüce, 37 milyon yıl içerisinde çarpışıp birleşecek ve yeni bir yıldızı oluşturacak.

Beyaz cücelerin arasındaki uzaklık 225 bin kilometreden fazla, yani Dünya ve Ay arasındaki mesafeden biraz daha az. İki yıldız, saatte yaklaşık 1,6 milyon kilometre hızla birbirleri etrafında dönüyor. Beyaz cücelerden biri Güneş'in yüzde 17'si, diğeri ise yüzde 43'ü ağırlığında. Astronomlar, ikisinin de helyumdan oluştuğunu düşünüyor.

Keşif, ABD'nin Arizona eyaletinde bulunan Hopkins Dağı'ndaki MMT Gözlemevi'nde gerçekleştirildi. Konu hakkında bilgi veren Mükremin Kılıç, "Bu yıldızlar ömürlerini tamamlamış durumda. Birleştiklerinde yeniden doğacaklar ve ikinci bir yaşama başlayacaklar" dedi. Kılıç ve ekibi, daha önce 200 milyardan fazla yıldızın bulunduğu Samanyolu galaksisinde çok sayıda beyaz cüce sistemi bulmuştu. Ancak ilk kez iki ölü yıldızın birleşme sürecinin gözlendiği belirtiliyor.

Yıldızlar, nükleer yakıtlarını tükettikten sonra önce 'kırmızı dev'e dönüşüyor. Bu aşamada çok genişleyen yıldız, daha sonra içe doğru çökmeye başlıyor. Çekirdeğin etrafındaki helyum iyice sıkıştıktan sonra büyük bir patlama meydana geliyor. Dış katmanları uzaya dağılan yıldızdan geriye kalanlara beyaz cüce deniliyor. Bilim adamları, Güneş'in de yaklaşık 6 milyar yıl içinde bir beyaz cüceye dönüşeceğini öngörüyor.