Enerjide tam bağımsızlık yolunda önemli adım! Akkuyu NGS'ye izin çıktı
Son dakika haberine göre Akkuyu Nükleer AŞ, Nükleer Düzenleme Kurumu'ndan santralin ilk reaktörünün işletmeye alınmasına yönelik gerekli izni aldığını duyurdu.
Akkuyu Nükleer AŞ, Nükleer Düzenleme Kurumundan (NDK), santralin ilk reaktörünün işletmeye alınması için gerekli izni aldığını duyurdu.
Şirketten yapılan açıklamaya göre, izin için gereken başvuru belgelerinin ilki 17 Mart'ta, ikincisi ise 24 Ağustos'ta NDK'ye sunuldu.
Söz konusu izinle, Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) inşaatının son aşaması olan ve santralin güvenli bir şekilde işletilmesine temel teşkil eden başlatma, ayarlama ve çalıştırma süreçlerine geçilebilecek.
Daha sonra ilk güç ünitesinin işletilmesi için gerekli lisansın alınmasına yönelik çalışmalar tamamlanacak. Lisansın alınmasıyla, nükleer yakıtın reaktöre yüklenmesi ve devreye alma öncesi kontrol işlemlerinin başlatılması sağlanacak.
Açıklamada görüşlerine yer verilen Akkuyu Nükleer AŞ Genel Müdürü Anastasia Zoteeva, sürece ilişkin "NDK'nin Akkuyu NGS'nin ilk ünitesinin işletime alınması için izin verme kararı, Türk mevzuatının ve NGS inşasına yönelik uluslararası standartların tüm gerekliliklerini yerine getirdiğimizi ve ilerlemeye hazır olduğumuzu teyit etmektedir." değerlendirmesinde bulundu.
Zoteeva, NDK uzmanları dahil, iznin alınmasında emeği geçen tüm çalışanlara teşekkür ettiğini belirterek, "Akkuyu NGS'nin ilk ünitesinin devreye alınmasına izin verilmesiyle projenin gelişiminde yeni, önemli ve daha da sorumluluk gerektiren bir aşamaya giriyoruz." ifadesini kullandı.
Rosatom Kalkınma ve Uluslararası İş Geliştirmeden Sorumlu Genel Müdür Birinci Yardımcısı Kirill Komarov da bu yılın proje açısından çok önemli olduğunu vurguladı.
Gelecek dönemde projenin tamamlanması için yapılacak çok fazla iş olduğuna işaret eden Komarov, şunları kaydetti: "Şu anda birinci ünitenin ana inşaat işleri tamamlanıyor ve buna paralel olarak başlatma, ayarlama ve çalıştırma işlemleri de tüm hızıyla devam ediyor. Önümüzde tüm sistemlerin işlevselliğini test edecek uzun bir dönem var. Tüm teknik düzenlemelere ve güvenlik gerekliliklerine uyarak bütün bu çalışmalar ciddi sorumluluk ve netlikle yapılmalıdır. Bu çok önemli bir adım. Ayrıca, bu üniteyi yönetecek personelin eğitiminin tamamen Rus-Türk projesi mantığına dayandığına dikkatinizi çekmek isterim. Üniversitelerimizde Türk öğrencilerin eğitimi için her yıl kontenjan ayırıyoruz. Proje açısından önemli bir konu da şu ki santralin devreye alma sürecinde Türk vatandaşları da aktif rol alıyor."
TEMELİ NİSAN 2018'DE ATILDI
Türkiye ile Rusya arasında 12 Mayıs 2010'da imzalanan hükümetler arası anlaşma kapsamında Mersin'in Gülnar ilçesine bağlı Büyükeceli bölgesinde yapımı devam eden Akkuyu NGS'nin birinci ünitesinin temeli 3 Nisan 2018'de atıldı.
Başkan Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in video konferans yöntemiyle katıldığı törenle ilk ünitenin inşasına ilişkin tam kapsamlı inşaat çalışmaları resmen başladı.
Bundan 2 yıl sonra, 8 Nisan 2020'de ikinci ünitenin inşasına başlanmasıyla çalışmaların ivme kazandığı projede, üçüncü güç ünitesine ilk beton 10 Mart 2021'de törenle dökülürken, dördüncü ve son ünitenin temeli ise 21 Temmuz 2022'de atıldı.
AÇIK REAKTÖRE SU VERME İŞLEMİ BAŞLADI
26 Aralık 2022'de santralin birinci ünitesinde açık reaktöre su verme işlemine başlandı.
Açıklamayı yapan Akkuyu Nükleer AŞ İnşaat Bölümü Müdürü Maksim Kucherenko, "Bu, sıcak ve soğuk deneme testlerinin yapılmasına imkan tanıyacak. 2023'te devreye alma çalışmalarına başlamış olacağız" sözlerini kullanmıştı.
İÇ KORUMA KABUĞUNUN MONTAJI TAMAMLANDI
Birinci güç ünitesinde iç koruma kabuğunun kubbesi, 2 Ocak'ta tasarım konumuna yerleştirildi ve koruma döngüsü tamamlandı.
İç koruma kabuğunun kubbesi 3,5 ay süren çalışmanın ardından montaja uygun hale getirildi. Yarım küre şeklinde ve 215 ton ağırlığındaki kubbeyi yaklaşık 62 metre yüksekliğe kaldırmak için özel olarak 75 ton ağırlığında bir travers tasarlandı ve üretildi.
DIŞ KORUMA KABUĞU 9'LUK DEPREME DAYANABİLİYOR
Reaktör binasının sızdırmazlığı için kullanılan çelik kaplama ve özel betondan oluşan iç koruma kabuğu, reaktör binasının korunmasını sağlıyor.
Güç ünitelerinin reaktör binaları, çift koruma kabuğu ile donatılıyor. Betonarme dış koruma kabuğu, 9 büyüklüğüne kadar depremlere, tsunami, kasırga ve bunların kombinasyonlarından oluşan aşırı dış etkenlere dayanacak şekilde tasarlandı.
6 BİNDEN FAZLA İNSANI BARINDIRACAK YERLEŞİM ALANI
Santralin yerleşim alanında farklı büyüklükteki dairelerin yanı sıra anaokulu, okul, dükkanlar, restoran, kafeler, tıp merkezi, eczane, spor tesisi, sosyal ve kültürel kompleksler ile bir de otel bulunacak.
6 binden fazla insanı barındıracak yerleşim alanı, tüm sakinleri için ortak dinlenme alanıyla da donatılacak.
SAHADA 4 BİN KİŞİ ÇALIŞACAK
Akkuyu Nükleer AŞ Genel Müdür Birinci Yardımcısı ve NGS Yapı İşleri Direktörü Sergey Butckikh, ikinci ünitede büyük boyutlu ekipmanları tasarım konumuna getireceklerini söyleyerek, "Ana sirkülasyon boru hattının kaynak işlemine başlayacağız. Üçüncü ünitede ise kuru koruma ekipmanı kurulum için hazırlanıyor. Reaktör basınç kabını da bu yıl içinde sahaya teslim ederek tasarım konumuna getirmeyi planlıyoruz" sözlerini kullanmıştı.
Akkuyu NGS inşaatının bölgedeki istihdam olanaklarına katkıda bulunduğunun altını çizen Akkuyu Nükleer AŞ Yönetim Kurulu Başkan Vekili Anton Dedusenko ise sahada 4 bin kişinin çalışacağını ve 40 bin kişiye istihdam sağlanacağını anlatmıştı.
TÜRBİN BİNASINDAKİ ÇATININ MONTAJI BİTTİ
Toplam ağırlığı 1140 ton olan 9 genişletilmiş kirişten oluşan birinci ünite türbin binası çatısında kurulum süreci, 10 Aralık 2022'de başlamıştı.
Her biri 110 ila 200 ton ağırlığında olan kirişler, şantiyede önceden hazırlanan iki kızak üzerinde paralel olarak birleştirilerek monte edildi.
İnşaat ekibi, yapının son kirişlerini monte etmeden önce, hava giderici ve besleme suyu depolama tankı da dahil olmak üzere birkaç parça ağır ve büyük türbin ekipmanının kurulumunu da gerçekleştirdi.
Bir sonraki aşamada çatı kaplamasının montajı yapılacak.
"HER KİRİŞ ON MİLİMETRE HASSASİYETLE MONTE EDİLDİ"
Butckikh, türbin binasının çatı kirişlerinin montajının dikkatli bir hazırlık gerektiren karmaşık ve zaman alıcı bir işlem olduğu bilgisini verdi: "Her bir kiriş, on milimetre hassasiyetle monte ediliyor. Akkuyu inşaat ve montaj ekibi, sıkı programa ve zorlu hava koşullarına rağmen bu görevi başarıyla tamamladı. Türbin binasının inşaatının bir sonraki aşamasında türbin jeneratörünün ana bileşenlerinin montajı gerçekleştirilecek."
İKİNCİ ÜNİTEDE İÇ KORUMA KABUĞUNUN DÖRDÜNCÜ KATMANI TAMAMLANDI
İç yarıçapı 22 metre, yüksekliği 8 metre ve ağırlığı 144 tondan fazla olan katmanın 3 ay süren kurulumu, dünyanın en güçlü Liebherr LR-13000 paletli vinçlerinden Liebherr LTM 1300 kamyon vinci ve iki hidrolik cihaz kullanılarak gerçekleştirildi.
Ayrıca katmanın kurulumu için, prefabrik yapıyı vincin hareketi sırasında deformasyona karşı koruyan özel bir travers geliştirildi. Sergey Butckikh, tamamlanan çalışmalara ilişkin şunları kaydetti: "Reaktör binasının önemli bir unsuru, farklı şekillerde yapılardan oluşan iç koruma kabıdır. 4. katman silindirik yapıların sonuncusudur. Ardından bu yaz kurulması planlanan kubbe kısmı montaj işlemlerine başlanacak. Uzun yıllara dayanan deneyimimiz bize zaman kazandırıyor ve mevcut kaynakların kullanımını en üst düzeye çıkarıyor. Daha sonra üçüncü ve dördüncü katmanların kaynak işlemlerini yapmayı, taşıma ve personel kilidi unsurları da dahil olmak üzere gömülü parçaları güçlendirmeyi ve monte etmeyi planlıyoruz."
NÜKLEER YAKIT SANTRALE GETİRİLDİ
29 Mart'ta gerçekleştirilen AK Parti TBMM Grup Toplantısı'nda konuşan Başkan Erdoğan, "Akkuyu'daki nükleer güç santralimize 27 Nisan'da yakıt yükleyerek resmen nükleer tesis statüsü kazandıracağız" açıklamasında bulunmuştu.
Taze nükleer yakıtın tesliminden sonra yapılacak ön testlerin ve hazırlıkların ardından ilk ünitenin devreye alınması planlanıyor. Diğer 3 ünitenin de birer yıl arayla faaliyete geçmesi hedefleniyor.
YAKIT ÇUBUKLARI 1,5 YIL BOYUNCA ELEKTRİK ÜRETİMİNDE KULLANILACAK
Türkiye'ye getirilecek yakıt çubukları, Akkuyu NGS'nin faaliyete geçmesiyle 1,5 yıl boyunca elektrik üretiminde kullanılacak. Kullanım ömrünü tamamlayan nükleer yakıt çubukları önce reaktör bölgesinde hazırlanan bir havuzda soğutma işlemine alınacak. Ardından da hazırlanan özel yerde muhafaza edilecek.
Yakıt çubuklarıyla kullanım süresince 124 bin 500 vagon kömürden elde edilen enerjiye eş değerde ısıdan, karbondioksit salımı olmaksızın elektrik üretilecek.
NÜKLEER SANTRAL NASIL ÇALIŞIR?
Nükleer santraller, radyoaktif maddeler kullanılmasından dolayı diğer santrallerden farklı ve daha sıkı güvenlik önlemlerini, teknolojileri içerisinde barındırır.
Nükleer reaktörün kalbinde, ana madde olarak uranyum kullanılır. Uranyumun parçalanmasından sonra ortaya yüksek miktarlarda enerji çıkmaktadır. Uranyum, bu şekilde fisyon (atomun iki veya daha fazla çekirdeğe bölünmesi) tepkimesine girer. Fisyon tepkimesi ile oluşan yüksek miktardaki enerji, su buharını yüksek sıcaklıklara kadar ısıtır.
Oluşan buhar, elektrik jeneratörü türbinlerine iletilir. İletilen buhar da türbin şaftını çevirerek elektrik üretimini sağlar. Bu mekanik dönme hareketi sonucunda alternatörlerde elektrik elde edilir. Jeneratörde oluşan elektrik ise iletim hatları denilen iletken teller ile kullanılacağı yere gönderilir.
Türbinden çıkan, ısı enerjisi yani sahip olduğu basınç ve sıcaklığı düşmüş olan buhar, tekrar kullanılmak üzere yoğuşturulup su haline dönüştürüldükten sonra, tekrar reaktörün kalbine gönderilir.
Yoğuşturucuda su buharının faz değişimini yapabilmek için çevrede bulunan deniz, göl gibi su kaynaklarını soğutucu olarak kullanır.