Elektrik ve telefon direklerine asılıyor! Tanesi 300 TL! Kaz nasıl yapılır? Kaz etinin faydaları nelerdir?
Kars'ta kesimi tamamlanan kazların 1 ay sürecek kurutulma işlemine başlandı. Binaların saçak altlarına, elektrik veya telefon direklerine asılarak kurutulan kaz etleri, ocak ayından itibaren sofralarda yer alacak.
Arpaçay ilçesine bağlı Güvercin köyünde kaz kesimleri, geçen ay yapıldı. Kesilen kazların yaklaşık 1 ay sürecek kurutulma işlemine de başlandı. Köylüler, yaz aylarında bakım ve beslenmelerini yaptıkları kazları kestikten sonra evlerinin çatı saçaklarının altlarına veya direklere asıyor.
Kazların yüksek yerlere asılması, kümes hayvanlarının veya köpeklerin kaz etlerine zarar vermemesi, aynı zamanda da rüzgar alması ile soğuğun iyice işlemesini sağlamak için tercih ediliyor. Üzerleri bezlerle kapatılan kaz etleri, bazen açılarak havalandırılıyor.
Zahmet ve emekle yetiştirilen kazlar özenle kesilip, tuzlanıp, kurutulduktan sonra gurbetteki eş, dost ve akrabalara gönderiliyor. Zekeriya ve Ülker Çiftçi de uzaktaki oğulları, gelinleri ve torunları için hazırladıkları 9 kaza özenle bakıyor. Kazları kuruma işlemleri tamamlandıktan sonra kargoyla çocuklarına gönderecek olan çift, birkaç kazı da kendileri için saklıyor. Zekeriya Çiftçi, "Çocuklarım Yusuf ve Uğur İzmit'teler. 3'er kaz göndereceğim. Gelinlerim, torunlarım afiyetle yesinler" dedi.
Ülker Çiftçi ise "Köyde yaşam zor ama yine de köyümüz her yerden iyidir. Kazımızı, tavuğumuzu kendimiz besliyoruz. Oğullarıma, kızlarıma, gelinlerime, torunlarıma bu kazları göndereceğim. Tavukları da kuruttum onları da göndereceğim. Kalanları da kendimiz yiyeceğiz" diye konuştu.
TANESİ 250- 300 TL
Köyün eski muhtarlarından Hakkı Akbaba da her yıl besledikleri kazları direklere asarak kuruttuklarını söyledi. Kazın tanesinin 250- 300 TL arasında olduğunu belirten Akbaba, Güvercin köyündeki kazların tam bir Kars kazı olduğunu, rengi ve büyüklüğü ile de tercih edildiğini belirtti. Kars kazının lezzetine doyum olmadığını da kaydeden Akbaba, Türkiye'de bilinen Kars kazının ülke genelindeki diğer kazlardan çok ayrı bir özelliği ve güzelliği olduğunu da kaydetti.
'KARS KAZI KAR YEMEDEN KESİLMEZ'
Hakkı Akbaba, "Ülkemizde diğer bölgelerde yetiştirilen kazlar Kars kazının ne kilosunu ne de özelliğini taşır. Kars kazı kar yemeden kesilmez. Soğuğu iyice yer ve kesildikten sonra iyice tuzlanıp kurutulur. Soğuk hava eşliğinde kurutulur. Bizim kazlarımız doğal beslenirler. Kars'ın yayla havasını solurlar. Kasım ayında kesilir, aralık ayında kurutulur, ocak ayında da yenilmeye başlar. Bizim kaz kurutma yöntemimiz böyledir" dedi.
Öte yandan köylüler, anaç kazlara da çok iyi bakıyorlar. Hemen hemen her evde bulundurulan anaç kazlar satılmıyor. Gün boyu dışarıda gezdirilen kazlar çeşme suyunda yıkanıyor. Berrak suda yüzen kazlar akşam saatlerinde kümeslerine alınıyor ve arpayla beslenmeleri sağlanıyor.
KAZ NASIL YAPILIR? KAZ ETİ İÇİN TÜRKİYE'YE GELİYORLAR
Kaz nasıl yapılır? sorusunun sorulduğu kış günlerinde Türkiye'ye sırf bu lezzeti tatmak için Avrupa'dan dahi gelenler var. Türkiye'ye gelen turistlerin Kars ve Ardahan'da tattığı kaz eti, Avrupa'da yankılanır hale geldi. Turistlerin ülkelerinde met ettiği kaz etini tatmak için Türkiye'ye kış aylarında seferler düzenlenmeye başlandı.
.
Kesim öncesi kaz çiftliklerinde ve kümeslerde beslenen ve kış sofralarının vazgeçilmez lezzeti olan kazlar, kesildikten sonra kadınlar tarafından kazanlardaki sıcak suda kısa süre bekletilip tüyleri temizleniyor. Daha sonra tandır ateşi ya da ocakta ince tüyleri yakılarak tuzlanan kaz etleri, bir süre kurutularak kış sofralarına servis ediliyor.
KAZ ETİ NASIL PİŞİRİLİR? KAZ YEMEĞİ TARİFİ
Kaz eti; fırında, haşlama ve buğulama şeklinde pişirilebilir. Kaz eti tuz kullanılarak kurutulduğundan, et fazlasıyla tuzlu oluyor. Bu nedenle, kaz eti ile yemek yapılabilmesi için tuzunun giderilmesi gerekiyor.
Kurutulmuş Kaz Eti Tuzunun Giderilmesi
Tencere içerisine 2 litre su konulacak ve kaynatılacak. Kaynayan su içerisine kaz parçaları ilave edilecek ve parçalar 2 dakika süre ile su içerisinde tutulacak. Ardından kaz eti tencereden alınacak ve yıkanacak. Tenceredeki su kullanılmayacak.
Kaz Nasıl Haşlanır?
Malzemeler:
Yarım Parça Kurutulmuş Kaz Eti
2 Litre Su
Anadolu'da kaz daha çok haşlanarak tüketilir. Aile fertlerinin sayısına göre bütün kaz veya yarısı kullanılır. 2-3 kişilik aile için kazın yarısı yeterlidir. Bütün kazın yarısını kullanarak tencerede haşlamasını yapalım.
Ön Hazırlık:
Kaz üzerinde bulunan telek artıkları temizlenecek ve kuyruk üzerinde bulunan yağ keseciği kesilip atılacak. Ardından bir bütün kaz uzunlamasına ortadan ikiye parçalanacak. Parçalardan biri "kanat ve but olarak" tekrar ikiye parçalanacak ve bir güzel yıkanacak. Diğer kalan parça olduğu gibi dolaba kaldırılacak.
1- Düdüklü Tencerede Kaz Eti Nasıl Pişirilir
Kaz etini düdüklü tencerede haşlamak isterseniz, kaz etinin tuzu giderildikten sonra düdüklüde pişirebilirsiniz. Düdüklü tencere içerisine kaz eti, üzerine 1.5 litre su konulacak ve 35 dakika süre ile pişirilecek. Düdüklü tencereniz hangi marka olursa olsun, düdüklünüzde tavuk etini kaç dakikada pişiriyorsanız kaz etini onun iki katı süresinde pişirin.
2- Normal Tencerede Kaz Eti nasıl Pişirilir
Tencere içerisine kaz eti, 2 litre su konulacak ve normal ısıda kaynatılacak. Tencere kaynamaya başladıktan sonra tencere kapağı kapatılacak. Ocak ısısı düşük ısı konumuna getirilecek. Saat'e bakılacak not edilecek. Kaz eti 2.5 saat süre ile tencerede haşlanacak ve süre bitiminde ocaktan alınacak.
Haşlama suyuna tuz ilave edilmeyecek. Etin bünyesinde bulunan tuz, eti tatlandırmak için yeterli. Suyuyla yapılan bulgur pilavı da mükemmel olur.
KAZ ETİNİN FAYDALARI NELERDİR?
Dünyada birçok ülkenin mutfağında çeşitli şekillerde yer alan kaz eti ülkemizde genellikle Kars ve Ardahan yörelerinde bulgur pilavı ile pişirilerek servis edilir.
Lezzetinin yanında içinde bulundurduğu vitamin ve mineraller ile insanlar için çok yararlı bir besin kaynağıdır.
Ağır ve yağlı bir et olan kaz etinin zararlı olduğuna dair çeşitli söylemler vardır fakat bu konuda kanıtlanmış bir bilgi yoktur. Yalnızca ağır ve yağlı olduğu için kalp ve damar rahatsızlıkları ile kolesterol gibi hastası olan kişilere önerilmemektedir.
Kaz eti genellikle kışın tüketilen çok değerli besin öğelerine sahip olan mineral ve vitamin kaynağıdır. Çok tuzlu ve ekstra yağlı tüketilmesi önerilmeyen kaz etinin suyu da kendi kadar lezzetli ve faydalıdır.
Ardahan ve Kars yörelerinde servis edilirken genellikle bulgur pilavı bu su ile pişirilir. Bazen çorbası yapılan bazen ise boş içilen kaz eti suyunun saçlara ve cilde çok iyi geldiği bazı kaynaklar tarafından iddia edilmiştir. Günlük protein ihtiyacımızın yarısını içinde bulunduran kaz etinde A, B, E vitaminleri yüksek oranda bulunur ve B12 eksikliğine çok iyi gelir.
Kaz etinde bulunan fosfor ve kalsiyum diş etlerine ve kemiklere oldukça yararlıdır. İçeriğinde ki B6 vitamini bağışıklık sistemini güçlendirirken B5 vitamini de saçların doğal rengini korumaya yardımcı olabilir.
Kaz etinin genellikle buharda pişirilmesi ve bol sebze ile servis edilmesi önerilir.