Ukrayna'nın güneydoğusunda yer alan ve Avrupa'nın en büyük nükleer enerji tesisi olarak bilinen Zaporijya Nükleer Santrali, savaşın gölgesinde bir kez daha gündemde. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ekibi, santral çevresinde patlama sesleri duyduklarını ve duman yükseldiğini bildirdi. Bu gelişme bölgedeki nükleer güvenlik endişelerini yeniden alevlendirdi.
Enerhodar'daki kritik tesis
Dnipro Nehri kıyısında, Zaporijya bölgesinin Enerhodar şehrinde bulunan santral 1984'ten bu yana çalışıyor. Toplam altı adet VVER-1000 tipi reaktörden oluşan tesis, 6 bin megavatlık kapasitesiyle Ukrayna'nın elektrik ihtiyacının yaklaşık yüzde 20'sini karşılıyor.
Santral, başkent Kiev'in yaklaşık 550 kilometre güneydoğusunda Kakhovka Rezervuarı'nın kenarında yer alıyor. 2022'de Rusya'nın kontrolüne geçen tesis, cephe hattına yakınlığı nedeniyle savaşın en riskli noktalarından biri haline geldi.
UAEA'dan kritik uyarı
UAEA Başkanı Rafael Mariano Grossi, bölgeden gelen son bilgileri paylaştı. Kurumun sahadaki ekibinin patlamaları duyduğunu ve santrale yakın bir noktadan duman yükseldiğini aktaran Grossi, "Nükleer bir tesisin çevresinde gerçekleşen her saldırı, hedef ne olursa olsun nükleer güvenlik açısından ciddi riskler taşır. Bu risklerin önlenmesi için tüm tarafların azami itidal göstermesi gerekiyor" dedi.
Olası bir patlama ne anlama gelir?
Uzmanlar, Zaporijya Nükleer Santrali'nde meydana gelebilecek bir patlamanın etkilerinin Çernobil felaketinden daha büyük olabileceğini vurguluyor. Böyle bir durumda ortaya çıkabilecek tablo şu şekilde özetleniyor:
Radyasyon sızıntısı: Patlama, büyük miktarda radyoaktif maddenin atmosfere yayılmasına yol açabilir. Özellikle uzun ömürlü izotoplar, rüzgarla binlerce kilometre öteye taşınabilir.
Tarım ve ekosistem etkileri: Radyasyonlu alanlarda toprak ve su kaynakları uzun süre kullanılmaz hale gelebilir. Tarım ürünleri zehirlenebilir ve gıda güvenliği krizi ortaya çıkabilir.
Türkiye ve çevre ülkeler: Santral, İstanbul'a yaklaşık 823 kilometre uzaklıkta bulunuyor. Hava akımlarına bağlı olarak Karadeniz'in batısı ve Trakya bölgesi radyasyon bulutundan etkilenebilir.
