Konya’da çöken bina! Yığma binanın tehlikeleri ve yeni güçlendirme yöntemleri A Haber'de
Konya'da cuma günü çöken ve 2 kişinin hayatını kaybetmesine yol açan binayla ilgili bilirkişi heyetinin çalışmaları devam ediyor. Binada dükkanı genişletmek için kolonların kesildiği iddia edildi. Peki eski binalarda riskler neler? Kolon kesildi mi? Konya Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğr. Üyesi Doç. Dr. Ceyhun Aksoylu A Haber'de konuya ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Konya'nın merkez Selçuk ilçesinde 4 katlı bir binanın akşam saatlerinde aniden çökmesi sonucu 2 kişi hayatını kaybetmiş, 3 kişi ise yaralı olarak kurtarılmıştı. Kolonlardan gelen çatırtı sesleriyle daire sakinleri binayı hızla tahliye ederken apartmanın çökmesiyle ilgili birçok sorunun yanıtı merak ediliyor.
Konya Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğr. Üyesi Doç. Dr. Ceyhun Aksoylu A Haber'de katıldığı canlı yayında binaların çökme nedenini, olası bir depremde alınması gereken önlemleri ve binalarda kolon kesilmesi durumunu ayrıntılarıyla yanıtladı.
YIĞMA BİR BİNA NEDEN ÇÖKMÜŞ OLABİLİR?
Doç. Dr. Ceyhun Aksoylu; Öncelikle şunu ifade etmek lazım. Bir binanın durduk yere çökmesini kabul edemeyiz. Mühendis bir binayı tasarlarken şunu net olarak bilir. Bina yeterli dayanım yeterli süneklik ve yeterli rijitliğe sahip olmalıdır. Bundan emin olduktan sonra proje uygulamaya geçer. Uygulamada da projeye uygun yerinde üretim yapıldıysa binanın çökmesi beklenemez. Yığma bir binada çökme için öncelikle binayı tanımak lazım. Yığma binalarda taşıyıcı duvarlar vardır ve bu binaların farklı tipleri de vardır. Burada taşıyıcı olan bir duvarı keserseniz veya bir müdahalede bulunursanız ve daha sonrasında herhangi bir önlem almazsanız bu binanın yıkılması kaçınılmaz olacaktır.
A Haber - Ekran Görüntüsü
YIĞMA BİNALARDA KAPI AÇILMASI YA DA DUVAR KIRMAK NEYİ GETİRİR?
Doğru bir proje ve bu doğru projenin yerinde doğru şekilde uygulanması gerekiyor. Bunları yapabilirsek ancak güvenli yapılardan bahsedebiliriz. Eğer bunu yapmazsak ve yapı birkaç sene sonra herhangi bir müdahaleye maruz kalırsa mesela duvarın kaldırılması, kapı açılması, iki dükkanın birleştirilmesi gibi durumlar olursa bu bina denetimden geçmezse haliyle bu gibi durumlar ortaya çıkmak durumunda kalıyor.
YIĞMA BİNALARDA NE YAPMAK GEREKİR?
Yığma bir bina dediğimizde donatılı, donatısız, kuşatılmış farklı tipte yığma binalar yapılmaktadır. Ancak ülkemizde yapılan çoğunluklu olarak donatısız yığma bina olarak geçer. Bu binalar tuğladan oluşmaktadır. Bunlar taşıyıcı birer duvar niteliğindedir. Bu duvarlarda siz herhangi bir müdahalede bulunursanız bir süre sonra hasar almasına, çökmesine, kendi kendine yıkılmasına varacak şekilde sonuçlara ulaşabilir.
A Haber - Ekran Görüntüsü
BU TİP BİNALARDA BETON KALİTESİ NE OLMALIDIR?
Biz şuan Konya Teknik Üniversitesi Yapı ve Deprem Araştırma Laboratuvarı'nda bulunuyoruz. Burada farklı akademisyen hocalarımız tarafından farklı deneyler yapılıyor. Bu deneylerde aslında şu amaçla yapılıyor; Deprem anında bu binalara herhangi bir hasar oluşmadan hangi önlemler alınabilir? Bunlara yönelik akademisyenler tarafından çalışmalar yapılıyor.
Mevcut bir bina ciddi bir probleme sahipse yıkılabilir veya maliyeti uygunsa güçlendirme tercih edilebilir. Literatürde ve uygulamada bu teknikler mevcuttur. Ancak her tekniğin her binada uygulanması uygun değildir. Yani doğru tekniği doğru bina ile birleştirmek gerekmektedir.
Bu uygulamada en düşük beton dayanımımız 20 MPA olmak zorundadır. Bunun daha düşük dayanımda olanları aslında şu an riskli grupta olmaktadır. Örnekte görmüş olduğunuz karbonfiber ipliktir. Çelikten 10 kat daha dayanıklı bir malzemedir. Biz burada kirişler üzerinde deney yapıyoruz. Daha pratik, uygulanabilir ve maliyeti daha düşük olacak şekilde teknikleri kazandırmaya çalışıyoruz. Bu tekniğin patentini aldık ve deneysel çalışmaların hayata geçebilmesi için çalışmalara devam ediyoruz.
A Haber - Ekran Görüntüsü
YIĞMA TİPİ BİNALARDA GÜÇLENDİRMELER SAĞLIKLI OLABİLİR Mİ?
Duvarlar üzerinde karbonfiber dediğimiz kumaştan bir malzeme var. Bu teknik oldukça yeni bir teknik ve birtakım deneylerin yapılması ve sonrasında bu cevapların verilmesi gerekiyor.
BİR ANDA ÇÖKEN BİNA SAĞLIKSIZ MIDIR?
Bir binanın durduk yere yıkılması kabul edilemez. Biz her mühendise teknik anlamda bütün bilgileri aktarıyoruz ve bu sorumlulukla binalar tasarlanıyor. Şunu da burada ifade etmekte fayda var; maalesef uygulamada bir denetimde problemi yaşıyoruz. Bir bina yapıldıktan sonra denetimden geçmiyor. Burada yapılması gereken bir strateji geliştirmek ve belli periyotlarla binaların denetimini yapmak gerekiyor. Bina yapıldığından yıldan itibaren müdahale edildi mi edilmedi mi bunların tespit edilmesi gerekiyor.
A Haber - Ekran Görüntüsü
YIKILAN BİNALARDA HANGİ HATALAR YAPILIYOR?
Her depremden ya da yıkılan binalardan sonra problemleri dile getiriyoruz ama artık bir çözüme gitmemiz gerekiyor. Bakanlık, yerel yönetimler, üniversiteler, meslek odaları meslekte yetkin olan insanlar bir araya gelip strateji geliştirip 5 yıllık bir plan ortaya konmalı. Aslında başlık şu; kendi şehrini inşa et konu bu olacak. Bu sayede bulunduğumuz şehri daha yaşanılabilir hale getirmeye çalışacağız. Bu sayede insanlar yaşadıkları evde güven içerisinde olacak. Bunu tekrardan hatırlatmak istiyorum. Bir binanın altında alışveriş merkezi, market ya da bir galeri var. Biz bunlara bomba kat olarak tabir ediyoruz. Bu bomba katlardan acilen vazgeçmemiz gerekiyor.
İnsanlar ömürleri boyunca 1 kere ev alabiliyor ve bu onlar için mezar olmasın istiyoruz. Bu sebeple yapılacak şey çok basit. Kurumların bir araya gelerek strateji belirlemek ve kendi şehrimizi inşa etmek. ancak biz bu sadece iyi noktalara ulaşabiliriz.
Ortaklaşa çalışabilme kültürünü geliştirmemiz gerekiyor. Bizler bir araya gelirsek zaman içerisinde bu engellerin hepsini aşabileceğimiz düşünüyorum.
.
GÜNÜN MANŞETLERİ İÇİN TIKLAYIN