CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Dünyanın gözü kilit aktör Türkiye'de! ABD ve Rusya İstanbul’da buluştu | Masada değerli madenler mi var?
Barış masası Türkiye'de kuruldu. İstanbul bir kez daha diplomasinin merkezinde. ABD'li ve Rus diplomatlar İstanbul'da görüştü. Masada hangi konular var? Görüşmenin Türkiye'de olması ne anlama geliyor? Uzman isimler A Haber canlı yayınında değerlendirdi.
Dünyanın dikkat kesildiği Ukrayna krizinde gözler Türkiye'de.
Ukrayna lideri Zelenskiy ve Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov'un Ankara ziyaretlerinin ardından bu kez de Moskova ile Washington, İstanbul'da bir araya geldi.
ABD ve Rusya İstanbul'da neleri görüştü? Uluslararası İlişkiler Uzmanları Dr. Cihan Günyel, Dr. Yeliz Albayrak ve Askeri Stratejist Doç. Dr. Kemal Olçar, A Haber canlı yayınında konu ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.
İşte o açıklamalardan satır başları;
KİLİT AKTÖR TÜRKİYE
Uluslararası İlişkiler Uzmanı Dr. Cihan Günyel: Bizim açımızdan da önemli bir gün. Türkiye'nin burada ne kadar kilit bir aktör olduğunu ve diplomasi alanında da ne kadar önemli bir konuma geldiğini görüyoruz. İki açıdan da değerlendirmek lazım. Birincisi hem ABD'nin hem de Rusya'nın Türkiye'ye olan güvenini görmüş oluyoruz böyle önemli bir görüşmeyi Türkiye'de İstanbul'da gerçekleştirdikleri için.
MASADA HANGİ KONULAR VAR?
Ana gündem maddesine gelecek olursak aslında Trump yönetiminin iktidara gelmesiyle beraber Ukrayna savaşını bitirme yönünde açıklamaları vardı ki bu adımlar atılmaya başlanmıştı. Geçtiğimiz hafta Riyad'da görüşme oldu. Bildiğimiz kadarıyla heyetlerin kurulması, büyükelçiliklerin açılması ve ekonomik yaptırımların ve iş birliğinin geliştirilmesi üzerineydi.
YOL HARİTASI BELİRLENECEK
Bugün İstanbul'da her iki heyet bir araya geliyor. Burada da tahminim öncelikle büyükelçiliklerin tekrar açılması bunun yanında muhtemelen Ukrayna'da atılacak adımların ne yönde olacağına dair burada görüşlerin belirtileceği belki de bir yol haritasının tekrar ortaya konularak ileride ne gibi adımlar atılması gerektiği üzerine olacaktır diye düşünüyorum.
İLİŞKİLER DONDURULMUŞTU
İlişkiler en düşük seviyeye indirilmişti. İlişkiler dondurulmuş bir noktaya gelmişti. Trump yönetimiyle bunun tersine adımlar atılıyor. Büyükelçilikler başta olmak üzere tekrar diplomatik misyonları ve faaliyetleri devreye alarak aynı zamanda Ukrayna barışının çözümünde de heyetler oluşturarak adımlar attıklarını görüyoruz. Muhtemelen büyükelçilikler de yakın zamanda açılacaktır. Büyükelçiliklerin açılması noktasında bugünkü görüşmenin çok önemli olduğunu düşünüyorum.
TÜRKİYE KİLİT NOKTADA
Türkiye'nin küresel bir aktör olarak güvenilir bir aktör olarak büyük bir başarı sağladığını gösteriyor. Tüm ülkelerin Türkiye'ye olan güveniyle beraber diplomatik veya sorunların çözümünde İstanbul veya Ankara hatta Antalya Diplomasi Forumu gibi girişimlere önem verdiklerini güven duyduklarını ve bu çerçevede hareket ettiklerini görüyoruz.
Rusya açısından Türkiye önemli ve güvenilir bir partner. Türkiye özellikle Karadeniz, Orta Doğu, Kafkasya ve Avrupa coğrafyasının kilit noktasında bulunuyor. Bugün Ukrayna sorununu çözecekseniz bile buradaki en önemli faktör yine Türkiye olacaktır.
"PLANIN BİR PARÇASI"
Askeri Stratejist Doç. Dr. Kemal Olçar: Bu bir planın parçası. Trump bunu seçildikten sonra açıklamıştı zaten demişti ki Ukrayna ve Rusya arasındaki bu çatışmalı süreci sonlandıracağım demişti. O plan gereği önce Putin ile telefonda görüştüler. Arkasında Riyad'da dışişleri bakanları düzeyinde üst düzey bir toplantı yapıldı orada esaslar belirlendi. Bu arada teknik heyetler de bugün bir araya geldiler İstanbul'da.
İstanbul marka şehir haline gelmiş durumda. Uluslararası Arabuluculuk Derneği'nin yapamadığı şey şu anda Türkiye yapıyor.
"BİR SONRAKİ ADIM ZİRVE OLABİLİR"
Görüşmelerin içeriğine baktığımız zaman daha çok teknik hususları içeriyor gibi gözüküyor. Uluslararası bankacılık sistemleriyle bir takım sorunlar vardı savaştan sonra her iki taraf da kendi akışkanlığını kesmişti onu çözmeye çalışıyorlar. Karşılıklı iyi niyet çerçevesinde sorunlarını bu anlamda çözecekler gibi duruyor. Bir sonraki adımda zirve olabilir. Trump ile Putin'in görüşmesine bir hazırlık gibi duruyor.
DEĞERLİ MADENLER KONUSU
Sonuçta Ukrayna ve Rusya arasındaki bu anlaşma gerçekleşirse eğer ABD de buna dahil olursa karşımıza şu çıkacak. Bu teknik heyetler görüşmeye müteakip başka bir takım teknik heyetler de görüşecekler. Görüşmenin ana maddelerinde bence artık şu olacak. Belki Ukrayna-ABD arasında yarın imzalanması düşünülen bu karşılıklı değerleri madenlerin çıkarılması, işletilmesi, dağıtılması gibi hususlarla ilgili planın içerisinde yer alacak.
Rusya ile böyle bir anlaşma yapabiliriz demişlerdi. Bütün bu görüşmeler en nihayetinde zirve ve zirveden sonra bir anlaşma içeriğinde Ukrayna'nın madenlerinin işletilmesi var bir de Rusya'nın işgal ve ilhak ettiği Donbas gibi yerlerde bulunan değerli madenlerin de çıkarılması konusunda ABD ve Rusya bir sanki anlaşma yapacak gibi duruyor.
SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK?
Uluslararası İlişkiler Uzmanı Dr. Yeliz Albayrak: Zaten bir süredir devam eden görüşmeler sürecini izledik. Zelenskiy de ABD'ye gidecek. Toplantının sonucunda açıklanan şeyler de dikkate alınacak ve tekrar bir görüşme sağlanacak. Masada ne var? ABD ve Rusya arasında bir süredir özellikle Biden döneminde donmuş olan masada çözüm bekleyen birçok mevzu var. Tıkanmış süreçler var. İlk önce bunların giderilmesi için de bir araya gelindi.
Nihai amaç basamak basamak ilk önce donmuş ilişkilerin tekrar çözünüp işler hale gelmesi, karşılıklı çözüm yollarına gidilmesi, ilişkilerin yeniden inşası bir sonraki adımda da yine bu heyetlerden sonuca göre artık karşılıklı olarak büyükelçiliklerin açılmasını izleyeceğiz. Daha sonra resmi olarak resmi olarak liderler seviyesinde ziyaretleri de izlemeye başlayacağız.
