CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Depremin ardından yanıt aranıyor! Evim depreme dayanıklı mı? Riskli ev nasıl anlaşılır?
Elazığ, Malatya, Manisa, Ankara, Balıkesir, Marmaris... 1 haftadır hop oturup hop kalkıyoruz. Kandilli Rasathanesi ve AFAD verilerine göre yüzlerce deprem gerçekleşti. 6.8 büyüklüğündeki depremin ardından Malatya ve Elazığ'da 41 vatandaşımızı kaybettik. Uzmanlar depreme karşı önlem uyarılarında bulunuyor. Fay hatlarındaki hareketlenme vatandaşları korkuturken, evlerin depreme ne kadar dayanıklı olduğu araştırılıyor. Binlerce kişi oturduğu konutun deprem riskini araştırıyor. Google üzerinden, 'Evim depreme dayanıklı mı? Riskli ev nasıl anlaşılır?' sorularına yanıt aranıyor. Sizler için depreme dayanıklı evlerin özelliklerini derledik. İşte deprem riskine karşı dikkat edilmesi gerekenler...
Elazığ Sivrice'de meydana gelen 6.8 şiddetindeki deprem sonrası 41 vatandaşımız hayatını kaybetti. Depremşn ardından enkaz kaldırma çalışmaları tamamlanırken, riskli binalar gündeme geldi. Birçok binada derin çatlaklar oluşurken, ağır hasarlı binaların yıkımına da başlandı. Manisa, Ankara, Marmaris, Balıkesir gibi yerlerde de meydana gelen irili ufaklı depremler sonrası vatandaşlar binalarının depreme dayanıklılığını araştırıyor. İşte "Evim depreme dayanıklı mı? Riskli ev nasıl anlaşılır?" sorularının yanıtları...
6.7 MİLYON RİSKLİ YAPI VAR
Uzmanlar Türkiye için riskli olanın deprem değil binalar olduğunun altını çiziyor. Hürriyet'in haberine göre kamu yetkililerinin verdiği bilgiye göre ülke genelinde 6.7 milyon riskli yapı var. Tüm bu yapıların en iyi ihtimalle 20 yılda yenilenmesi bekleniyor. Ama deprem bizi beklemiyor.
1-Evinizde bu belirtiler varsa beklemeyin!
Bina 1999 yılında önce yapıldıysa
Bina projesiz ve ruhsatsız yapıldıysa
İnşaatta hazır beton kullanılmadıysa
Binadan daha önce alınmış karot beton dayanımı C1O altındaysa
Bina kolon ve kirişlerinde çatlaklıklar varsa
Bodrum katta rutubet, kolon demirlerinde paslanma, betonda deniz kabukları veya benzeri şeyler varsa
Bina dere yatağı, dolgudaysa riskli olma ihtimali var. Bu durumda ilk adım durumu tespit etmek olmalı.
2-Nasıl risk tespiti yapılır?
Binanızın depreme hazır olmadığını düşünüyorsanız risk tespiti yaptırmalısınız. Bu noktada 2 seçenek var.
Biri 'deprem dayanıklılık raporu' diğeri ise 'risk tespiti'. 5 katlı 10 daireli bir binada bu tespiti yaptırmanın bedeli 3 bin 500- 4 bin lira.
Deprem dayanıklılık testini bağımsız firmalar yapıyor, sonuçlarını da sadece o binada yaşayanlarla paylaşıyor. Risk tespiti ise bundan oldukça farklı.
Çünkü bu tespiti yaptırırsanız ve binanız riskli çıkarsa geri dönüşü olmayan bir yıkım süreci başlıyor. Riskli binaların tespiti için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan lisans almış kurumlara tapu ve kimlik fotokopisi ile başvurmanız gerekiyor. (Lisanslı kurum ve kuruluşları Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri'nden öğrenebilirsiniz)
Bu kurumlar binanıza ilişkin bir rapor hazırlıyor ve rapor 7 gün içinde belediyeye gönderiliyor. İnceleme sonucunda riskli olduğu belirlenen binalar, 10 iş günü içinde Altyapı Kentsel Dönüşüm İl Müdürlüğü'ne ve Tapu Müdürlüğü'ne yazılı olarak bildiriliyor. Binaya riskli yapı şerhi işleniyor ve ev sahiplerine tebligat gönderiliyor.
Binadaki maliklerin bu karara 15 gün içerisinde itiraz edebilme hakkı var. Yapılan itirazlar heyet tarafından inceleniyor.
Eğer, riskli olduğu kabul edilirse bina 60 gün içinde yıkılıyor. Teknik heyetin binanın riskli olmadığına karar verirse, şerh kaldırılıyor.
Öte yandan yapılan yeni düzenlemelere göre belediyeler de şikayet halinde veya resen riskli binaları maliklerinden süre vererek tespitini yaptırmalarını isteyebiliyorlar.
Bu durumda eğer süresi içinde riskli yapı tespiti yapılmazsa belediye yapıyor ve bedelini amme alacakları kanunu kapsamında tahsil ediyor.
3-Bina riskli ise ne olacak?
Binanız riskli ise 2 ihtimal var; güçlendirme ya da yıkıp yeniden yapma. Türkiye'de güçlendirme çalışması yıkım kadar yaygın değil.
Oysa uzmanlar uygun yapılarda güçlendirmenin hem süre hem de maliyet avantajı olduğuna dikkat çekiyor. Öncelikle, binanın güçlendirme işlemine uygun olup olmadığının teknik olarak tespit edilmesi gerekiyor.
Güçlendirme kararı, kat maliklerinin beşte dördünün çoğunluğu ile alınıyor. Kat malikleri tarafından alınan güçlendirme kararı sonrasında, güçlendirme projesi yaptırılarak, belediyeden güçlendirme ruhsatı alınıyor.
Güçlendirme giderleri, arsa payları oranında, kat maliklerince karşılanıyor. Sektör uzmanları derin bir güçlendirmede metrekare maliyetinin 1000 lira olacağını belirtiyor.
Riskli yapı kararı kesinleştikten sonra, 60+30 günlük süre içerisinde, bina yıkım süreci başlayacağından, güçlendirme işleminin hızla yapılması gerekiyor.
Depreme Dayanıklı Ev İçin Yasal Noktalar
Yapılarda depreme dayanıklı ev özelliğinin oluşturulması için nem yalıtımı, dayanıklılık raporu, sağlam dış görünüm ve proje esasları gibi önemli noktada bulunan yasal ayrıntılarda yer alıyor. Bu yasal ayrıntıların arasında;
Projenin uygulanması sırasında betonarme korozyonunu engelleyebilmek için ve yapının betonarme ömrünü uzatabilmek için su yalıtımı gerçekleştirilmesi deprem tehlikesi bulunan birçok kentte zorunlu olarak tutuluyor.
Daha önceki dönemlerdeki yaşanan deprem afetleri ve farklı fiziksel olaylar nedeniyle yapının hasar alıp almadığını belirten hasar raporunun da hazırlanmış olması gerekiyor. Hasar raporu, yapıda oluşan sıkıntılı durumların nasıl giderildiğini ve bu onarımların ne kadar geçerli olduğunu ortaya koyuyor.
Hasar raporu kadar önemli olan depreme dayanıklı ev özelliklerinden birisi de dayanıklılık raporu olurken bu rapor resmi merciler tarafından hazırlanan bir özellik taşıyor. Dayanıklılık raporu oluşturulması için yapıdan alınan betonarme örnekleri ve yapısal örnekler dayanıklılık testlerinden geçiriliyor. Bu testler sonucunda gerekli sonuçları sağlayan yapılar, güvenli yaşam alanları olarak belirleniyor.
Depreme karşı korunaklı bir yapı, mutlak olarak projelendirme aşamasında ve inşaat aşamasında sağlam malzemeler ile oluşturulması gereken bir özellik gerektiriyor. İnşaat sırasında betonarme malzeme, çelik ve demir gibi inşaat malzemelerinin yeterli düzeyde kullanılması ve bu işlem için gerekli denetlemelerin yapılmış olması önemli bir ayrıntı sağlıyor.
