CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Başıboş sokak köpeği terörüne neşter! Düzenleme Meclis'e geliyor | Atatürk dönemindeki Resmi Gazete'de sokak köpeği sorununa itlaflı çözüm
Hayvantaparlar ve mama lobisinin çözümsüzlüğe sürüklediği başıboş köpek sorunu korkunç bir boyuta ulaştı. Çocuk ve yaşlı onlarca vatandaşı yaralayan hatta ölümüne neden olan sokak köpekleri için hükümet harekete geçti. AK Parti'nin hazırladığı başıboş köpek düzenlemesi Meclis'in gündemine geliyor. Yaşanan gelişmelerin ardından Cumhuriyetin ilk yıllarında başıboş köpeklerle yapılan mücadele tekrar gündeme bomba gibi oturdu. Atatürk'ün cumhurbaşkanlığı döneminde yayımlanan 13 Haziran 1932 tarihli Resmi Gazete kararında, 'Sahipsiz köpekler için Maskesiz görülecek köpeklerin itlaf edileceği de halka tefhim edilecek ve bunu müteakip maskesiz dolaştığı görülen köpekler itlaf edilecektir. Köpeklerin itlafında kullanılacak zehir masrafı şehir ve kasabalar belediyelerine aittir. Mahallince münasip görülen yerlerde başı boş köpeklerin kurşunla itlafı daha amelî olur.' ifadeleri kullanıldı. İşte detaylar...
Her geçen gün büyüyen ve sokak terörüne dönüşen köpek sorunu bitmek bilmiyor.
Onlarca vatandaşa saldırarak yaralayan hatta minik çocukların ölümüne neden olan köpek sorunu için hükümet harekete geçti.
Avrupa'da her ülke başıboş köpe sorununa çözüm için kendi yöntemlerini kullanıyor. Örneğin İngiltere, 1 hafta boyunca sahiplenilmeyen köpekleri iğneyle uyuturken Türkiye'de özellikle "mama lobisi"nin yürüttüğü algı çalışmasıyla çözümün önüne geçiliyor.
"Sahipsiz hayvanlara yönelik düzenleme" kısa süre içinde TBMM'ye sunularak sahipsiz hayvanların insanlar için hayati risk oluşturmasının önüne geçmesi amaçlanıyor.
DÜZENLEME MECLİS'E GELİYOR
AK Parti Grup Başkanvekili Bahadır Yenişehirlioğlu, "sahipsiz hayvanlara yönelik düzenleme" konusunda Meclis'te gerçekleştirilecek çalışmaları kendisinin yöneteceğini belirterek, "Bu çalışmaları 15 gün yürüteceğim. Meclis kapanmadan büyük ihtimalle Kanun Teklifi, Meclis Başkanlığına sunulacak." dedi.
Toplumun son yıllarda gündeminin saldırgan sokak hayvanları olduğunu belirten Yenişehirlioğlu, siyasetin, milletin taleplerini karşılamak mecburiyetinde olduğunu söyledi.
AK Parti Grup Başkanvekili Yenişehirlioğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu konuda Tarım ve Orman Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı detaylı bir çalışma yürütüyor. Benim burada yaptığım; konunun paydaşlarıyla STK, gazeteciler, akademisyenler, konunun mağdurları, bu konuda hassasiyeti olan milletvekilleri ve farklı kesimden vatandaşlarımızı dinlemek, onların aktardıklarını not almak, bundan bir çıkarım elde etmek ve onların çözüm önerilerini dinlemek. Yaptığım çalışmalar bu doğrultuda. Bu çalışmaları yürütüp daha sonra bütün paydaşlardan aldığım bu bilgileri raporlaştıracağım ve gündeme getireceğiz. Nihai olarak bir metin oluşturulduğunda bunu meclise sunacağız."
Kanun teklifinin Komsiyon'da değerlendirildikten sonra Genel Kurul'da milletvekillerinin onayına sunulacağını kaydeden Yenişehirlioğlu, "Bu çalışmaları yaklaşık olarak 15 gün yürüteceğim. Meclis kapanmadan büyük ihtimalle Kanun Teklifi Meclis Başkanlığına sunulacak." diye konuştu.
Yaşanan gelişmelerin ardından Cumhuriyetin ilk yıllarında başıboş köpeklerle yapılan mücadele tekrar gündeme bomba gibi oturdu.
2123 sayılı kararında başıboş sokak köpeklerinin itlaf edilmesi ve köpeklerin itlafında kullanılacak zehir masrafının şehir ve kasaba belediyelerince karşılanması yer alıyor.
"UMUMİ MÜCADELE ŞART"
Artan kuduz vakaları, başıboş köpeklerin yol açtığı yaralanmalara dikkat çekilen kararda "Köpeklere karşı umumî bir mücadele yapılması şart" denildi.
Resmi Gazete'de birebir yer alan ifadeler şu şekilde;
Köpeklere karşı ittihaz edilecek tedbirler hakkında; Muhtelif vilâyetlerimiz dahilinde kuduz şüpheli köpekler tarafından ısırılarak tedavihanelere sevk edilen eşhas adedinin çoğalmakta olduğu anlaşılmıştır. Sık sık tekerrür eden ve hemen bir çok mıntakalarımızda eksik olmıyan ısırık vak'alarının bu suretle tevalisi; köpeklere karşı umumî bir mücadele yapılmasını istilzam edecek bir derecede ehemmiyet kesbeylemiş olduğundan keyfiyet hakkında bütün alâkadarların nazarı dikkatlerinin celbine lüzum hissedilmiştir.
Muhtelif mıntakalar dan alınan malûmata göre tedavihanelere sevk edilen eşhasın bir kısmı sahipsiz köpekler tarafından ısıtılmış olmakla beraI ber bu şahısların en mühim kısmını sahipli köpekler tarafından ısıalanlar teşkil etmektedir. Binaenaleyh yapılacak mücadelenin sahipli sahipsiz bütün köpeklere teşmili lâzım gelmektedir. İlgili kararda sahipsiz köpeklerin itlaf edileceği, zehir masraflarının şehir ve kasaba belediyelerine ait olacağına dikkat çekildi. Sahipli köpeklerin de hiç bir suretle başı boş olarak mahalle aralarında, çarşı ve pazarda dolaştırılmaması gerektiği vurgulandı.
"KÖPEKLER İTLAF EDİLECEK"
Kararda köylerde bulunan sahipli köpekler için de detaylar mevcut. Bu köpeklerin gündüzleri bir mahalde bağlı olarak bulundurulması gece de 'bekçilik' görevi için salınmasının uygun olduğu hükmü verildi. Bu kurala uymayan köylerdeki köpeklerin de itlaf edileceğinin altı çizildi.
Resmi Gazete'deki ilgili kararın birebir ifadeleri şu şekilde;
"SAHİPSİZ KÖPEKLER İTLAF EDİLECEK"
Yapılacak mücadelede şu esaslar takip edilecektir.
1 — Sahipsiz olan bütün köpekler itlaf edilecektir.
2 — Şehir ve kasabalar dahilinde beslenen sahipli köpekler; hiç bir suretle başı boş olarak mahalle aralarında, çarşı ve pazarda dolaştırılmıyacaktır. Dolaştırmak istiyenler hayvanın ısırmasına mahal bırakmamak üzre ağız ve burnuna birer maske takmıya mecbur tutulacaklardır. Bu hususun şehir ve kasabalar dahilinde belediyeler tarafından neşir ve ilânı ile şiddetli murakabe edilmesi ve muhalif hareket edenler hakkında belediyece ceza tatbik edilmesi icabeder.
ZEHİR MASRAFLARI BELEDİYEYE AİT! KURŞUNLA İTLAFI DAHA AMELÎ OLUR
Köpeklerin itlafında kullanılacak zehir masrafı şehir ve kasabalar belediyelerine aittir. Banunla beraber zaruret his edilecek olursa ve makamı vilâyetçe lüzum gösterilirse Vekâletımizce sari hastalıklar tahsisatından muavenette bulunulacaktır. Mahallince münasip görülen yerlerde başı boş köpeklerin kurşunla itlafı daha amelî olur.
Tamim muhteviyatının dikkatle takıp ve tatbiki esbabının temini ve vilâyet dahilinde bu huhususta yapılan icraat hakkında Vekâlete peyderpey malûmat verilmesi ehemmiyetle rica olunur.
55 ÖLÜM!
Son 5 yılda hayvana çarpma şeklinde; 3 bin 534 trafik kazası, 55 ölüm, 5 bin 147 yaralanma vakası gerçekleşti.
KUDUZ RİSKİ!
Türkiye, kuduz riski konusunda Afrika ve Asya ülkeleri ile aynı yüksek risk kategorisine girdi. 2018-2022 yılları arasında kuduz riskli temas sayısı ortalama 260 bin 606 iken 2023 yılında bu sayı 437 bin 601 'e çıktı. Son 20 yılda ise toplam 4 milyon kuduz riskli temas, 30 adet kuduz vakası yaşandı.
İNGİLTERE MODELİ NASIL?
Her belediye, barınaklarındaki kapasite kadar köpeğin fotoğraflarını çekerek internet sitesinde sahiplendirme ilanı yayınlayacak. Her bir köpeğin sahiplenilmesi için 30 gün beklenecek.
30 GÜNÜN SONUNDA SAHİPLENİLMEYENLER UYUTULACAK
30 gün sonunda sahiplenilmeyen köpekler uyutulacak. AK Partili kaynaklar uyutma yöntemi için "merhamet koşulları içinde, acısız, iğne kullanılan bir yöntem olacak" değerlendirmesini yapmıştı.
Uyutulan köpeklerden boşalan barınaklara sokaktan toplanan yeni köpekler gelecek ve süreç aynı şekilde devam edecek.
SAHİPLENİLENLERE ÇİP TAKILACAK
Sahiplenilen hayvanlara ise çip takılacak. Sahiplenen kişinin sorumluluklarını yerine getirip getirmediği takip edilecek.
Ülkemizde de sıklıkla gündeme gelen sahipsiz hayvanlarla ilgili Avrupa'daki uygulamaları ve yasal düzenlemelerden bazıları şöyle:
FRANSA
Yaklaşık 80 milyon evcil hayvanın bulunduğu Fransa'da başıboş köpeklere rastlanmıyor. Çünkü her yıl 100 bin kadarı sokağa terk edilse de bunlar belediye ekiplerince hemen toplanıyor.
Ülkede "tehlike arz eden" evcil köpek türlerinin halka açık alanlarda tasmayla dolaştırılması zorunlu. Bu zorunluluk, belediye kararıyla tüm köpekler için geçerli olabiliyor.
Tasmasız gezdirilen hayvanların sahiplerine eğer köpek "tehlikeli" türler arasında ise 150, değilse 38 avroya kadar ceza veriliyor.
Ülkede evcil hayvanların sokağa bırakılması da yasak. Bunu ihlal edenler 3 yıl hapis ve 45 bin avro para cezasına çarptırılıyor.
Fransa'nın genelindeki 800 kadar barınakta terk edilen hayvanlara bakılıyor. Ancak, barınaklarda zorunlu kısırlaştırma uygulaması yok. Kısırlaştırma kararı merkezlerin kendi inisiyatifine bırakılıyor.
Polis veya belediyeye bildirilen başıboş hayvanlar için belediyenin geçici bakım merkeziyle iletişime geçiliyor.
Bakım merkezine götürülen hayvanda önce mikroçip veya dövme ile yaptırılan zorunlu kimlik numarası olup olmadığı kontrol ediliyor. Kimliği belirlenen hayvanların sahipleri araştırılıyor. 8 iş günü içinde sahiplerince alınmayan hayvanlar, bu merkezlerde kalmaya devam ediyor veya sahiplenilmesi için barınaklı derneklere transfer ediliyor. Bu merkezlerde veya barınaklarda yer kalmayınca da hayvanlar uyutulabiliyor.
Bu barınaklar, bağışlar ve hayvan sahiplenenlerin ödediği "sahiplenme ücretleri" ile faaliyetlerini gerçekleştirebiliyor.
ALMANYA
Evcil hayvan sayısının 10 milyonu aştığı Almanya'da köpek sahibi olmak vergiye tabi. Devlet, köpek sahiplerinden yılda yaklaşık 400 milyon avro vergi topluyor. Bu vergi miktarı her eyalette değişiklik gösterebiliyor. Eyaletlerde toplanan verginin bir kısmıyla da barınaklar finanse ediliyor.
Ülkede hayvan yetiştirmek için kurallar, hayvanın cinsine göre değişiklik gösteriyor. Örneğin, pitbull gibi saldırgan cinsleri beslemek isteyenlerin, önce polisten özel izin alması sonra da teorik eğitim tamamlayarak ehliyet sahibi olması gerekiyor.
İSVEÇ
İsveç'te 2001'den bu yana takılması zorunlu elektronik çiple kayıt altına alınan 1 milyon köpekten 200 binine yakını, dernekler çatısındaki barınaklarda bulunuyor.
Barınaklardaki bu başıboş hayvanların sahipleri bulunsa bile bazı durumlarda sahibine teslim edilmeyerek hayvana ömrünün sonuna dek barınaklarda bakılıyor.
Ülkede, 1908'den itibaren derneklerin açtığı barınaklar sayesinde köpeklerin kayıt altına alınması ve sahiplenilmesi sağlanıyor.
