CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Abdullah Ağar’dan ezber bozan İran-İsrail analizi: 7 füze kalkanı nasıl deldi? | Netanyahu İsrailli milyarderin sığınağına saklanmış!
İran misillemesi hedefine ulaştı mı? Savaş mı yoksa planlı operasyon mu? İran hangi hedefleri vurdu? İsrail saldırıdan etkilendi mi? Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Abdullah Ağar, A Haber canlı yayınında konu ile ilgili çarpıcı değerlendirmelerde bulundu. Ağar, Netanyahu'nun saldırılar sırasında nasıl kaçacak delik aradığını anlattı. A Haber muhabiri Ekber Karabağ ise Tahran sokaklarında son durumu aktardı.
İran'ın saldırısı İsrail'e mi yaradı? İran misillemesi hedefine ulaştı mı? Saldırı bölgeyi nasıl etkiler? Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Abdullah Ağar, A Haber canlı yayınında konu ile ilgili çarpıcı değerlendirmelerde bulundu.
İşte o açıklamalardan satır başları;
"SIĞ YORUMLAR"
Kamuoyunda bazı cümleler kuruluyor bir danışıklı dövüş, bir gölge boksu, bir cambaza bak oyunu, bir kayıkçı kavgası… 'Hesaplı' cümlesi kabul edilebilir. Çünkü hesaptır bu işin aslı. Ama diğerleri anlamayan insanın anlamak istemeyen insanın veya kolaycılığa kaçanın yapacağı sığ yorumlar bence.
ÇOK BÜYÜK BİR ŞEY OLDU
Burada çok büyük bir şey oldu. Bir kere şu ana kadar tarihte hiç görmediğimiz bir gerçeklikle karşı karşıya kaldık. Yani İran 1979 devriminden beri ilk defa İsrail'i kendi karasalını ve kendi aygıtlarını kullanarak hedef aldı. Bunun başarısız olması planlanmış olabilir. Başarısız olması istenmiş olabilir. Ama bu ortaya çıkan yeni gerçekliği değiştirmez.
YENİ BİR BOYUTA EVRİLDİ
Yani ilk defa İran ile İsrail arasındaki mücadelenin doğrusallaştığını gördük. Şu ana kadar vekiller üzerinden yapılan bir didişme vardı. Sahada hep konuştuğumuz gördüğümüz örgütler üzerinden devlet dışı aktörler üzerinden gördüğümüz bir didişme vardı ama şimdi yeni bir boyuta evrildi.
Yeni boyuta evrilmesiyle birlikte İsrail ve ABD'ye bundan sonra yapabileceklerine dair bir takım inisiyatifler sağladı. Aynı 7 Ekim saldırısından sonra gördüğümüz fotoğraf gibi. 7 Ekim saldırısı İsrail'e bir fırsat sundu. Gazze'yi yıkmanın fırsatını sundu. Burada da benzer bir fotoğraf var.
İRAN KENDİ SİLAHLARINI TEST ETTİ
Bir başka boyutu ile İran tarafı kendi silahlarını test etti. Bu son derece önemli bir ayrıntı. Stratejik üstünlük sağlamayla ilgili son derece önemli bir test gördük geçen gece. 331 tane hava aracıyla veya silahıyla mühimmatıyla İran İsrail'e bir saldırı düzenlemiş.
Bir yaralı var o da bir Bedevinin çocuğu ilginç bir şekilde. İsrail kaynakları diasporadan bir Bedevi çocuğu diyorlar öyle tanımlıyorlar.
7 FÜZE KALKANI DELDİ
Toplam 331 hava aracıyla saldırı yapılmış bunlardan 185'i kamikaze drone'lar ile yani Shahed-136'larla veya 131'lerle yapılmış. Bunların hepsi düşürülmüş. Seyrüsefer füzeleri kullanılmış 36 tane bunların da hepsi düşürülmüş. Bunlarla beraber 110 tane balistik füze kullanılmış bunların 103 tanesi düşürülmüş ama 7 tanesi kalkanı delmiş. En önemli kabiliyet testi burada. Bu 7 tane füze kalkanı nasıl deldi? Bu teknolojik bir kabiliyete, yani stratejik dengeyi etkileyebilecek bir kabiliyete karşılık geliyor.
Bu İsrail tarafının teknolojik eksikliğinden mi kaynaklanıyor İran'ın ortaya koyduğu yeni nesil bir teknolojinin mücadele alanında kullanılmasından mı kaynaklanıyor?
Biz İran'ın Shahed-136'larını Ukrayna savaşında gördük. Kabiliyetleriyle ilgili bir fikrimiz var ama İran'ın elindeki balistik füzelerle veya seyrüsefer füzelerle ilgili bir fikrimiz yok çünkü kullanılmadı gerçek bir mücadele ortamında. Şimdi ilk defa kullanıldığını gördük.
TÜRKİYE'Yİ DE İLGİLENDİREN BİR ŞEY
Bu özellikle bölgede mücadele içerisinde olan ülkeler son derece ilgilendiren bir şey. Hatta Türkiye'yi de ilgilendiren bir şey. İran'ın kabiliyetini görme ile ilgili İsrail'in kabiliyetini görme ile ilgili son derece önemli bir parametre ortaya çıktı.
Dünyanın bütün orduları mücadele eden veya mücadele edecek bütün orduları aynı Karabağ savaşında olduğu gibi aynı Ukrayna savaşında olduğu gibi dün gece olanı da çalışacaklar. Herkes kendisine buradan bir ders çıkaracak ve tedbirler geliştirecek. Çok önemli bu açıdan bakıldığı zaman.
Burada teolojik bir kutuplaşma var. Kıyametçi bir kutuplaşma var daha doğrusu. İki kıyametçi hatta üç kıyametçi gücün didişmesiyle ortaya çıkan bir hesaplaşma var kendine özgü.
İran bu saldırıyı yapmazsa ne olacaktı? İran'ın bütün coğrafyada yayılmacı iddia kavramsal olarak çökecekti.
NETANYAHU MİLYARDERİN SIĞINAĞINA SAKLANDI!
Netanyahu Pazar günü bir İsrailli milyarderin sığınağına saklandı biliyor musunuz? Onu medya biraz ıskaladı. Bir lider böylesine gergin bir durumda ne yapar? Toplumuna önderlik yapmak adına ortalığa çıkar değil mi? Ama o ne yaptı? Bir milyarderin sığınağında komutasını gerçekleştirdi.
Savaş kabinesi nerede toplandı? Kirya'daki askeri üste toplandı. Önceden orada mı toplanıyordu?
İŞTE TAHRAN SOKAKLARINDA SON DURUM
Tahran sokaklarında son durumu A Haber muhabiri Ekber Karabağ aktardı.
Karabağ, "Trafik normal bir şekilde akmaya devam ediyor. İnsanlar her zaman olduğu gibi hayatlarına devam ediyor. Mağazalar aynı şekilde açık. Saldırının yapıldığı ilk saatlerde benzin istasyonlarının önünde bir izdiham söz konusuydu. Ancak an itibariyle böyle bir izdihamın olmadığını söyleyebilirim." ifadelerini kullandı.
KENDİ ÇIKARLARI VE ÜLKE İMAJI İÇİN
Akademisyen Doç. Dr. Abdullah Aydın: Saldırının gerçekleşip gerçekleşmeyeceği ile ilgili soru işaretleri her zaman taşınıyordu. Ne kadar gecikeceği sorusu herkesin aklındaydı. Artık İran bir saldırı yapacaktı. Bu kadar uzun süre sürekli saldırıya uğramasının karşılığında özellikle kendi ülkesinin mevcut durumunu ve iş siyasetteki mevcut durumunu güçlendirme adına bir saldırı yapacağı aşikardı.
İran direkt olarak İsrail'i hedef alan bir saldırı gerçekleştirerek kendi çıkarlarını ve ülke imajını yükseltmek maksadını taşıdığı aşikar.
MEŞRUİYET KAZANMA ÇABASI
İran bu saldırıyı yapmak zorunda kaldı. Yapmak durumundaydı. İran devleti olarak ilk defa böyle bir karşılık verildi.
Bir devlet mekanizmasının İsrail'e karşı böyle bir tepki vermesi uzun zamandır olmayan bir şeydi.
Mesela Saddam Hüseyin Arap dünyasındaki meşruiyetini sağladığı şey siz füzeler atamazken ben İsrail'e füze attım üzerinden kurgulardı. Kaddafi de İsrail'e karşı en yüksek tepki veren benim diye meşruiyet kazanırdı.
"SALDIRMAYA MECBUR KALDI"
Şimdi İran kendi adına devlet mekanizması olarak bu saldırıyı gerçekleştiren bir yapı olarak kendini ön plana çıkartmaya çalışacak. Çünkü İran'In hem iç siyasette hem de dış siyasette meşruiyetini sağladığı yerdir İsrail meselesi.
Kendi içerisindeki sıkıntıları çözmek adına da bu saldırıya mecbur kalmıştır.
Netanyahu hükümeti açısından da çok büyük avantaj elde edildiğini söylemek mümkün. Kendi meşruiyetinin sorgulanmaya başladığı, Gazze'de yaptığı büyük katliama karşı verilen tepkilerin yükselmeye başladığı bir dönemde İran'ın bu yapmış olduğu saldırıyla bakın biz ne kadar haklıyız gördünüz mü mesajını da verdiğini söylemek mümkün.
SAVAŞA DÖNÜŞÜR MÜ?
Terör ve Güvenlik Uzmanı Coşkun Başbuğ: Ben savaşa dönüşeceği kanaatinde değilim. Çünkü İran ve İsrail'in tarihinde birbiriyle böyle savaştığı vaki değil. İlk defa oluyor böyle bir saldırı.
"SAVAŞ DEĞİL KAVGA"
Ancak bu saldırı iki ülkenin savaştığı anlamına gelmesin. Bir mecburiyetten kaynaklanan yine bir danışıklı dövüş bir kavga gördük biz savaş da denmez bunun adına.
"OYUN ARTIK GÜN YÜZÜNE ÇIKTI"
Niye iş bu noktaya geldi? Vekil savaşlar yerine veya savaşıyormuş gibi görünüp Irak Suriye coğrafyalarını dövmek yerinde niye doğrudan birbirlerini hedef seçtiler? Çünkü artık buradaki o oyun yarım asırı aşkın o oyun artık iyice gün yüzüne çıktı. Sadece bizler değil dünya kamuoyu da tartışmaya başladı. Hatta kendi içinde de ciddi tartışmaların yaşandığı bir sürece doğru evrildi İran.
"SAVAŞIYORMUŞ GİBİ YAPIP SAVAŞMIYORLAR"
ABD – İran ve İsrail arasında enteresan bir iş birliği var. Bu arka planda görünmeyen iş birliği sahada bugüne kadar yarım asırı aşkın bir süredir işliyor. Dövüşüyormuş gibi yapıyorlar dövüşmüyorlar. Savaşıyormuş gibi yapıyorlar savaşmıyorlar.
"BİNLERCE MÜSLÜMAN'I KATLEDİYORLAR"
Tam tersi savaşıyorum moduyla ve o havayla Irak ve Suriye'de yüzlerce binlerce Müslüman'ı katlediyorlar.
"TİYATRO SONA ERDİ! YENİ PERDE AÇILMAK İSTENDİ"
Bu tiyatro bana göre artık sonuna geldi. Bunu da İran ve beraber hareket ettiği ABD ve İsrail çok iyi bildiği için savaşıyor gibi yapıldı ilk defa ve burada yeni bir perde açılmak istendi. Bana göre kısmen de başarıldı.
"İRAN ABD VE İSRAİL'İ BATAKLIKTAN ÇIKARDI"
İran hiçbir şey kazanmadı. Tam tersi ABD ve İsrail'e çok şey kazandırdı. İkisini de meşrulaştırdı. İkisini de şu an dünya kamuoyunda oluşmuş olumsuz havayı olumluya çevirdi. İkisini de bataklıktan tuttu çıkardı. Bu süreçten çıkaracağımız sonuç bu.
