CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Son dakika kıdem tazminatı şartları neler? Kıdem tazminatı kimler alabilir? Kıdem tazminatı taban ve tavan hesaplama!
Kıdem tazminatı işçi ve işveren arasında birçok kez probleme neden oluyor. İşçi haklarını almak isterken işveren de haklarını korumak istiyor. İşçi ve işveren arasındaki kıdem tazminatı sorunları işçi mahkemeleri tarafından nihayete eriyor. Birçok işçi işten çıkarıldığında ne kadar tazminat alacağını araştırıyor. Bunların başında da asgari ücretli çalışanlar geliyor. Ülkemizde birçok kişi asgari ücret üzerinden sigortalı. Yani taban üzerinden kıdem tazminatı ödemesi alacak. Peki, Asgari ücret kıdem tazminatı hesaplama nasıl yapılır? Kıdem tazminatı tavanı ve tabanı ne kadar? İşte detaylar...
Asgari ücretle çalışan milyonlarca işçi var. İşçilerin sağlık ve emeklilik haklarının güvence altına alınması için her ay işveren tarafından devlete sigorta primi ödemesi yapılıyor. Ödemeler karşılığında işçi primini doldurduğunda, yaş şartını da yerine getirdiğinde emekli oluyor ve devletten maaş alıyor. SSK güvencesi ile çalışan işçinin işten çıkarıldığı durumlarda da hakları devlet tarafından güvence altına alınmış durumda... Bir işçi işten çıkarıldığında işveren tarafından kıdem tazminatı ödemesi yapılır. İşçi çalıştığı yıl çarpı brüt maaş sistemi üzerinden ödeme alır. Örneğin 6 yıl 3 bin TL brüt maaştan çalışan bir işçi 18 bin TL kıdem tazminatı ödemesi alır. Ayrıca ihbar tazminatı da işçinin hakları arasında yer alıyor. Devlet mobbinge ve negatif ayrımcılığa uğrayan işçi için ayrımcılık tazminatı hakkı da veriyor. Peki, asgari ücret kıdem tazminatı hesaplama nasıl yapılır? Son dakika kıdem tazminatı tavanı ve tabanı ne kadar? İşte kıdem tazminatı, ayrımcılık tazminatı ve ihbar tazminatı ile ilgili merak edilen soruların yanıtları...
KIDEM TAZMİNATI NEDİR?
Belirli bir süre çalıştıktan sonra işine son verilen ya da emeklilik dolayısıyla işinden ayrılmak durumunda bulunan işçiye, çalıştığı süreye göre, işyerince topluca ödenen para.
KIDEM TAZMİNATI HESAPLAMA NASIL YAPILIR?
Kıdem tazminatı, çalıştığı her 1 yıl için 30 günlük brüt ücreti kadardır. 1 yıllık kıdemi olan işçi 1 aylık brüt ücreti tutarında kıdem tazminatı alabilmektedir. 1 yılın altındaki süreler için orantılı olarak hesaplama işlemi gerçekleştirilir. İşçinin brüt ücreti hesaplanırken sürekli olarak yapılan yardım ve primler de dahil olur. Bu sebeple, kasa tazminatı, yemek yardımı, çocuk zammı gibi ödemeler de işçinin brüt ücretine dahil edilir ve bu ücret üzerinden kıdem tazminatı hesaplanır.
KIDEM TAZMİNATI TAVAN VE TABAN HESAPLAMA
Asgari ücrete yüzde 26,05 zam yapılması sonrası yeni asgari ücret bin 603 liradan 2 bin 20 TL'ye çıkarıldı. Yapılan zam sonrası brüt asgari ücret de 2 bin 29 liradan 2 bin 558 liraya yükseldi. Böylece en düşük kıdem tazminatı tutarı da 2 bin 558 liraya çıktı. En yüksek kıdem tazminatı tutarı ise 5 bin 434 liradan 6 bin 16 liraya yükseldi.
KIDEM TAZMİNATI NEYE GÖRE BELİRLENİR?
İşçinin kıdem tazminatı hesabında çalıştığı süreye bakılır. Her tam yıl için işverence, işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. 1 yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır. Kıdem tazminatının hesaplanması, işçinin son brüt ücreti üzerinden yapılır. Brüt ücret sadece işçinin maaşından ibaret değildir. Yemek yardımı, yol parası ya da ikramiye gibi ödemeler de brüt maaş hesabında ve kıdem tazminatı ödemesinde dikkate alınır.
TABAN ÜCRET 2 BİN 558 LİRA OLDU
Kıdem tazminatına hak kazanmak için iş yerinde en az bir yıl çalışmak gerekiyor. Tazminat ise her yıl için 1 aylık brüt ücret değerinde oluyor. 2018 yılında taban kıdem tazminatı 2 bin 29 liralık asgari ücretin brüt tutarına göre belirlenmişti. Asgari ücretin yüzde 26,05 zamla net 2 bin 20 TL olmasının ardından asgari ücretin brüt ücreti de 2029 liradan 2558 liraya yükseldi. Bu da asgari ücretlinin tazminatına her yıl için 529 TL eklenmesi anlamına geliyor. Yani 2019'da kıdem tazminatı için taban ücret 2 bin 558 lira oldu.
TAVAN ÜCRET 6 BİN 16 LİRA OLDU
Kıdem tazminatında tavan ücret ise 5 bin 434 liradan 6 bin 16 liraya yükseldi. Buda geçen seneye göre 582 liralık artış anlamına geliyor. Yani kişinin brüt maaşı 10 bin lira dahi olsa yıllık tazminatı 6 bin 16 liradan hesaplanacak.
AYRIMCILIK TAZMİNATI VAR
4857 sayılı İş Kanunu'nun 'Eşit davranma ilkesi' başlıklı 5'inci maddesinde şöyle deniliyor: "İş ilişkisinde dil, ırk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasal düşünce, felsefî inanç, din ve mezhep ve benzeri sebeplere dayalı ayrım yapılamaz. İşveren, esaslı sebepler olmadıkça tam süreli çalışan işçi karşısında kısmi süreli çalışan işçiye, belirsiz süreli çalışan işçi karşısında belirli süreli çalışan işçiye farklı işlem yapamaz.
İşveren, biyolojik veya işin niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça, bir işçiye, iş sözleşmesinin yapılmasında, şartlarının oluşturulmasında, uygulanmasında ve sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamaz.
Aynı veya eşit değerde bir iş için cinsiyet nedeniyle daha düşük ücret kararlaştırılamaz. İşçinin cinsiyeti nedeniyle özel koruyucu hükümlerin uygulanması, daha düşük bir ücretin uygulanmasını haklı kılmaz. İş ilişkisinde veya sona ermesinde yukarıdaki fıkra hükümlerine aykırı davranıldığında işçi, 4 aya kadar ücreti tutarındaki uygun bir tazminattan başka yoksun bırakıldığı haklarını da talep edebilir."
İHBAR TAZMİNATI NEDİR?
İş sözleşmesi işçi veya işveren tarafından sonlandırılırken işçinin işyerindeki kıdemine göre, ya belli bir süre önceden bildirimde bulunması ya da bu süreye ait ücretin diğer tarafa peşin olarak ödenmesi gerekmekte olup, uygulamada bu düzenlemeye ihbar süresi ve ihbar tazminatı denilmektedir.
İHBAR TAZMİNATI HESAPLAMA
İş Kanunu'nun 13. maddesine göre işçi veya işveren, hizmet sözleşmesini aşağıda belirtilen bildirim sürelerine uymadan sona erdirirse, bildirim sürelerine ait ücret tutarını ihbar tazminatı olarak öderler. İhbar tazminatı, işçinin hizmet süresine bakılarak hesaplanır. İş Kanunu'na göre ihbar tazminatının hesaplanmasında esas alınacak süreler şu şekildedir.
– 6 aydan az çalışanlar için 2 hafta
– 6 ay ile 1,5 yıl arası çalışanlar için 4 hafta
– 1,5 ile 3 yıl arası çalışanlar için 6 hafta
– 3 yıldan fazla çalışanlar için 8 hafta
İhbar süresi tespit edildikten sonra bu süreye karşılık gelen aylık brüt gelir giydirilmiş aylık brüt ücret üzerinden hesaplanır. Gelir vergisi ve damga vergisi kesintileri yapılır.
Örneğin son 30 günlük brüt maaşı 2.000 TL olan ve 6 yıl çalışan bir işçiye:
8 haftalık brüt ücreti kadar ihbar tazminatı ödenmelidir,
2.000 / 30 gün = 66,6 TL günlük,
66,6 x 7 gün = 466,2 TL haftalık,
8 hafta x 466,2 = 3.729,6 TL Brüt İhbar Tazminatı
Gelir vergisi: 3.729,6 x %15 = 559,44 TL,
Damga vergisi: 3.729,6 x %0.66 = 24,6 TL,
3.729,6 – (559,44 24,6) = 3.145,56 TL net ihbar tazminatı ödenir.
Bu süreler asgari olup sözleşme ile artırılabilir. İş sözleşmesini kendi isteğiyle sona erdiren taraf, ihbar tazminatı isteyemez, Fazla mesai ücreti, genel tatil ücreti ve hafta tatili ücreti gibi ücretler, ihbar tazminatının hesaplanmasında dikkate alınmaz. İhbar tazminatından sadece gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılır. Bunun dışında her hangi bir yasal kesinti yapılmaz.
