CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
İşte ülke ülke elektrik ve doğalgaz fiyatları! Türkiye enerjide dünyanın neresinde
Son dakika haberine göre: Kovid-19 sonrası hızlı toparlanmayla gelen güçlü talep, küresel ısınma kaynaklı üretim zorlukları, gaz ve kömür fiyatlarının yükselişi enerji fiyatlarını zıplattı. Ülkeler faturalara çare arıyor. İşte ülke ülke elektrik ve doğalgaz fiyatları.
Pandemi ve iklim kriziyle birlikte geçen yıl sonunda rekor kıran emtia fiyatları ülkelerde enerji faturalarını uçurdu. Geçen yıl kuraklık nedeniyle barajlarda yeterli su birikmeyince hidroelektrik santrallerde üretim sınırlı kaldı.
Ekonomik toparlama nedeniyle gelen güçlü talep artışı enerji ihtiyacını katladı. Mevcut yenilenebilir enerji kapasiteleri yeterli talebi karşılayamayınca ülkeler doğalgaz ve kömürden enerji üretmeye koyuldu. Bu da enerji emtialarının fiyatlarını yükseltti.
GAZ DA KÖMÜR DE ZİRVEYE ÇIKTI
Avrupa'da 1.000 metreküp doğalgazın yıllık ortalama fiyatı 2020'de 115 dolarken, bu rakam 2021'de 569 dolara çıktı. 2021'in son çeyreğinde Avrupa'da spot piyasada 2.206 doları buldu. 2020'de tonu 50 dolar olan kömür fiyatı da 2021'de ortalama 120 dolara çıktı. Geçen yıl ekim ayında Rotterdam ICE kömürünün tonu, 270 doları gördü. Bu yıl ortalaması ise 168 dolar.
ELEKTRİK ÜRETİM MALİYETİ ARTTI
Enerji emtialarında yaşanan bu artışlar ülkelerin elektrik üretim maliyetlerini vurdu. Avrupa elektrik piyasasında Aralık 2021 itibarıyla tarihinin en yüksek elektrik fiyatlarıyla karşı karşıya kaldı. İtalya'da ortalama elektrik fiyatı megavatsaati 125 euroya, Almanya'da 97 euroya, Fransa'da 109 euroya çıktı. Türkiye'de ise bu rakam 2021'de ortalama 47 euroydu.
FATURALARA ÇARE ARANIYOR
Enerji emtialarında fiyatlar artıp elektrik üretim maliyetleri yükselince faturalar arttı. Bunun üzerine ülkeler vatandaşlarına gelen yüksek elektrik faturalarına çare aramaya başladı.
Türkiye kademeli tarife uygulamasını devreye aldı. Konuttaki düşük tarifeyi küçük işletmeler için de uygulamaya hazırlanıyor. Dar gelirlilere maddi destekler de artırıldı. İngiltere'nin enerji sağlayıcı firması Ofgem her eve bir enerji ölçer yerleştirmeye başladı. Almanya faturalardaki vergi yükünü indirmek için harekete geçti. Belçika'da, artan enerji faturalarına karşı elektriğin KDV'sini azaltma ve hanelere 100 euroluk enerji çeki gönderme kararı alındı.
Enerji üretim maliyetleri ve dolayısıyla faturaların artmasına rağmen Türkiye, Avrupa ülkeleriyle kıyaslandığında gaz ve elektrik faturalarında hâlâ ucuz ülkeler arasında.
Konutlarda aylık 200 kwh elektrik tüketimine karşılık gelen fatura tutarları karşılaştırıldığında Türkiye üçüncü sırada. Ödenen paranın asgari ücret içindeki payı yüzde 5.48. Aylık 100 metreküp gaz tüketimine karşılık gelen fatura kıyaslandığında ise Türkiye 29 ülke arasında en ucuzu.
ENERJİ FİYATLARI NEDEN REKOR KIRDI?
* Kovid 19 salgını sonrası yaşanan ekonomik toparlanma
* Üretimde yaşanan aksaklıklar
* Navlun maliyeti başta olmak üzere tedarikteki sıkıntılar
* Hidrokarbona yatırımların azalması
* Mevcut yenilenebilir enerji kapasitesinin talebi karşılayamaması
* Depolama tesislerinde yeterince doğalgaz bulunmaması
* Uluslararası siyasi krizler
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, A Haber'de Haktan Uysal'ın enerji gündemine ilişkin sorularını yanıtladı.
AVRUPA İLE AYNI FİYATTAN ALIYORUZ
Almanya'da 200 kwh için bin 525 lira aylık bir bedel ödüyor. Avrupa ülkeleri gazı hangi fiyattan alıyorsa 3 aşağı 5 yukarı biz de aynı fiyattan alıyoruz. Petrolü hangi fiyattan alıyorlarsa biz de aşağı yukarı aynı fiyattan alıyoruz.
DEVLET DESTEĞİ SÜRÜYOR
Ayarlamanın vatandaşlarımız üzerinde sıkıntı ve zorluk yarattığının farkındayız. Onun için çare arıyoruz. Geçtiğimiz yıl büyük oradan hazine üzerinden destekledik. Doğal gazda 80 milyar, elektrikte 20 milyar toplamda 100 milyarlık bir destek verdik. Elektrik ve doğal gazda 2022 yılı içerisinde bu rakam 100 milyarın üzerine çıkacak gibi. Tüm kaynakları sadece bu alandaki desteklere ayırdığımızda zorunlu yapılması gereken destekler aksayabilir. Yaklaşık 25 30 yıldır bu sektörün içerisindeyim. Avrupa'da da gündemde sıcak bir konu. Bu kadar yüksek fiyatlarla bu işin sürdürülebilir olmadığını kaynak ülkeler dahil konuşuyor. Buralarda bir tansiyon düşüklüğü, bununla birlikte kuraklığın geçmesi gibi, bu sene ciddi yağışlar alıyoruz. Bu gibi etkenlerle bu süreci çok geçmeden atlamış olacağız. Bu süreci bir şekilde atlatmamız gerekiyor.
ASGARİ ÜCRETİN YÜZDE 5.6'SI
Bir önceki bölümde elektrik üzerinde konuşmuştuk. Elektrikte en ucuz Avrupa'da 3. ülke olduğumuzu söylemiştik. Türkiye'de ortalama 100 metreküp için 281 lira öderken bize en yakın Ukrayna'da bu rakam 416. Almanya'da 3 bin 500 lira rakam ediyor. Asgari ücretteki payına gelince en ucuz üçüncü ülke durumunda. Yine bir asgari ücretli yüzde 5,6'sını doğal gaz için ödüyor. Yunanistan yüzde 13'ler seviyesinde.
GERİLİM AZALIRSA FATURALAR DÜŞECEKTİR
İndirimle ilgili bir süre vermek doğru olmaz şu an. Rusya ile Ukrayna arasındaki gerilim azalırsa faturalar düşebilir. Küçük ölçekli işletmelerin yüzde 65'ine indirim çalışmamız var.
"NÜFUSUN YÜZDE 75'İ 80'İ DOĞAL GAZA ULAŞMIŞ DURUMDA"
Ülkemizde nüfusun neredeyse yüzde 75'i 80'i doğal gaza ulaşmış durumda. Mavi Akım projemiz var o çalışıyor. Son birkaç yılda kaynak giriş noktalarını artırdık. Azerbaycan'dan daha önce Erzurum'a gelen giriş noktasına ilave olarak Eskişehir'den bağlanan bir hat daha yapıldı. Bu hat Çanakkale boğazı geçişli, Yunanistan üzerinden İtalya'ya kadar giden boru hattı. İran'dan biri giriş noktamız var. Ülkemiz büyük sadece boru hatlarıyla bu kadar talebi karşılamak o kadar kolay değil. Türkiye'nin LNG kapasitesi 4 kat arttı.
"SADECE 4 REAKTÖR İLE ELEKTRİĞİMİZİN YÜZDE 10'UNU KARŞILAMIŞ OLACAĞIZ"
Dünyadaki durum şunu gösteriyor Türkiye çok geç kalmış. Biz iktidarda olmasaydık, bu anlaşma yapıldı inşaat devam ediyor. 4 tane reaktör yapılacak. 2023 yılında ilk reaktörü çalıştırmaya başlayacağız. Biz bunu bir tek santral gibi görüyoruz ama birbirinden bağımsız 4 tane santral gibi düşünebiliriz. 4 reaktörün tamamıyla yüzde 10'luk bir enerjiyi karşılamış olacağız. İklim değişikliği ile birlikte kömür santrallerine karşı negatif bakış var. Özellikle AB ülkeleri 2050 yılında net sıfır emisyon hedefi kurdular. Bizde de sayın cumhurbaşkanımız açıkladı 2053 yılında olacak.
