CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Hastalanana, kaza geçirene tazminat! Hangi rahatsızlıklar meslek hastalığı sayılıyor? Milyonlarca çalışan bu hakları bilmiyor
Milyonlarca çalışanı ilgilendiren iş kazaları, meslek hastalıkları neleri kapsıyor? İş kazası geçiren çalışan ödenek alabilir mi? İş görmezlik ödeneğini kimler alır? İşte milyonlarca çalışanı ilgilendiren soruların yanıtı.
Milyonlarca çalışan, iş kazası veya meslek hastalığı kapsamında "geçici iş göremezliği ödeneği, sürekli iş göremezlik geliri, ölen sigortalının hak sahibine gelir bağlanması, cenaze ödeneği" başta olmak üzere bir dizi sosyal haktan yararlanabiliyor. Kazada meslekte kazanma gücünü yüzde 10 veya daha fazla kaybedenlere "iş göremezlik geliri" sağlanıyor.
İşyerinde geçirilen, dıştan gelen etken olmadan meydana gelen kalp krizi, kadın sigortalının bebeğini emzirmek için eve giderken silahla yaralanması da iş kazası sayılıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu, iş göremezlik gelirinin kapsamı, vaka türlerine göre kimlere ödeneceği konusunda merak edilen sorulara yanıt verdi. İşte, merak edilen 20 sorunun yanıtı:
Kısa vadeli sigorta kolları neler, geçici iş göremezlik ödeneği nasıl ödeniyor? İş kazası, meslek hastalığı, hastalık, analık sigortaları kısa vadeli sigortalar.
Geçici iş göremezlik, geçici olarak çalışmama haline deniliyor. Raporlu olunan dönemde yaşanan gelir kaybı geçici iş göremezlik ödeneği (rapor parası, istirahat raporu ücreti) karşılanıyor. Hesaplama, ödeme işlemeleri Sosyal Güvenlik Kurumu'nca yürütülüyor.
GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ KİMLERE ÖDENİYOR?
Hizmet akdi ile çalıştırılanlar, muhtarlar, ticari ve tarımsal faaliyette bulunanlar, esnaf iş kazası geçirmesi, meslek hastalığına tutulması durumunda çalışmadıkları her gün için ödenek alabilir. Çırak, staj yapan, mesleki eğitim gören öğrenciler, harp malulleri sigortalı olarak işyerinde çalıştığında iş kazası, meslek hastalığı sigortası kapsamında. Ev hizmetlerinde 10 günden fazla çalışanlar iş kazası ve meslek hastalığı sigortası, hastalık ve analık sigortasından yararlanabiliyor.
ÖDENEĞE HAK KAZANAN SİGORTALILAR, NE KADAR SÜREDE ALABİLİR?
Sigortalının ödeneği hak etmesi durumunda, istirahat raporuna ait ödeme işlemleri, sosyal güvenlik il ya da merkez müdürlüğünce rapor bitiş tarihini takip eden günden itibaren en kısa süre içerisinde yapılıyor. Ödeme işlemi gerçekleştiğinde bankaya yatırıldığına dair SMS gönderiliyor, e-devletten de takip edilebiliyor.
DEVAM EDEN BİR İSTİRAHAT RAPORU VARKEN İŞTEN AYRILAN SİGORTALIYA, GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ ÖDENİR Mİ?
Devam eden bir istirahat raporu varken işten ayrılan bir sigortalıya iş kazası ve meslek hastalığı durumunda işten ayrıldığı tarihe kadar, hastalık ve analık durumunda işten ayrıldığı tarihi takip eden ilk 9 gün gün için geçici iş göremezlik ödeneği ödeniyor.
İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ HANGİ HALLERDE ÖDENMEZ?
Kısa vadeli sigorta kolları açısından, sigortalılığın sona ermemesi gerekiyor. Hizmet akdinin sona ermesini takip eden 10'uncu gün sigortalılık niteliği sona ermiş oluyor. Rapora ait ödeneğin yatması için raporun başlangıç tarihinin ya hizmet akdinin devam ettiği süre içerisinde ya da hizmet akdinin sona erdiği günü takip eden 9 gün içerisinde olması gerekiyor.
RAPORLUYKEN İŞE GELENİN ÖDENEĞİ KESİLİR Mİ?
Sigortalı, rapor süresince işyerinde çalışmışsa, ödenek ödenmiyor. Kurum kayıtlarından elektronik ortamda sigortalının işyerinde çalışıp çalışmadığının kontrolü en geç rapor bitim tarihini takip eden ay sonuna kadar yapılıyor. Sigortalının rapor süresi boyunca işyerinde çalıştığının tespit edilmesi halinde, geçici iş göremezlik ödeneği kesiliyor, eğer ödenmişse yasal faizi ile birlikte sigortalıdan tahsil ediliyor. Hekimin tavsiyesine uymayanların da ödeneğinde kesinti yapılıyor.
EMZİREN KADIN SİGORTALININ ÇOCUĞUNU EMZİRMEK İÇİN AYRILAN ZAMANDA EVİNE GİDİP GELİRKEN, YOLDA SİLAHLI SALDIRI SONUCU YARALANMASI OLAYI İŞ KAZASI SAYILIR MI?
İş kazası, emziren kadın sigortalının iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda meydana geldiği için iş kazası kapsamında bulunuyor.
ÖDENEK İÇİN PRİM GÜN SAYISI ŞARTI ARANIYOR MU?
Sigortalının hastalık sebebiyle iş göremezliğe uğraması halinde, iş göremezliğin başladığı tarihten önceki bir yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması gerekiyor. Sigortalının iş kazası geçirmesi ya da meslek hastalığına tutulması durumunda prim ödeme gün sayısı şartı aranmıyor
UZUN SÜRELİ İSTİRAHATLERDE GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEKLERİ NASIL ÖDENİYOR?
Uzun süreli istirahat, 10 günden fazla süre için düzenlenen sağlık kurulu raporu olanları kapsıyor. Sağlık kurulunun ilk vereceği istirahat süresi sigortalının tedavi altına alındığı tarihten başlamak üzere altı ayı geçemiyor. Ödenek için istirahat süresinin bitimini beklemek gerekmiyor.
ÖDENEK NASIL HESAPLANIYOR, İŞE BAŞLADIĞI GÜN KAZA GEÇİREN DE ALIYOR MU?
Günlük kazanç, rapor başlangıç tarihinden önceki son üç aya ait toplam kazancın aynı üç aydaki prim ödeme gün sayısına bölümü ile bulunuyor. Yatarak tedavilerde günlük kazancın yarısı, ayaktan tedavilerde ise üçte ikisi alınarak rapor gün sayısı ile çarpılıyor. İşe girdiği gün kaza geçirenlerin ödemesinde iş kolundaki emsal kazanca bakılıyor.
SGK AÇISINDAN İŞ KAZALARI NELER?
Bir olayın iş kazası sayılması için, kazayı geçirenin sigortalı olması, işyerinde veya işyerinden sayılan yerlerde bulunması, olayın işvereninyürüttüğü iş nedeniyle meydana gelmesi, kaza sonucu sigortalının bedenen ya da ruhen engelli hale gelmesi gerekiyor.
OTO TAMİRCİSİNDE ÇALIŞAN BİR SİGORTALININ, YOLDA ARIZALANAN BİR ARACI TAMİR EDERKEN, ORADAN GEÇEN BİR ARACIN ÇARPMASI SONUCU UĞRADIĞI KAZA OLAYI İŞ KAZASI SAYILIR MI?
Kaza işin yürütümü sırasında meydana geldiğinden iş kazası hükümleri uygulanır.
İŞYERİNE GİTMEK İÇİN EVDEN ÇIKAN, BELEDİYEYE AİT TOPLU TAŞIMA ARACINA BİNMEK İÇİN İÇİN DURAKTA BEKLEYEN SİGORTALIYA MOTOSİKLET ÇARPARSA, İŞ KAZASI SAYILIR MI?
Sigortalının işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş geliş sırasında meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hale getiren olay iş kazası olarak tanımlanıyor. Söz konusu hüküm, işverence sağlanan bir taşıtla gidip gelme esasına dayandığından belediye otobüsüne binerken meydana gelen kaza iş kazası kabul edilmiyor.
TARLADA TRAKTÖRÜN DEVRİLİRSE KAZA KAPSAMDA YER ALIYOR MU?
Tarlada çalışan sigortalının traktörün devrilmesi sonucu yaralanması, beyaz eşya tamiri yapan sigortalının gittiği işte dengesini kaybederek düşmesi, işlerin yürütümü sırasında meydana geldiğinden iş kazası sayılması gerekiyor.
İŞ KAZASININ BİLDİRİMİ KAÇ GÜN İÇİNDE VE NASIL YAPILMALIDIR?
İş kazasının, sigortalıların işvereni tarafından, o yer yetkili kolluk kuvvetlerine derhal Sosyal Güvenlik Kurumu'na ise en geç kazadan sonraki üç iş günü içerisinde bildirilmesi gerekmektedir.
ÜCRETLİ İZİNLİ İKEN, İŞYERİNDE ZİYARETE GİDEN SİGORTALI, MERDİVENLERDEN KAYIP BACAĞININ KIRARSA KAZA OLUR MU?
Sigortalı izinli de olsa işyeriyle olan hizmet akdi devam ettiğinden dolayı yaşanan olay iş kazası sayılır.
İŞYERİNDE GEÇİRİLEN KALP KRİZİ KAZA SAYILABİLİR Mİ?
Sigortalı işyerinde ve işini yaparken dış etkenlerden kaynaklanan bir neden sonucu kalp krizi geçirirse, kalp krizinin sonucu (ölüm veya rahatsızlıklar) işyeri dışında gerçekleşse bile bunun bir iş kazası sayılması gerekiyor.
ŞOFÖR, ŞİRKET ARACIYLA İŞVERENİN YAZLIK EVİNE ONUN ŞAHSİ EŞYALARINI GÖTÜRÜRKEN KAZA YAPARSA ÖDENEK ALIR MI?
İşveren tarafından başka bir yere gönderildiği için, asıl işini yapmaksızın geçen zamanda olduğundan iş kazasına girer.
SGK HANGİ RAHATSIZLIKLARI MESLEK HASTALIĞI OLARAK KABUL EDİYOR?
Hastalık veya engelliliğin yürütülen işin sonucu olarak ortaya çıkması, sigortalının hastalanması, bedence veya ruhça bir engele uğraması, hastalığın mevzuatta yer alması ve mevzuatta belirtilen süre içinde meydana çıkması ile hastalığın hekim raporu ile tespit edilmesi unsurlarının bir arada gerçekleşmesi gerekiyor.
KURUMA BİLDİRİLEN İŞ KAZASIYLA İLGİLİ KARARA VARILMASI İÇİN NASIL SORUŞTURMA YAPILIYOR?
Kurumun denetim ve kontrol ile yetkilendirilen memurları tarafından veya bakanlık İş Müfettişleri vasıtasıyla soruşturma yapılabilir. Alt işverenin sigortalısı iş kazası geçirirse, asıl ve alt işveren birlikte sorumlu.
