CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
EYT'de 5.000+7200 prim + 1999 öncesi sigortalılar ALTIN kümede! EYT'de süre sınırı tarih oldu! 2000-2008 arasında...
EYT düzenlemesi için süreç devam ederken, tasarının ne zaman Meclis'e geleceği merak ediliyor. Konu hakkında yetkili ağızlardan açıklamalar gelirken, gözler Şubat ayına çevrildi. 'Süre sınırı nasıl kalktı? Kısmi emeklilik gelecek mi? 31 Aralık 1999'a kadar süreç uzatılacak mı?' sorularının cevapları araştırılan konular arasında yerini aldı. İşte EYT düzenlemesi için cevabı merak edilen sorular!
Emeklilikte Yaşa Takılanlar için detaylar netleşirken, yeni açıklamalar gelmeye devam ediyor. Milyonlarca EYT'li düzenlemenin ne zaman yasalacağını merak ediyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, "Düzenlemenin Mart artık neticelenir diye düşünüyorum" açıklamasında bulundu. Diğer yandan AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu""Haftaya Meclis'e sunulur, Şubat'ta yasalaşır, Mart'ta da ilk maaşlar alınır." açıklamalarında bulunarak bekleyenlerin heyecanını artırdı. Diğer yandan düzenlemede kapsam dışında kalanlar için detaylarda merak ediliyor. Peki EYT ne zaman Meclis'e gelecek? EYT ne zaman yasalaşacak?
Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem EYT hakkında önemli açıklamalarda bulundu. EYT'de süre sınırının kalktığını ifade eden Erdem, her EYT'linin şartları sağladığı an emekli olabileceğini dile getirdi.
EYT için kesin tarih! Maaşlar ne zaman yatacak? AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu açıkladı
İşte o açıklamalardan öne çıkanlar;
"EYT'de bir süre sınırı yok. 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olan herkes emekli olacak. Bu bir kazanılmış hak olarak onlara verilecek. Şartlarını ne zaman tamamlarsalar o zaman emekli olabilecekler. Yani sizin 4000 gününüz var. 5000'e tamamlayamıyorsunuz. Borçlanma imkanınız yok. 3 yıl sonra 1000 gününüzü tamamlayarak yaş şartı olmadan emekli olacaksınız.
Kimse hak kaybına uğramayacak. Şartları tamamlayanlar hemen emekli olacak. Şartlarını tamamlamayanlar ise şartlarını tamamladıkları tarihte gidip SGK'ya müracaat edecekler ve EYT yasası gereğince yaş şartı olmadan prim ve yıl koşuluyla emekli olabilecekler.
8 Eylül 1999 öncesi EYT'li olmuş tüm herkes bu yasadan yararlanıp emekli olacak. Bu sorun tamamen tarihe karışmış olacak.
2000-2008 ARASI KADEMELİ EMEKLİLİK TALEBİ
8 Eylül 1999 sonrası işe girenler için şartlar belli. Ancak burada da farklı talepler var. 2000-2008 arasında kademeli emeklilik gelmesi isteniyor. Bunları değerlendirecek olan Meclis ve hükümettir.
31 ARALIK 1999'A UZATILACAK MI?
EYT yasası önümüzdeki hafta Meclis süreci başlayacak. Gelen taleplerle ilgili Meclis'te de kapsamın gelişmesi istenebilir. Stajın başlangıç sayılması, Bağkur tescil sorunları gibi çok fazla talep var. Bir talep de 31 Aralık 1999'a kadar sürenin uzatılması gibi. Burada 1 Ocak 2000 tarihinde işe girenler için de talepler oluşabilir.
Mutlaka Meclis'te bunlar da gündeme gelecektir. "
BAKAN BİLGİN: EYT MART AYINDA NETİCELENİR
Emeklilikte yaşa takılanlarla (EYT) ilgili düzenlemenin Meclis'e ne zaman geleceğiyle ilgili soruya,"Meclis'in iradesinde. Bizden top çıktı" diyen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, "Mart ayında artık neticelenir diye düşünüyorum" ifadelerini kullandı.
Emeklilikte yaşa takılanlara emeklilik yolunu açan takvim belli oldu. AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, ilk etapta 2 milyon 250 bin kişiyi emekli edecek yasa teklifini önümüzdeki hafta TBMM gündemine getirmeyi planladıklarını söyledi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın teknik çalışmayı tamamladığını aktaran Akbaşoğlu, "Milletvekili arkadaşlarımız bunu kanun teklifi haline getiriyor. Sözleşmelilere kadro düzenlemesinden sonra EYT düzenlemesini muhtemelen önümüzdeki hafta Meclis'e sunacağız" dedi. Akbaşoğlu, teklifin yasalaşma süreci ile ilgili de "Şubat ayında teklif yasalaşmış olur" değerlendirmesini yaptı.
İÇERİK DEĞİŞMEDİ
İlk maaşlar için de tarih veren Akbaşoğlu, "Mart ayında EYT'li kardeşlerimiz maaşlarını alacak. Bu konuda en ufak bir tereddüt söz konusu değil" şeklinde konuştu.
Akbaşoğlu, "EYT ile ilgili düzenlemenin yürürlük tarihi 1 Ocak 2023 mü olacak?" sorularına ise net bir yanıt vermedi. Düzenlemenin içeriğinin Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın açıkladığı şekilde olduğunu vurgulayan Akbaşoğlu, "Biz bu konuyu kesin olarak çözümleyeceğimizi ifade etmiştik. Başkan Erdoğan'ın talimatlandırması ile 23 yıl süren bu durumu söz verdiğimiz gibi çözüme kavuşturacağız" diye konuştu.
HESAPLI BORÇLANMA FIRSATINI KAÇIRMAYIN
1 Ocak tarihinden önce borçlanma ve ihya başvurusu yapanlar dikkat! Tebligatı takip edin. Borçlanma ve ihyayı mutlaka zamanında ödeyin...
Emeklilikte yaşa takılanlar düzenlemesinden yararlanmak için binlerce vatandaş 1 Ocak 2023'ten önce doğum, askerlik, diğer hizmet borçlanmaları için başvurdu. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) bu haftadan itibaren başvurulara yanıt vermeye başladı.
Başvurunun yanmaması ve zamlı ödeme yapmak zorunda kalmamak için SGK'dan gelecek tebligatın takip edilerek, 1 ay içinde ödeme yapılması gerekiyor.
Yeni yıldan önce e-Devlet ya da SGK müdürlüklerine hizmet borçlanması, ihya başvurusu yapanlar primlerini Aralık 2022'de geçerli brüt asgari ücret üzerinden yatıracak.
1 Ocak 2023'ten önce postayla başvurusunu taahhütlü, acele posta sergisi, kargo ile gönderenler de aynı şekilde belgeyi postaya verdikleri tarihte başvurusunu yapmış kabul edilecek.
Kurum, ödenmesi gereken borçlanma primi tutarını nüfusa kayıtlı adrese yazılı olarak bildiriyor. Borçlanma başvurusunda farklı adres bildirildiyse o adrese gönderiliyor.
Borçlanma priminin yazının tebliğinden itibaren 1 ay içinde Kurum'un banka hesabına ödenmesi gerekiyor. Yurt dışı borçlanma, Bağ-Kur ihyasında da 3 aylık süre bulunuyor.
*Kimler yasal düzenlemenin kapsamına girecek?
8 Eylül 1999 öncesinde bir sosyal güvenlik kurumunda sigortalı olmuş çalışmaya başlamış ve primi yatırılmış tüm vatandaşlar Emeklilikte Yaşa takılanlar (EYT) kapsamına giriyor. Burada EYT'li olmak için tek şart 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olup prim yatırmış olmak. Primlerin geçerli olması için fiili çalışma şartı da bulunuyor. Bu tarihten önce sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar için 8 Eylül 1999 tarihinde çıkartılan yasa ile yaş şartı getirildi. Dolayısıyla bu tarihten önce sigortalı olan herkes yaş şartına takılarak emekliliğini geciktirdi. Yasa bu sorunu çözecek ve yaş sınırı olmadan her EYT'li emekli olacak.
*EYT'lilerde emeklilik için hangi şartlar gerekiyor?
EYT yasasından yararlanacaklar için yaş sınırı kaldırıldı. Ancak 8 Eylül 1999 öncesinde yaş şartı olmamasına rağmen prim ve yıl şartı vardı. Bu tarihten önceki yasal döneme dönüldüğünde SSK'lılar için kadınlarda 20 erkeklerde 25 yıl şartı ve 5000 gün prim biriktirmek zorunluluğu bulunuyor. Bağ-Kur ve Emekli Sandığı'nda ise kadınlarda 7200 (20 yıl) erkeklerde ise 9000 (25 yıl) gün şartları bulunuyor. Dolayısıyla EYT'lilerden bu şartları yerine getirmiş olanlar yeni düzenlemeden yararlanabilecek.
*Bağ-Kur primlerinin düşürülmesi gündemde mi?
8 Eylül 1999 öncesinde olduğu gibi şu anda da Bağ-Kur7lular için prim şartları kadınlarda 7200 erkeklerde 9000 gün olarak uygulanıyor. Bu şartlar Emekli Sandığı'nda da aynı. Kurumlar Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) çatısı altında birleşmesine rağmen şartlar eşitlenmedi. Bu konuda Çalışma Bakanı Vedat Bilgin'in 'eşitlenmesiyle' ilgili açıklamaları olmuştu. Ancak şu anda bir netlik bulunmuyor. 1999 sonrasında SSK primleri 7 bin ve 2008 sonrası için ise 7200 güne çıkartıldı. Bu noktada 9 bin günün 7200 gün ile eşitlenmesi mümkün olabilir. Ancak 5000 güne indirilmesi ile ilgili yasanın içinde bir madde bulunması gerekiyor. Bu da Meclis aşamasında netlik kazanacak.
*Bağkur tescili olmayanlar ne yapacak?
Daha önce vergi mükellefi olup Bağ-Kur kaydı olmayanlar için geçmişe dönük bir borçlanma ve tescil işlemi bulunmuyor. Dolayısıyla bu günler emeklilik hesabında kullanılmıyor. Bunun için yasal bir düzenleme yapılması gerekiyor.
*İlk etapta emekli olacak 2 milyon 250 bin kişi kimlerden oluşuyor?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik bakanı Vedat Bilgin yasa çıktığında ve yaş şartı kaldırıldığında hemen emekli olacakların sayısını 2 milyon 250 bin kişi olarak açıkladı. Bu sigortalılar prim ve yıl sayılarını doldurmuş kişilerden oluşuyor. Yani SSK'lılar için en az 5000 günü olan kadınsa 20 yıl( Bu süre doldu) erkek ise 25 yılını tamamlamış kişiler hemen emekli olacak 2 milyon 250 bin kişinin içinde bulunuyor. Yine Bağ-Kur ve Emekli Sandığı için de 7200 gün ve 9 bin gün şartlarını tamamlamış olanlar da bu grupta yer alıyor. Aralık ayında borçlanma için başvuran çok sayıda EYT'li de primlerini tamamlıyor. Bu EYT'liler de ilk emekli olacak vatandaşlyar arasına katıldığında sayı daha da artacak.
*Sadece bu 2 milyon 250 bin kişi mi emekli olacak? EYT'de bir süre sınırı var mı?
8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak işe başlayan her EYT'li emeklilik hakkına kavuşacak. Ancak şartları tamamlamak gerekiyor. İlk etapta şartları tamamlamış 2 milyon 250 bin kişi emekli edilecek. Bunların dışında kalanlar yani henüz şartları tamamlanmamış olanlar ise istenen prim ve yıl şartını doldurduklarında emeklilik hakkına kavuşacak. Örneğin primi tamam ama 1999 yılı içinde ilk kez sigortalı olan bir erkek EYT'linin emekli olabilmesi için 25 yılın geçmesi gerekiyor. Bu EYT'li ancak 2024 yılında 25 yılını tamamlayacağı için ilk etapta emekli olacak 2 milyon 250 bin kişinin arasında yer almayacak. Şartları tamamladığında emeklilik hakkına kavuşacak. Böylece her EYT'li için yaş sınırı olmadan emeklilik bir kazanılmış hak haline geliyor
*Yılı tamam ama primi eksik olanlar ne yapacak?
EYT yasasından yararlanabilmek için yıl ile birlikte primin de tamam olması gerektiğini söylemiştik. Bu yüzden eksik primi olanların bunu tamamlaması gerekecek. Bunun için erkeklerde askerlik, kadınlarda doğum borçlanması imkanları bulunuyor. Bağ-Kur'lular için geçmişte ödemedikleri günlerini ihya ile canlandırma fırsatı var. Borçlanma imkanları olmayanlar isteğe bağlı sigorta ile prim satın alabiliyor. Gurbetçiler yurtdışı borçlanma yapabilirken geçmişte sigortasız çalışanlar için de hizmet tespit davası açma yolu var. Böylece geçmiş günlerini tescil ettirip prim kazanabilirler.
*İhya işleminde kısmi ödeme yapılıyor mu?
Bağ-Kur'lular silinen günlerini ihya (Canlandırma) yaparak satın alırken tamamını şimdiki asgari ücret üzerinden ödeyerek alabiliyorlar.
*Gurbetçiler borçlanarak EYT'li olur mu?
Yurtdışındaki vatandaşlar burada çalıştıkları süreleri ve kadın gurbetçiler de bulundukları süreleri borçlanarak primlerini artırabilirler. Türkiye'de daha sonra sigortalı olanlar borçlandıkları gün kadar işe giriş tarihlerini geri çekerek EYT kapsamına da girebilirler. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli konu yurtdışı borçlanmalar Bağ-Kur kapsamında sayılıyor.
*Doğum borçlanmasında sigorta şartı var mı?
Doğum borçlanması sigortadan sonraki doğumlar için yapılabiliyor. Sigorta öncesi doğumların borçlanılmasıyla ilgili annelerin talepleri var. ancak mevcut durumda bu mümkün değil. Sigortadan sonraki 3 çocuk için borçlanma yapanlar 2160 gün kazanabiliyor.
*Hizmet tespit davasında zaman aşımı var mı?
Geçmişte sigortasız çalışılan dönemler için hizmet tespit davasında 5 yıllık hak düşürücü süre var. Bu yüzden 5 yıl geriye kadar dava açılabiliyor. Ancak burada bazı istisnalar da var. Eğer sigorta girişi yapılmış ve prim yatırılmamışsa süreye bakılmıyor. Yine aynı işyerinde önce sigortasız çalıştırılıp sonra sigorta yapılmışsa yine süreye bakılmıyor. Burada delillerle başvuru gerekiyor.
*Borçlanma için başvuranlar kısmi ödeme yapabilir mi?
Doğum ve askerlik borçlanmasında müracaatınız kaç gün olursa olsun ihtiyacınız gün kadar borçlanma yapabilirsiniz. Burada ödemediğiniz kısım dikkate alınmıyor. Ancak kalan kısım için yeniden ödeme yapmak isterseniz başvuruyu yenilemeniz gerekiyor.
*Prim için hiçbir borçlanma şansı olmayanlar ne yapacak?
Yukarıda saydığımız prim kazanma yöntemlerinden hiçbirini yapma imkanınız yok ise isteğe bağlı sigorta ile her ay prim ödeyerek gün sayınızı tamamlayabilirsiniz. Ancak burada isteğe bağlı sigortanın 1261 gün yani 3.5 yılı geçmemesine dikkat edin. Geçtiği takdirde bu kez Bağ-Kur şartları oluşacağından daha fazla prim biriktirmeniz gerekebilir. Buna da imkan yoksa kısmi emeklilik fırsatına bakabilirsiniz. Bunun için EYT'lilerde SSK için 3600 gün Bağ-Kur için ise 5400 gün yeterli oluyor. Bugünkü mevzuata göre 3600 günü olan SSK'lılarda kısmi emeklilik kadınlarda 58 erkeklerde ise 60 yaşını bulabiliyor. Bağkur'da da yaş şartı 62'ye kadar çıkabiliyor.
*Kısmi emeklilikte yaş şartı düşecek mi?
EYT'liler için yaş sınırının kaldırılmasıyla 8 Eylül 1999 öncesine dönülmüş oldu. 8 Eylül 1999 öncesi şartlara dönüldüğünde kısmi emeklilikte kadınlarda 50 erkeklerde ise 55 yaş yeterli olabiliyor. Bunun için yasal düzenlemede bir madde ile belirtilmesi bekleniyor. Bu durumda 3600 günü olan SSK'lılar ve 5400 günü olan Bağ-Kur ve Emekli Sandığı mensupları kadınlarda 50 erkeklerde 55 yaşında emekli olabilecek.
