A HABER GALERİ
EYT kısmi emeklilik prim - yıl- yaş tablosu netleşti! SSK - Bağ-Kur farkı kalkıyor! Kadınlar 50 - 51 - 52, erkekler 55 - 56 - 57 yaşında emekli...
EYT düzenlemesinin yasalaşmasınına ardından emeklilik için yeni açıklamalar geliyor. Milyonlarca emeklilik hayaline kavuşurken, kapsam dışında yer alanlar detayları merak ediyor. Prim günü eksik olanlar ise tamamlamak için borçlanma formüllerini merak ediyor. SSK ile iş kanuna göre Emeklilikte Yaşa Takılanlar kapsamında olmalarına karşın primi yetmeyenler 15 yıl ve 3600 günü doldurmuşlarsa daha fazla çalışmadan emekli olabilecekler. Diğer yandan yeni emeklilik reformu ile SSK ve Bağ-Kur arasındaki prim farkının kaldırılacağı yönünde sinyaller geldi. İşte, yeni emeklilik reformu için detaylar!
Emekllikte Yaşa Takılanlar düzenlemesinden faydalanamayan vatandaşlar yeni emeklilik reformu için detayları merak ediyor. Kısmi emeklilik ve borçlanma yöntemiyle prim sayısını tamamlama seçenekler arasında yer alıyor. Bu süreçte belirli tarihler önem kazanıyor. 1999 öncesi ve sonrası işe girenler için farklı formüller bulunuyor. İşte kısmi emeklilik ve Bağ-Kur prim eşitlemesi için detaylar!
Kısmı emeklilik dediğimiz 15 yıllık prim gün sayısını tamamlayanlar 1999 yılı öncesi kadınlar 50 erkekler 55 yaşında emekli olabiliyordu. Fakat 2014 yılının Mayıs ayından itibaren onlar da kademeli emeklilik sistemine dahil oldukları için kadınlar 58 yaşında erkekler 60 yaşında emekli olabiliyorlar.
EYT yasası çıkarıldığında bu kısımlar eksik bırakılmıştı. Şimdi hükümet bununla ilgili adım attı, şimdi yürürlüğe getirecek. Birinci olarak kadınlarda 58 yaş sınırı 50'ye erkeklerde 55'e düşürüldüğü takdirde 3600 gün sayısını tamamlamışsa çalışan emekli olabilecek" ifadelerini kullandı.
EYT'den yararlanamayan vatandaşların ne yapacağına da değinen Kaya, 'Hizmt tespit davası' ve 'Ödenmemiş prim' konusuna dikkat çekti.
SGK ARŞİV KAYITLARINDAN TESPİT EDİLMESİ GEREKİYOR
EYT'yi kaçıran kişiler; günsüz girişleri var ve 8 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmışlar ise SGK'ya müraacat edebilecekler. Arşiv kayıtlarını inceleyen vatandaşların gününün olup olmadığını tespit ettirmeleri gerekiyor.
PRİM GÜN SAYISINA DİKKAT!
"Girişi yapılmıştır, primi ödenmemiştir. 4 aylık prim dönem bordrosunda prim ödenmediği için sigorta günü görünmez. Sigorta günü gözükmediği için başlangıç olarak sayılmaz. Eğer 8 Eylül 1999'dan önce ise emeklilik hakkını elde edemiyor. Daha sonra yıllarda emeklilik şartları değiştiği için onun da bir anlamı olmuyor."
1- HİZMET TESPİT DAVASI
Vatandaşlarımız Sosyal Güvenlik Kurumunun arşiv kayıtlarının incelenmesi için eğer günsüz girişleri var ise, 8 Eylül 1999 tarihinden önce çalıştığına eminse Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat edecekler ve arşiv kayıtlarını inceleyecekler.
Gününün olup olmadığını tespit ettirmeleri gerekiyor.
2- ÖDENMEMİŞ PİRİM
Girişi yapılmıştır, primi ödenmemiştir. 4 aylık prim dönem bordrosunda prim ödenmediği için sigorta günü görünmez.
Sigorta günü gözükmediği için başlangıç olarak sayılmaz.
Eğer 8 Eylül 99'dan önce ise emeklilik hakkını elde edemiyor.
Daha sonra yıllarda emeklilik şartları değiştiği için onun da bir anlamı olmuyor."
1999 SONRASI İÇİN YENİ FORMÜL!
Milyonları sevindiren EYT düzenlemesi yaş şartı tamamen kaldırılarak Resmi Gazete'de yayımlandı ve yürürlüğe girdi. SGK çalışanları 1 aylık işi 1 haftaya sığdırarak geceli gündüzlü mesai yaparak EYT'lilerin maaş hesaplama ve bağlama işlemlerini gerçekleştiriyor. Öte yandan 1999-2000 sonrasına da kademeli emeklilik gündeme geldi.
Geçtiğimiz günlerde bu köşeden AK Parti seçim beyannamesinde özellikle annelere ve ev kadınlarına getirilecek yeni emeklilik haklarını anlatırken sosyal güvenlikte yeni bir reform ve emeklilik formülü gelebileceği gündeme geldi.
Özellikle EYT sonrasında sigortalı olanların emekliliğini ilgilendiren konu birçok medya kuruluşu tarafından haberleştirildi.
Böylece Türkiye'de özellikle EYT yasasından yararlanamayanlar yani 8 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olanlar için bir kademeli yaş şartıyla emeklilik masaya geldi.
Konunun biraz daha detayına girip burada öne çıkan iki önemli kritere dikkat çekelim.
Önce emeklilik sisteminde özellikle kadınlar açısından gelecek yeniliklere göz atıp buradan esnek yaş modeline nasıl geçileceğine bakalım.
EV KADININA FİİLİ HİZMET ZAMMI
Bilindiğği gibi bazı mesleklerde Fiili Hizmet zammı denilen yıpranma hakkı bulunuyor.
Bu sayede bu meslek sahiplerinin çalışmalarına prim gün sayısı ekleniyor ve eklenen prim güan sayısına göre de yaş şartı geriye çekiliyor.
AK Parti seçim beyannamesinde yer alan ev kadınları ve anneler için getirilecek sistem biraz buna benziyor.
Anneler çocuk sayısına göre aynen yıpranma uygulamasında olduğu gibi çalıştıkları primlere yapılan ilave nispetinde yaş şartını geri çekebilecek.
Yine ev kadınlarının isteğe bağlı sigorta primlerinin bir kısmının ödenecek olması ve burada da kısmi emeklilik şartlarının esnetilmesi söz konusu olacak.
EYT'DE MAAŞLAR ÖDENİYOR
Emeklilikte Yaşa Takılanlar ile ilgili başvuru ve emeklilik işlemleri süreci devam ediyor.
Yaklaşık 1.6 milyon EYT'li Mart ve Nisan aylarında emeklilik için başvururken, Mart ayında başvuru yapıp işlemleri tamamlananlar nisan ayında hem maaş farklarını hem de ikramiyelerle birlikte maaşlarını erken olarak aldılar.
Bu arada Mart ayında başvuran tüm EYT'liler için maaş hesabı 1 Nisan'dan itibaren yapılmaya başladı. Bu yüzden işlemler ne zaman biterse bitsin tüm hesaplar 1 Nisan'dan itibaren yapılıp toplu para ödenecek.
SIRA EYT SONRASINDA
EYT yasası ile bir yandan yaş şartı olmadan milyonlarca vatandaş emekli olurken bu yasayı küçük zaman dilimiyle kaçıranlar da bulunuyor. Örneğin 9 Eylül 1999 tarihinde sigortalı olmuş birisi bir gün önce sigortalı olan bir EYT'liye göre 17 yıl daha geç emekli oluyor.
9 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olanlar kadınlarda 58 erkeklerde ise 60 yaşında ve 7 bin gün primle emekli olabiliyor. 2008 sonrasında ise prim gün sayısı 7200'e erkeklerde yaş şartı ise 61'e çıkıyor.
Bu noktada 9 Eylül 1999 ve sonrasında sigortalı olanlar için de bir kademeli yaş indirimi söz konusu olabilecek. Peki nasıl olacak biraz daha yakından bakalım.
YAŞ ŞARTI ESNETİLEBİLİR
Bugün bütün dünyada emeklilik yaşının artırılması tartışmaları yapılıyor. Türkiye'de ise EYT yasası ile milyonlarca insan yaş şartı olmadan emekli oluyor. Ancak bundan sonraki reform çalışmalarında yaş şartının tamamen ortadan kalkması mümkün görünmüyor.
Burada emekli sayısı ile çalışan sayısı arasındaki dengenin sosyal güvenlik sisteminin devamı için korunması önemli.
Ancak EYT düzenlemesini kısa sürelerle kaçıranlar açısından bir kademe çalışması gündemde. Burada 60 olan yaş şartının geriye doğru kademeli olarak çekilmesi söz konusu olabilecek. Burada prim ve yıl kriterleri devreye girecek.
2 KRİTER ÖNE ÇIKIYOR
Burada işe ilk girilen tarihe göre iki kriter öne çıkıyor. Öncelikle 8 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olan birisi için prim şartının tamamlanması önem kazanıyor.
Burada 2008'e kadar olan sürede 7 bin gün prim ödeyerek çalışmak gerekecek. İkinci kriter olarak düşünülebilecek şart ise yıl şartı.
EYT sonrası için yıl şartı yok. Ancak kademeli yaş indiriminde bir yıl şartı konulabilir. Bu yine kadınlarda 20 erkeklerde 25 olabilir. Bu kriterlerin her ikisi de kullanılabileceği gibi bir tanesi de seçilebilir.
BAĞKUR PRİM EŞİTLİĞİ
Bütün bunlar tartışılırken bir yandan da Bağ-Kur ile SSK arasında prim eşitliğinin sağlanması da söz konusu.
Bu durumda 9 bin gün olan erkek Bağ-Kur'luların prim gün şartını SSK'daki gibi kadınlarla eşitleyip 7200 güne çekilmesi söz konusu. Bu durumda Bağ-Kur'lulara 5 yıllık bir erken emeklilik avantajı gelecek.
3600-4500 GÜNLE KISMİ EMEKLİLİK
Öte yandan Bağ-Kur ile SSK arasındaki prim farkının giderilmesi kısmi emeklilikte de eşitliği sağlayabilir.
Bu kapsamda 5400 gün olan kısmi emeklilik şartı da işe giriş tarihine göre 4500 gün ya da 3600 gün olarak uygulanabilir. Çünkü SSK'da 8 Eylül 1999 öncesinde kısmi emeklilik 15 yıl 3600 gün, sonrasında ise 25 yıl 4500 gün olarak uygulanıyor.