CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
1996, 1997, 1998, 1999, 2000 sigorta girişliler... EYT için yaş şartı tarih oldu! Emeklilik yöntemi netleşti! Prim, staj ve borçlanma...
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili düzenlemede sona geliniyor. Düzenlemede peş peşe sürpriz açıklamalar geldi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, EYT yaş şartının kaldırılacağını ve tasarının Aralık ayında meclis gündeminde yer alacağını açıkladı. Diğer yandan 1999 yılı öncesinde sigortalı olanlar sunulan bütün imkanlardan yararlanabilecek. Ancak emeklilik hakkı kazanmak için sadece EYT'li olmak yeterli sayılmayacak. Prim ve sigortalılık süresi bu süreçte büyük önem taşıyor. İşte, EYT düzenlemesi için son gelişmeler...
Son dakika EYT haberleri... EYT için yaş şartı tarih oldu. 1996, 1997, 1998, 1999, 2000 sigorta girişliler... Emeklilik yöntemi netleşti. Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi için son dakika açıklamalar peş peşe gelmeye devam ediyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, konu hakkında önemli açıklamalarda bulundu. Diğer yandan Bakan Bilgin, "Kötü senaryoları kafanızdan silin, yapacağımız düzenleme herkesi kapsayan bir düzenleme olacak" dedi. Hal böyle olunca,"EYT düzenlemesi ne zaman çıkacak, son durum ne?" sorularına yanıt aranıyor. İştei EYT için gelen son açıklamalar ve gelişmeler...
EYT ARALIK'TA MECLİS'TE OCAK'TA YÜRÜRLÜKTE
3600 ek gösterge çalışması sonrası öncelikli gündem halini alan EYT düzenlemesinin taslağı tek formül şeklinde teknik olarak tamamlandı. Düzenlemenin Aralık ayında TBMM'ye sunulması, 15 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girmesi bekleniyor.
EYT KİMLERİ KAPSIYOR? YAŞ ŞARTI TAMAMEN ORTADAN KALKIYOR
EYT düzenlemesi ile yaş şartı tamamen ortadan kalkacak. Tıpki 8 Eylül 1999 öncesinde olduğu gibi prim ve sigortalılık şartı aranacak.
Daha açık ifadeyle 8 Eylül 1999 öncesi emeklilik sigortası girişi olan herkes EYT kapsamında olacak. Burada EYT kapsamında olmak emekli olmaya yetmeyecek. Sigortalılık süresi ve prim gününü tamamlamak gerekiyor.
SİGORTALILIK SÜRESİ KADINLARDA KALKTI
Sigortalılık süresi kadınlarda 8 Eylül 2019'da dolduğu için bu şart kadınlarda aranmayacak. Erkeklerde ise bu tarih 8 Eylül 2024'te sona eriyor.
EYT'LİLERİN EMEKLİLİK HAKKI İÇİN PRİM GÜNÜ OLMAZSA OLMAZ
1999 yasasıyla beraber SSK'lı kadınlar 20 yıl 5.000-5975 gün, erkekler ise 25 yıl 5.000-5975 gün prim ile emekli olmayı beklerken erkekler 58, kadınlar ise 56'yı bulan yaş şartı ile karşılaştı. Bağ-Kur ve emekli sandığında ise erkeklerde 9.000 gün kadınlarda ise 7.200 gün prim şartı ve yine 20 yıl ile 25 yıl sigortalılık süresi bulunuyordu.
SİGORTALILIK SÜRESİ VE PRİMİ DOLAN 1,5 MİLYON KİŞİ VAR
EYT yasası yürürlüğe girdiğinde ilk anda 4 milyon yaşa takılanın 1,5 milyonunun emekli olması bekleniyor. Bunun nedeni yaklaşık 2,5 milyon kişinin sigortalılı süresi veya priminin henüz dolmamış olması. Bu kişilerde EYT yasasına tabi olarak şartları doldurduklarında kademe kademe emekli olabilecek.
EKSİK PRİM GÜNÜ OLANLAR NE YAPACAK?
EYT yasasına tabi olmak emeklilik için yeterli olmayacak. Sigortalılık süresi ve prim günü şartı tıpkı 1999 yasası öncesindeki gibi geçerli olacak. Sigortalılık süresi ve prim günü eksiği olan EYT'liler bunları tamamladıktan sonra başvurmaları halinde emeklilik hakkı kazanacak.
Kadınlar için 20 yıllık süre 2019 itibariyle tamamlandığı için, kadınlar için sadece prim şartını yerini getirmek yeterli olacak.
Erkekler için konulan 25 yıllık süre ise bazı EYT yasasına tabi sigortalılar için henüz tamamlanmadı. 1997, 1998 ve 1999 yıllarında işe girenler 2022, 2023 ve 2024 yıllarında sigortalılık süresini tamamlayacak.
Sigortalılık süresini son tamamlayacak EYT'li erkek için bu tarih ise 8 Eylül 2024 olacak.
İŞTE EN ÇOK MERAK EDİLEN EKSİK PRİMİ TAMAMLAMA FORMÜLLERİ
Sigortalılık süresi dışında EYT yasası ile emekli olabilmek için yegane husus prim gününün doldurulması. Burada primini tamamlayanlar emeklilik sistemine giriş yapacak.
Tüm bunlarla beraber eksik primi tamamlamak veya azaltmak için bazı yollar var. İşte milyonların merak ettiği o formüller:
KISMİ EMEKLİLİK
8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olup EYT'ye tabi olanlar için 3.600 günle yani 10 yıllık primle emekli olma imkanı bulunuyor. Sigortalının eğer yeterli primi tamamlama imkanı yoksa 3.600 gün prim emeklilik için yeterli oluyor. Ancak burada tekrar yaş şartı gündeme geliyor. Kadınlarda 50, erkeklerde 55 yaşın dolmuş olmasına bakılıyor.
ASKERLİK BORÇLANMASI İLE BÜYÜK AVANTAJ
Eksik primi olan erkek sigortalılar açısından askerlik borçlanması ile tamamlama imkanı da bulunuyor. Erkekler askerde geçen tüm günlerini satın alarak emeklilik primlerine ekleyebiliyor.
Askerlik sigortadan önce yapılmışsa borçlanılan gün kadar işe giriş tarihi de geri çekilerek önemli bir avantaj da kazanılıyor. Bu yöntemle mevcutta emeklilik giriş tarihi nedeniyle EYT'ye tabi olmayanlar yasaya tabi olarak emeklilik hakkı edebilir.
DOĞUM BORÇLANMASI YAPMAK
Primi eksik olan kadın sigortalılar için ise doğum borçlanması imkanı bulunuyor. Sigortadan sonra dünyaya gelen 3 çocuğa kadar borçlanma hakkı var. Her bir çocuk için 2 yıl yani 720 gün prim tek seferde ödenerek emeklilik hakkı kazanılabiliyor.
İŞYERİ SAHİPLERİ VE ŞİRKET ORTAĞI OLMUŞLAR İÇİN 'İHYA ETMEK' FORMÜLÜ
EYT'de emeklilik hakkı verilmesi için farklı kurumlardan sigortalı çalışmış vatandaşlar da değerlendirmeye alınıyor. Bunlardan birisi de Bağ-Kur. Bu kapsamda işyeri açmış ya da şirket ortağı olmuş vatandaşlar geçmişte eğer primlerini ödememişlerse günleri donduruluyor, borçları da siliniyor. Ancak bu dondurulan günleri ihya sistemi ile yeniden kazanmak mümkün. Geçmiş günlerini ihya etmek isteyenler güncel asgari ücret üzerinden ödeme yaparak günlerinin tamamını alıyor ve primlerine eklettirebiliyor.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTA
Çalışma imkanı bulamayan sigortalılar eksik primlerini isteğe bağlı sigorta yaptırarak tamamlayabilirler. SGK'ya verilecek bir dilekçe ile başlayan isteğe bağlı sigortada her ay 30 gün kazanılıyor.
GEÇMİŞE DÖNÜK HİZMET TESPİTİ YAPMAK
Geçmişte sigortası yapılmış ancak primi eksik ya da hiç yatırılmamış olanlar ya da sigortasız çalıştırılanlar geçmişe dönük hizmet tespiti yaptırarak bu günlerini tescil ettirebilir ve giriş tarihini geri çekebilir. Bununla beraber hem EYT yasasına tabi olma hakkı kazanılabilir hem de prim günü kazanılabilir.
EYT kapsamında emekli olanlar ilk aylıklarını ne zaman alacak, tutarı neye göre belirlenecek?
Yasal düzenlemenin aralıkta tamamlanması ile birlikte emeklilik başvuruları alınabilecek. Yaş, yıl koşulunu sağlayan herkes düzenlemenin ardından emeklilik hakkı kazanacak.
Emekli aylığı hesaplaması başvurulan aydan sonraki aybaşından itibaren yapılıyor. Hesaplama, aralıkta başvuranlar için 1 Ocak, ocakta başvuranlar için 1 Şubat itibari ile başlatılarak yapılacak.
Aylık miktarında sigortalının çalıştığı yıllar, aylık kazançları, çalışma süresi, ödenen fazla primler etkili olacak. Aralıkta başvuranların emekli aylığına ocak ayında enflasyon artışı da yapılacak. Prime esas kazancı (brüt maaşı) yüksek olanlar daha fazla emekli aylığı alacak.
Yaş dışında prim, sigortalılık süresi tamam olanların aylıkları mevcut emekliler gibi (2000 öncesi, 2000- 2008 arası ve 2008'in 10'uncu ayından sonraki dönemler) üç dönem üzerinden hesaplanacak. Emekli aylığı bağlanırken sigortalılık dönemindeki tüm kazançlar dikkate alınacak.
Yasal düzenlemenin aralıkta tamamlanması ile birlikte emeklilik başvuruları alınabilecek. Yaş, yıl koşulunu sağlayan herkes düzenlemenin ardından emeklilik hakkı kazanacak.
Emekli aylığı hesaplaması başvurulan aydan sonraki aybaşından itibaren yapılıyor. Hesaplama, aralıkta başvuranlar için 1 Ocak, ocakta başvuranlar için 1 Şubat itibari ile başlatılarak yapılacak.
Aylık miktarında sigortalının çalıştığı yıllar, aylık kazançları, çalışma süresi, ödenen fazla primler etkili olacak. Aralıkta başvuranların emekli aylığına ocak ayında enflasyon artışı da yapılacak.
Prime esas kazancı (brüt maaşı) yüksek olanlar daha fazla emekli aylığı alacak. Yaş dışında prim, sigortalılık süresi tamam olanların aylıkları mevcut emekliler gibi (2000 öncesi, 2000- 2008 arası ve 2008'in 10'uncu ayından sonraki dönemler) üç dönem üzerinden hesaplanacak.
Emekli aylığı bağlanırken sigortalılık dönemindeki tüm kazançlar dikkate alınacak. Sicil numarası doğru olmadığında prim günleri eksik görülebiliyor.
Emeklilikte işe giriş tarihi, prim gün sayısını artıracak işlemler büyük önem taşıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu'na başvurarak düzeltme talep edilebiliyor.
Prim günü eksik olanlar nasıl emekli olabilir?
Sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999 öncesi olup emeklilik için gerekli sigortalılık süresi, prim gün sayısını doldurmasına karşın yaş şartının dolmasını bekleyenler EYT'li kabul ediliyor.
Prim gün sayısı yeterli olup yaş dışında bütün koşulları yerine getirenler Ocak 2023 itibarıyla emekli olabilecek.
Prim gün sayısı eksik olanlar ise doğum, askerlik ve yurtdışı borçlanması yaparak prim gün sayısını tamamlayarak EYT kapsamında emekli olabilecek.
Kadınlar 3 defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra 2 yıllık süreyi geçmemek kaydıyla hizmet akdine istinaden işyerinde çalışmaması şartıyla talepte bulunulan süreleri borçlanabilecek.
Doğum borçlanması ile her bir çocuk için 720 güne kadar borçlanma imkânı bulunuyor.
