CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
EYT için start verildi! EYT ile emeklilik nasıl olacak? Maaş, prim, yaş formülü nasıl uygulanacak? EYT son gelişmeler
EYT ile ilgili çalışmalar sürüyor. Emeklilikte yaşa takılanlar olarak adlandırılan EYT için komisyon kurulurken, emeklilik hesaplamasının nasıl olacağı merak ediliyor. En geç ocak ayında Meclis'e sunulması beklenen EYT'de bazı formüller ön plana çıkıyor. EYT ile ilgili son gelişmeleri ve masada olan seçenekleri yazımızda ele aldık. Peki, EYT ile emeklilik nasıl olacak? Maaş, prim, yaş formülü nasıl uygulanacak? EYT son gelişmeler neler? İşte haberin detayları...
EYT ile emeklilik nasıl olacak? Prim gününü doldurup yaş şartını doldurmayı bekleyen vatandaşlar EYT yasasının çıkacağı tarihi araştırıyor. Hükümetten peş peşe gelen EYT açıklamaları sonrası emeklilik formülünün nasıl uygulanacağı merak ediliyor. Peki, EYT için start verildi! EYT ile emeklilik nasıl olacak? Maaş, prim, yaş formülü nasıl uygulanacak? EYT son gelişmeler neler? Ayrıntılar haberimizde...
EYT NE ZAMAN ÇIKACAK?
EYT'ye yönelik çalışmalar sürüyor. EYT için yapılacak düzenlemenin en geç 2023 Ocak ayı içerisinde TBMM'ye sunulması bekleniyor.
EYT İLE EMEKLİLİK NASIL OLACAK?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesindeki çalışmalarda ilk aşamada alternatifli formüller hazırlanacak, ardından Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilileri ayrı ayrı maliyet hesabı yapacak. Takvim'de yer alan habere göre, EYT ile ilgili gündeme gelen formüller şöyle:
KADEMELİ EMEKLİLİK İMKANI
Formüllerden biri, yaş şartının tamamen kaldırılması ya da kademeli olarak düşürülmesini içeriyor. 9 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanlarda istenen yaş koşulunun kademeli olarak düşürülebileceği belirtiliyor. Bu formüle göre, EYT'liler için yaş koşulu aşağı çekilecek.
Oluşacak yeni kademeler çalışmalar sonucunda ortaya çıkacak. 9 Eylül 1999'dan önce sigortalı olup emeklilik için yıl ve prim şartını tamamlayanlar bu formülle şimdikinden daha erken yaşta emekli olabilecek.
Bazı EYT'liler yasa çıkar çıkmaz emekli aylığına hak kazanabilecek. Yani EYT'liler 2023 yılından itibaren emekli olabilecek. Ayrıca bir asgari yaş sınırı konulabileceği de konuşuluyor. Burada daha önce 50 yaş sınırı gündeme gelmişti. Bu formüle göre EYT'lilerin emekli olması için 50 yaşını da tamamlaması gerekiyor.
ÇOK PRİME AVANTAJ
Bir diğer formül ise prim formülü. Burada da birkaç farklı alternatif dikkat öne çıkıyor. 9 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanların emeklilik için yaş şartı dışında kadın ise 20, erkek ise 25 yılı, işe giriş tarihine göre de 5000 ile 5975 gün primi tamamlaması gerekiyor.
EYT düzenlemesi ile prim ve yıl şartlarını tamamlayan kişilere emeklilik yolunun açılması beklentisi bulunuyor. Bir formüle göre de kadınların 20 yıllık, erkeklerin 25 yıllık primi tamamlamaları halinde emekli edilmeleri söz konusu olabilecek. EYT'liler bu formül ile yaşa bakılmadan emekli olabilecek.
Burada emeklilik için 9 Eylül 1999 öncesinde uzun vadeli sigorta kollarında sigortalı çalışmaya başlamak, erkekler için 25 yıllık yani 9 bin gün primi, kadınlar için ise 20 yıllık yani 7200 gün primi tamamlamış olmak gerekecek. Ayrıca primde de kademeli bir formül olabileceği üzerinde duruluyor.
Burada prim ve yıl şartına bakılıp yaş şartı düşünülmediğinde fazla primi olanların avantajlı olması söz konusu olabilecek. Örneğin; 5000 günü olan ve yaşı 46 olan birisi ile 9 bin günü olan ve yaşı 51 olan birisi aynı anda emekli edilmeyebilecek. Ayrıca prim günü yetmeyenler için de konuşulan formüller var. Bunlardan biri, 3600 gün ile emeklilik için...
Bu kapsamda, 3600 prim günü olup yaşı bekleyenlerden kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını tamamlayanların emekli edilmeleri bir formül olarak duruyor. Primi az olanlar için de borçlanma formülleri konuşuluyor. Staj süresini borçlanma talepleri gelirken, 9 Eylül 1999 ve sonrasında sigortalı olup askerlik borçlanmasıyla işe girişi 9 Eylül 1999 öncesine çekebilenler de kendilerinin EYT'li sayılmasını talep istiyor.
AVRUPA MODELİ
EYT'liler için maaş formülü de söz konusu olabilecek. Burada bazı Avrupa ülkelerinde uygulanan kesintili emeklilik modeli tartışılan seçenekler arasında. Bu formülde, emeklilik için kaç yıl kaldıysa her yıl için belli oranda aylıktan kesinti yapılıyor.
Daha az maaşla daha erken emeklilik ortaya çıkıyor. Yine Avrupa'da uygulanan bir formül de geçici kesintili emeklilik. Buna göre, sigortalı belli bir kesintiyle erken emekli oluyor.
Ancak yasanın söylediği yaşa gelip emeklilik şartları oluşunca kesinti ortadan kalkıyor. Bizde de Avrupa modelinde olduğu gibi belli oranda kesinti ile kalan yılların tamamlanması alternatifler arasında. Bu modellerin ülkemizde uygulanıp uygulanmayacağı çalışmalar sonucunda belli olacak.
