CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Yanıt buldu, emeklilik hesapları su yüzüne çıktı! 863 gün geri çekiyor! SSK, Bağkur, 4C, EYT'li hepsi KÜMEDE! 3 yıl hizmet, şartı, ihya...
SSK, Bağkur, 4C ve EYT'lilerin akıllarında soru işareti bırakan konular hakkında detaylar netleşti. Düzenlemenin Meclis'te onaylanmasının ardından emeklilik başvuruları hız kesmeden devam ediyor. Kapsam dışında kalanlar ise EYT hakkında gelecek açıklamaları yakından takip ediyor. Emekli maaş bağlanmasından EYT'ye, sahte sigortalılıktan askerlik borçlanmasına kadar merak edilen konular açıklığa kavuşurken, detayları haberimizde derledik. İşte, askerlik borçlanması, kısmi emeklilik ve staj konusunda son gelişmeler!
EYT düzenlemesinin yasalaşması sonrasında çalışma hayatında yer alanlar için bir çok detay netleşmiş oldu. SSK, Bağkur, 4C'li ve EYT'li milyonlarca vatandaşın akıllarında soru işareti olan konulara açıklık getirildi. Soruların hepsi tek tek açıklanarak cevaplandı. EYT kapsamı dışında kalanlara erken emeklilik, askerlik ve yurt dışı borçlanmasına yönelik birçok soruya açıklık getirildi. İşte konu hakkonda son gelişmeler!
EYT'DEN YARARLANIR MIYIM?
Soru: 4 Ağustos 1978 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 11 Nisan 2001 olup 7650 gün prim ödemem var. Aktif Bağkur'luyum. Askerliğimi 23 Mayıs 1998 ile 23 Kasım 1999 arasında yaptım. Bu şartlarda EYT'den yararlanma imkanım var mı? Varsa ne yapabilirim?
Cevap: İlk defa 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanlar EYT kapsamındalar. Askerlik sürenizi borçlansanız dahi maalesef sigorta başlangıç tarihiniz 4 Ekim 1999 olmakta. Bu tarihe göre maalesef EYT kapsamına girememektesiniz. Bağkur'da emekli olmak için; 9000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam priminizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
HEMEN EMEKLİ OLABİLİR MİYİM?
SORU: 22 Eylül 1972 doğumluyum. Sigorta giriş tarihim 1 Nisan 2000'dir. 1997-1999 arası 18 ay askerlik yaptım. 25 Mart 1995'te Suudi Arabistan'da 323 gün çalıştım. 2017'de toplam 863 gün borçlandım (askerlik+yurtdışı). Bu durumda sigorta giriş tarihim ne olur, hemen başvuru yaparsam emekli olabilir miyim?
CEVAP: Askerlik ve yurtdışı borçlanması sigorta başlangıç tarihinizi 863 gün geri çekerek, hem EYT kapsamına girmenizi hem de emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ve 57 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. EYT'lilerden yaş aranmayacak. Sigortalılık süresi ve prim aranacak. Sigortalılık süresini de sağladığınız için 5900 gün priminiz varsa istediğiniz zaman, yoksa toplam primi 5900 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
AYLIK HESAPLAMA USULÜ DEĞİŞTİ Mİ?
Soru: Özel banka personeliyim. Bankamız Emekli Sandığı'nın tarafımıza ilettiği tahmini emekli maaşı, önceki aylardaki emsal maaşların çok altında. Geçen ay emekli olan arkadaşımın çalışırken ocak maaşı 23 bin TL iken, şubat emekli aylığı 20 bin TL. Benim bu ayki maaşım 23 bin TL iken, emekli aylığımın 17 bin TL olacağı belirtildi. Mart 2023'te emekli aylığı hesaplamada değişiklik var mıdır?
Cevap: Mart 2023'te emekli aylığı hesabında bir değişiklik yapılmadı. Ancak arkadaşınızla emekli aylığınızın aynı tutarda olması hemen hemen imkansız. Çünkü emekli aylığı son olarak alınan ücret üstünden belirlenmiyor. Emekli aylığını çalışma hayatı boyunca üstünden prim hesaplanan kazanç tutarı ile prim ödeme gün sayısı belirliyor. Ayrıca prim ödenen dönemler de çok önemli. Çünkü 2000'den önce ödenen, 1 Ocak 2000 ile 1 Ekim 2008 arası ödenen ve 1 Ekim 2008'den emekli olunan tarihe kadar ödenen primler emekli aylığını farklı ağırlıkta etkiliyor. Dolayısıyla arkadaşınızla emekli aylığınızın aynı olabilmesi için; sigorta başlangıç tarihlerinizin, 2000'den önce üstünden prim hesaplanan kazanç tutarınızın ve prim gün sayınızın, 1 Ocak 2000-1 Ekim 2008 arası üstünden prim hesaplanan kazanç tutarınız ve prim ödeme gün sayınız ile 1 Ekim 2008'den emekli olacağınız tarihe kadar prim hesaplanan kazanç tutarınız ve prim ödeme gün sayınızın aynı olması gerekir. Bu da mümkün olamayacağına göre, emekli aylığı tutarlarınızın farklı olması gayet doğal.
760 GÜN DAHA PRİM ÖDEMELİSİNİZ
SORU: 1997 SSK girişim var. 1997 ile 2011 arasında 4500 gün SSK'lı çalıştım. 2011 ile 2016 arasında 1800 gün Emekli Sandığı hizmetim var. Memuriyetten ihracım söz konusu oldu. 2016'dan sonra 500 günlük SSK hizmetim var. Toplamda 6800 gün hizmetim var. SSK'dan emekli olabilir miyim?
CEVAP: Primi ödenen son yedi yılda (son ödenen 2520 gün prim içinde) fazla prim ödenen sigortalılık statüsünden, prim ödemeleri eşitse son olarak tabi olunan sigortalılık statüsünden emekli olunuyor. SSK şartlarıyla emekli olmak için, sigortalı çalışmanızda 760 gün daha prim ödeyerek, memuriyetten sonra SSK'ya ödediğiniz primi 1260 güne tamamlamanız gerekiyor. EYT kapsamındasınız. EYT'lilerden yaş aranmayacak. Sigortalılık süreniz yeterli olduğundan, memuriyetten sonra SSK'ya ödediğiniz primi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte EYT kapsamında emekli olabilirsiniz.
EYT HAKKIM ÖLDÜ MÜ?
Soru: 1994'te sigortam var. Eylül 2000'de MEB'de öğretmen oldum. 2002'de gelen resmi yazıyla 2000'den önce sigortalı işte çalışanların sigorta günlerini Emekli Sandığı'na aktarması istendi. Ben de sigortalı günlerimi aktardım. Bu durumda EYT hakkım öldü mü? 9 yıldır üniversitede akademik personelim. EYT'den şimdi emekli olabilir miyim? Emekli olup aynı kurumda çalışmaya devam edebilir miyim?
Cevap: EYT hakkınız ölmedi. 1994'teki sigorta başlangıcınız ve prim ödemeniz EYT'li olmanızı sağlıyor. EYT'li memurlardan yaş aranmayacak. Sadece hizmet süresi aranacak. 25 tam yıl (9000 gün) hizmet süreniz varsa EYT kapsamında istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz.
EYT YASASI 3 MART 2023'TE YÜRÜRLÜĞE GİRDİ
Soru: 16 Mayıs 1979 doğumluyum. İlk SSK giriş tarihim 25 Şubat 1999 olup 11 gün prim ödemem var. Toplamda da 6209 gün prim ödemem bulunuyor. Acaba EYT'li miyim? Ne zaman emekli olabilirim?
Cevap: İlk defa 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanlar EYT kapsamındalar. Sigorta başlangıç tarihiniz itibarıyla EYT kapsamındasınız. Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. EYT yasası 3 Mart 2023 tarihi 32121 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunuyor. Yasa sizin gibi kapsamda olanların emekliliğinde yaş aramıyor. Süre ve prim aranıyor. Bu şartları da sağladığınızdan istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz.
PRİMİ 9000 GÜNE TAMAMLAYACAKSINIZ
Soru: 22 Eylül 1977 doğumluyum. Sigorta giriş tarihim 21 Ekim 1996 olup 4524 gün prim ödemem var. Daha sonra ise 22 Eylül 2014'te kendi işimi kurarak Bağkur'lu oldum ve halen de devam etmekteyim. Bağkur'a da 3069 gün prim ödemem var. Toplamda ise 7593 gün primim bulunuyor. Bu durumda nasıl emekli olabilirim?
Cevap: Bağkur'dan emekli olacaksınız. Sigorta başlangıç tarihiniz itibarıyla EYT kapsamındasınız. EYT kapsamında olan Bağkur'lulardan yaş aranmıyor. Prim aranıyor. Bu nedenle 1407 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 9000 güne tamamlayacağınız tarihte EYT kapsamında emekli olabilirsiniz.
YURT DIŞINI BORÇLANSAM BAĞKUR'LU MU OLURUM?
Soru: 1977 doğumluyum. 1998'den 2014 yılına kadar toplam 5405 gün sigortam var. 2014'ten beri çalışmıyorum. Yurtdışı borçlanması yapmam halinde (son 7 yıl çalışmadığım için) Bağkur'lu mu oluyorum?
Cevap: Son yedi yılı takvim yılı olarak düşünmeyin. Son yedi yıl, son olarak ödenen 2520 gün primdir. 20 yıldan beri çalışmayan yani prim ödemeyen biri için son yedi yıl, yirmi yıldan önce ödediği son 2520 gün primdir. Son 2520 gün prim içinde fazla prim ödenen sigortalılık statüsünden, prim ödemeleri eşitse son olarak tabi olunan sigortalılık statüsünden emekli olunuyor. Yurtdışı borçlanmasıyla kazanılan günler Bağkur'a sayılıyor. Yurtdışında sigortalı olarak çalıştığınız süreleri borçlandığınızda, kazandığınız günler Bağkur'a sayılacak. İlk defa 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olduğunuzdan EYT kapsamındasınız. 23 Mayıs 1998'den sonra sigortalı olduğunuzu ve 5405 gün primi Türkiye'de ödediğinizi varsayarsak, emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz.
570 gün daha prim ödeyerek (veya 570 gün yurtdışı borçlanması yaparak) toplam priminizi 5975 güne tamamlayacağınız tarihte EYT kapsamında emekli olabilirsiniz. Sigorta başlangıcınızı tarih (gün, ay, yıl) olarak, yurtdışında hangi tarihler arasında çalıştığınızı ve Türkiye'deki prim ödeme gün sayınızı bildirmeniz halinde, sorunuza daha net cevap verebiliriz.
60 YAŞI DOLDURACAKSINIZ
Soru: Sigorta başlangıç tarihim 5 Mayıs 2002 olup 5300 gün prim ödemem var. 1997 ile 1999 yılları arasında 18 ay askerlik yaptım. Ne zaman emekli olurum?
Cevap: Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. Askerlik tarihinize göre 1977 doğumlu olmalısınız. Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 1700 gün daha prim ödeyerek priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 4500 günden fazla priminiz olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de yine aynı tarihte yani 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün (25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak). Askerlik borçlanması emeklilik şartlarınızı değiştirmez, sadece prim ödeme gün sayınızı artırır. Emekli olacağınız tarihe kadar priminizi çok rahat tamamlayabileceğinizden bize göre askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok.
ASKERLİK BORÇLANMASI EYT'Lİ YAPAR MI?
Soru: 27 Şubat 1976 doğumluyum. 21 Ağustos 1996'da 18 ay askerlik yaptım. SSK başlangıç tarihim 1 Mart 2001'dir. Askerlik borçlanması yaparsam, EYT kapsamına girer miyim? Ne zaman emekli olabilirim?
Cevap: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınızdan, askerlik sürenizi borçlanmanız halinde sigorta başlangıç tarihinizi 18 ay geri giderek, hem EYT kapsamına girmenizi, hem de emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlar. EYT yasası yaş aramıyor. Ancak sigortalılık süresi ve prim arıyor. Prim ödeme gün sayınızı bildirmemişsiniz. Toplam 5975 gün prim ödemiş olmanız şartıyla 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 1 Eylül 2024'te emekli olabilirsiniz.
BAĞKUR'LULARDA 3 YIL HİZMET ŞARTI VAR MI?
SORU: Memurların EYT'den yararlanabilmesi için; 23 Mayıs 2002'den önce, Bağkur'lu çalışanların da 1 Haziran 2002'den önce en az 3 yıl kesintisiz çalışması gerekiyormuş. Gazetede okudum. Genel Sağlık İş Sendikası bu yönde açıklama yapmış. Bu doğru mudur?
CEVAP: Maalesef doğru değil. 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı veya Bağkur'lu olan ve bir gün prim ödeyen ancak daha sonra memur olanlar EYT kapsamındalar. EYT yasası bunların emekliliğinde yaş aramadığından, yasanın yayımlandığı 3 Mart 2023 itibariyle kadın memur 20 tam yıl (7200 gün), erkek memur 25 tam yıl (9000 gün) hizmet süresi varsa, istediği zaman emekli olabilir.
Bu tarih itibariyle hizmet süresi eksik olan kadın veya erkek memurlar hizmet sürelerini tamamlayacakları tarihte emekli olabilirler. Sorunuzda belirttiğiniz 3 tam yıl hizmet süresi, 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı veya memur olanların hangi şartlara tabi olduklarını belirleyen bir kıstas. Şöyle ki; ilk defa 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı (veya memur) olanlar, bu tarihte yürürlüğe konan 4447 sayılı kanunla getirilen yeni emeklilik şartlarına uyumunun kademeli olarak sağlanması 23 Mayıs 2002'deki (Bağkur'lular 1 Haziran 2002 tarihindeki) hizmet süresine göre belirleniyor.
Bu tarih itibariyle 3 tam yıl (1080 gün) ve daha fazla hizmet süresi olanların yeni yasaya uyumu kademeli olarak sağlanıyor. 3 tam yıldan az hizmet süresi olan erkek memurlar ve Bağkur'lular yeni yasa şartlarıyla yani 25 tam yıl hizmet süresi ve 60 yaş şartlarıyla, kadın memurlarda 20 tam yıl hizmet süresi ve 58 yaş şartlarıyla emekli olmaları hüküm altına alınıyor.
Örneğin; 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olan bir memur 23 Mayıs 2002 itibariyle, 3 yıldan az hizmet süresi varsa 25 tam yıl hizmet süresi ve 60 yaş şartlarıyla emekli olacakken, 3 yıl hizmet süresi olan memur ise 25 tam yıl hizmet süresi ve 58 yaş şartlarıyla emekli olacak.
ÇOCUKLAR EMEKLİ AYLIĞINI ARTIRIR MI?
SORU: SGK'dan işçi emeklisi olacağım. Eşim çalışıyor, lise ve üniversitede okuyan iki çocuğum var. Emekli aylığı bağlamada çocukları göstermenin maaşa etkisi var mı?
CEVAP: Emekli olurken dolduracağınız formda, kanunen bakmakla zorunlu olduğunuz eş ve çocuklarınızın olup olmadığını sorgulayan kısmı doldurmanız gerekir. Emekli aylığı hesaplanırken, öncelikle bir taban aylık hesaplanır ve bağlanacak aylık taban aylıktan azsa hak edilen aylık yerinde, taban aylık bağlanır.
Taban aylık; kanunen bakmakla zorunlu kişisi (eş ve çocukları) olanlarda emekli aylığı hesabına esas esas ortalama aylık kazanç tutarının yüzde 40'ı iken, kanunen bakmakla zorunlu eş ve çocuğu olmayanlarda emekli aylığı hesabına esas ortalama aylık kazancın yüzde 35'idir. Bu nedenle çocuklarınızı göstermelisiniz.
MEMURLAR BORÇLANMAYLA EYT KAPSAMINA GİREBİLİR Mİ?
SORU: 1977 doğumluyum. 1997-1999 arasında 18 ay askerlik yaptım. İlk SSK girişim Mart 2000'dedir. Memuriyet girişim 2003'tür. Hesap ettim 190 gün askerlik borçlanması beni 8 Eylül 1999 tarihine götürüyor. Acaba EYT kapsamında mıyım?
CEVAP: 8 Eylül 1999 tarihinden sonra göreve başlayan ve bu tarihten önce sigortalı çalışması olmayan memurların, memuriyet öncesi sürelerini borçlanmaları emeklilik yaşlarını değiştirmiyor. EYT yasası çıkarken bu konuda bir düzenleme yapılması beklentisi vardı. Ancak söz konusu süreleri borçlanmaya imkan veren bir düzenleme yapılmadı. Bu nedenle askerlik sürenizi borçlanmanız EYT kapsamına girmenizi sağlamaz.
SÖZLEŞMELİ MEMURUN EYT'DEN EMEKLİ OLMAK İÇİN NE YAPMASI LAZIM?
Soru: Sözleşmeli memurun aktif çalışırken EYT işlemleri ve iş tazminatı talebi nasıl olacak?
Cevap: EYT yasası gereğince emekliliği hak eden sözleşmeli memur, Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan emekliliği hak ettiğine dair belgeyi alıp, emeklilik nedeniyle görevden ayrılacağını belirterek görev yaptığı kurumuna ibraz edip iş sonu tazminatının ödenmesini talep edecektir. Bu belgeye göre kurumunuz iş sonu tazminatınızı ödemek durumundadır. Tazminatınızı aldıktan sonra da SGK'ya emeklilik talebinde bulunulacaktır.
YEŞİL PASAPORT ALABİLİR MİYİM?
SORU: Jandarma Genel Komutanlığı'nda görev yapmakta iken emeklilik işlemlerinden önce 2017 yılında jandarma disiplin kurulu tarafından 'meslekten çıkarma cezası' verildi. Emeklilik işlemleri Emekli Sandığı tarafından devam etmesi yazısı yazılarak 1 derece 4 kademeden devlet memuru olarak emekli oldum.
Yeşil pasaport için müracaat ettiğimde pasaport kanunu madde 14'e göre 'meslekten çıkartılan kişiler yeşil pasaport alamaz' diye yazıma cevap verdiler. Kanun maddesini incelediğimde devlet memurluğundan çıkarılmadığım için yeşil pasaport almamda bir sakıncalı hal yazmamaktadır. Bu konu hakkında beni aydınlatırsanız memnun olurum
CEVAP: Devlet memurlarından sadece 1, 2 ve 3'üncü derecede bulunanlar ile bu derecelerle emeklilik ve istifa nedeniyle görevlerinden ayrılanlara yeşil pasaport veriliyor. Bu haller haricinde devlet memurluğundan çıkarma, meslekten çıkarma veya memuriyetten ihraç gibi nedenlerle görevlerinden ayrılanlara yeşil pasaport verilmiyor. Kamu görevinden ayrılma şekliniz meslekten çıkarma cezası ile olduğundan yeşil pasaport verilmez.
ASKERLİK BORÇLANMASI SON YEDİ YILA DAHİL EDİLEBİLİR Mİ?
SORU: Bağkur'dan sigortaya geçip 1260 gün sigorta ödersem SSK'dan emekli olabiliyorum. 18 ay askerlik borçlanması yaparsam, iki sene de sigorta primi ödeyip emekli olabilir miyim?
CEVAP: Askerlik borçlanmasıyla kazanılan günler askerlik yapılan tarihe mal edilir. Yani askerlik borçlanmasının son yedi yıl hesabınıza dahil edilebilmesi için askerliğin son yedi yıl içinde (Bağkur prim ödemenizden sonra) yapılması lazım. Muhtemelen askerliğiniz daha önce olduğundan, maalesef askerlik borçlanmasıyla kazanacağınız süre, Bağkur'dan sonra SSK'ya ödeyeceğiniz 1260 gün prime dahil edilmez.
EMEKLİ BORÇLANMA YAPAMAZ
Soru: 1 Kasım 2022 tarihinde 4c kapsamında emekli maaşı bağlandı. Ancak prim günü kamuda 9000 gün olmadığı için ikramiye ödenmedi. (Yaklaşık 1.5 ay 4c'den eksiğim var. SSK ile tamamlandı.) 1995-1996'da 7.5 ay polis okulunda geçen süreyi borçlanarak 1.5 aylık süreyi tamamlayıp emekli ikramiyesi alabilir miyim? Alınabiliyorsa nasıl bir yol izlemem gerekiyor?
Cevap: Sorunuzdan; görevinizden ihraç edilip, hizmet eksiğiniz olan 1.5 ayı sigortalı çalışarak tamamlayıp hizmet birleşmesi ile emekli olduğunuzdan emekli ikramiyesi ödenmediği anlaşılıyor. Emekli iken borçlanma yaparak, emekli ikramiyesi almanız mümkün değil. Emekli olmadan önce de borçlanma yapamazdınız. Çünkü memurlar fiilen görev yaparken borçlanma yapabiliyorlar. Açıktaki memur maalesef borçlanma yapamıyor.
