CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
52 maddelik torba yasada neler var? Ekonomiye ilişkin torba yasa teklifi içeriği nedir? Torba yasa ne zaman yürürlüğe girecek?
Milyonları yakından ilgilendiren torba yasa TBMM'de kabul edildi. 52 maddelik torba yasa teklifinin Meclis'te kabul edilmesinin ardından gözler torba içeriğine çevrildi. Maske cezasından, kredi borç faizine, yersiz yapılan muhtaç ve evde bakım yardımı ödemelerinden Kur Korumalı Mevduat uygulamasına kadar birçok düzenlemenin yer aldığı yeni torba yasa düzenlemesine ilişkin detayları yazımızda ele aldık. Peki, 52 maddelik torba yasada neler var? Ekonomiye ilişkin torba yasa teklifi içeriği nedir? Torba yasa ne zaman yürürlüğe girecek? İşte cevaplar...
KAÇAK AKARYAKITIN TASFİYESİ
Kaçak akaryakıtın tasfiyesine ilişkin iş ve işlemler, Hazine ve Maliye Bakanlığının taşra teşkilatı olan defterdarlıklar yerine yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları tarafından yerine getirilecek.
Satışı yapılarak tasfiye edilen kaçak akaryakıtın bedeli, ilgili il özel idaresinin veya yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığının bütçesine gelir kaydedilecek.
Numune analiz sonuçları teknik düzenlemelere uygun olmayan ve en yakın rafinericiye satılan kaçak akaryakıtın satış bedeli de ilgili il özel idaresinin veya yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığının bütçesine gelir olarak kaydedilecek.
KARŞILIKSIZ ÇEK VE PROTESTO EDİLMİŞ BORÇLAR
Karşılıksız çıkan çeki protesto edilmiş, senet, kredi kartı ve diğer kredi borçlarını zamanında ödeyemedikleri için Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezine bildirilen kişilerin ve kredi müşterilerinin, borçlarının ödenmesi geciken kısmının 1 Haziran 2023'e kadar tamamının ödenmesi veya yeniden yapılandırılması halinde geçmiş ödeme performanslarına ilişkin olumsuz kayıtları dikkate alınmayacak. Bu borçların anapara veya taksit ödeme tarihi 1 Ekim 2022'den önce olacak.
Kredi kuruluşları ve finansal kuruluşların mevcut kredileri yeniden yapılandırması veya yeni kredi kullandırması, bu kuruluşlara hukuki ve cezai sorumluluk doğurmayacak.
İçme sularının Sağlık Bakanlığınca yapılan veya yaptırılan her türlü tetkik ve tahlil bedellerinden il özel idarelerince 30 Eylül 2022'ye kadar ödenmemiş olan alacak tutarları ferileriyle birlikte terkin edilecek. Bu alacakların tahsili için açılmış davalarda karar verilmesine yer olmadığına, icra takiplerinin ise iptaline karar verilecek. Karar verilmesine yer olmadığına veya takibin iptaline karar verilen hallerde yapılan masraflar taraflar üzerinde bırakılacak ve vekalet ücretine hükmolunmayacak.
Finansman şirketlerinin, kredilendirecekleri mal veya hizmetleri temin eden satıcılarla önceden yazılı şekilde yapmaları zorunlu olan sözleşmeleri, uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle mesafeli olarak da yapılabilecek.
Hizmet sağlayıcılarına yönelik düzenlemeler 1 Ocak 2023'ten itibaren yürürlüğe girecek
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK), Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu'na tabi şirketlerce kuruluş izni için aranan veya şirket ortaklarınca kurucularda aranan şartların kaybedilmesi durumunda bunların faaliyet iznini kaldırabilecek ve tasfiyesine karar verebilecek.
Hizmet sağlayıcılarınca kurumlar vergisi beyannameleri ekindeki gelir tablosunun net satışlar kısmında belirtilen tutardan şirketin posta hizmetlerinden elde ettiği net satış hasılatına isabet eden miktarın yüzde 2'si, kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği ayı takip eden ayın sonuna kadar Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığına bildirilecek.
Hizmet sağlayıcıları tarafından belirlenen katkı payının tahakkukuna esas bildirimlerin süresinde yapılmaması veya eksik/yanlış yapılması ya da belirtilen süre içinde katkı payının ödenmemesi/eksik ödenmesi halinde Bakanlık tarafından hizmet sağlayıcısına yapılacak tebliğle bildirimin veya ödemenin, tebliğ tarihinden itibaren 1 ay içinde yapılması istenecek. Bu süre içinde katkı payının tahakkukuna esas bildirimin eksiksiz ve doğru yapılmaması, katkı payının ödenmemesi veya eksik ödenmesi hallerinde Bakanlığın bildirimi üzerine Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunca hizmet sağlayıcısının yetkilendirmesi iptal edilecek.
Hizmet sağlayıcılarınca, 2022 yılı Ekim-Kasım-Aralık dönemi posta hizmetlerinden elde edilen net satış hasılatına isabet eden miktarın yüzde 2'si gelecek yıl mart sonuna kadar Bakanlığa bildirilecek.
Hizmet sağlayıcılarına yönelik düzenlemeler 1 Ocak 2023'ten itibaren yürürlüğe girecek.
TURİZM PAYI
Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'da yapılan değişiklikle idari para cezası alt ve üst sınırları güncelleniyor. Alt ve üst sınırları belirtilen idari para cezalarının uygulanmasında Ticaret Bakanlığınca ceza tutarı belirlenirken işlenen kabahatin haksızlık içeriği, tekrarı ve sayısı, kabahat dolayısıyla elde edilen menfaatin ve neden olunan zararın büyüklüğü ile failin kusuru ve ekonomik durumu gibi hususlar dikkate alınacak.
Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansının karar alma organı olan Yönetim Kurulu Başkanı, Tanıtma Genel Müdürlüğünden sorumlu Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı olacak. Kamu-özel sektör iş birliği ile yönetilen ve ağırlıklı olarak seçimle iş başına gelen özel sektör temsilcilerinden oluşan Yönetim Kurulunun Bakanlık turizm işletmesi belgeli bileşik tesisler ve konaklama tesislerinin bulundukları bölgelerdeki sayıları dikkate alınarak Marmara, Akdeniz ve Ege bölgelerinin temsilci sayıları artırılıyor. Turizm işletme belgeli yeme içme ve eğlence tesisleri ile deniz turizmi tesisleri de ülke çapında seçimle 3 yıl süreyle belirlenecek bir üyeyle temsil edilecek.
Turizm payı alınan işletmelerin turizm payı oranları azaltılıyor. Buna göre, turizm payı, bileşik tesisler ile konaklama tesislerinden, Bakanlıktan belgeli yeme-içme ve eğlence tesislerinden ve deniz turizmi tesislerinden binde 7,5 yerine binde 5; seyahat acenteleri ve hava yolu işletmelerinden on binde 7,5 yerine on binde 5 oranında alınacak. Bu düzenleme, 1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe girecek.
Kültür ve Turizm Bakanlığından turizm işletme belgeli deniz turizmi araçlarından turizm payı alınmasına ilişkin düzenleme yürürlükten kaldırılıyor. Ancak bu araçlardan 31 Aralık 2022 tarihine kadar turizm payı alınacak.
Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı Yönetim Kurulu üye seçimlerinin yapılmasına 30 günden az süre kalması halinde seçimler 2 aya kadar ertelenecek. Seçime ilişkin usul ve esaslar, Kültür ve Turizm Bakanlığınca belirlenecek.
ŞANS OYUNLARI
Milli Piyango Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'de yapılan değişiklikle, eşya piyangosu ve çekiliş düzenlemek isteyen başvuru sahiplerince alınan izin bedelleri düzenleniyor.
Buna göre, karşılığı nakit olmayan piyango düzenleme izni için 2 bin lira başvuru bedeli alınacak. Yapılan inceleme sonucunda izin verilmesi kararlaştırılan piyangolarda taahhüt edilen ikramiye, ödül veya benzeri menfaatlerin toplam rayiç bedelinin yüzde 15'i için ayrıca izin bedeli alınacak. Yurt dışından ithal edilen veya başka gerçek ve tüzel kişiler tarafından üretilen, temin edilen ya da ticaretine konu edilen mal ve hizmetlerin ikramiye olarak konulması halinde bu oran iki katı olarak uygulanacak. Kamu kurum ve kuruluşları ile vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve kamu yararına çalışan dernekler tarafından düzenlenecek piyangolardan ise başvuru veya izin bedeli alınmayacak. Başvuru bedeli, yeniden değerleme oranında takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılarak uygulanacak.
Teklifle, illegal şans oyunlarının önüne geçilmesi amaçlanıyor. Bu bağlamda her türlü eşya piyangosu, şans oyunları ve müşterek bahis veya benzeri oyunları oynatanlar ya da oynanmasına yer veya imkan sağlayanlar, 3 yıldan 5 yıla kadar hapis ve on bin güne; yurt dışında oynatılan her türlü eşya piyangosu, şans oyunu, müşterek bahis ve benzeri oyunlara internet yoluyla ve sair suretle erişim sağlayarak Türkiye'den oynanmasına imkan sağlayanlar 4 yıldan 6 yıla kadar hapis ve 5 bin güne; her türlü eşya piyangosu, şans oyunları ve müşterek bahis veya benzeri oyunlarla bağlantılı olarak para nakline aracılık edenler, 3 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 5 bin güne; kişileri reklam vermek ve sair surette her türlü eşya piyangosu, şans oyunları ve müşterek bahis veya benzeri oyunları oynamaya teşvik edenler, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve 3 bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılacak.
Fiziki veya elektronik ortamlar üzerinden üçüncü kişilerce düzenlenen her türlü eşya piyangosu, şans oyunları ve müşterek bahis veya benzeri oyunları oynayanlara, mahallin en büyük mülki idare amiri tarafından 5 bin liradan 20 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.
Gerekli izni alan ancak çekilişleri yapmayanlar, çekiliş sonuçlarını ilan etmeyenler, taahhütlerini yerine getirmeyenler 2 aydan 2 yıla kadar hapis ve 3 bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılacak.
Belirlenen suçların işlendiği iş yerleri mahallin en büyük mülki idare amiri tarafından ihtarda bulunulmaksızın 3 aya kadar süreyle mühürlenerek kapatılacak. İş yeri açma ve çalışma ruhsatına sahip iş yerlerinin ruhsatları, mahallin en büyük mülki idare amirinin bildirimi üzerine ruhsat vermeye yetkili idare tarafından 5 iş günü içinde iptal edilecek.
Bu suçlarla bağlantılı olarak şans oyunları, her türlü eşya piyangosu, müşterek bahis veya benzeri oyunların oynanmasına tahsis edilen veya oynanmasında kullanılan ya da suçun konusunu oluşturan eşya ile bu oyunların oynanması için ortaya konulan veya oynanması suretiyle elde edilen her türlü mal varlığı değeri, Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre müsadere edilecek.
MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURULUNUN GÖREV VE YETKİLERİ
Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulunun görev ve yetkileri düzenleniyor.
Buna göre Kurul, mevzuata aykırılıkları tespit edilen bağımsız denetim kuruluşları, bağımsız denetçiler, bilgi sistemleri ve sürdürülebilirlik denetimi yapanlar hakkında idari yaptırım kararı verebilecek, bağımsız denetime tabi işletmelerin finansal tablolarının standart ve düzenlemelere uyumunun gözetimini yapabilecek.
Kurul, uluslararası standartlarla uyumlu olacak şekilde Türkiye Sürdürülebilirlik Standartlarını belirlemek ve yayımlamak, gerektiğinde değişik işletme büyüklükleri ve sektörler itibariyle farklı düzenlemeler yapmak, bu konularda denetim yapacakları yetkilendirmek ve gözetime tabi tutmakla görevli olacak.
Bağımsız denetim kapsamındaki işletmelerden bilgi sistemleri denetimine tabi olacakları belirleyecek olan Kurul, bu denetimin uluslararası standartlara uygun olarak yürütülmesini teminen düzenleme, yetkilendirme ve gözetim yapabilecek.
Teklifle Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca inceleme yapılacak denetim kuruluşlarının belirlenmesinde dikkate alınacak sürenin hesaplanmasında uygulamada karşılaşılan karışıklıkların giderilmesi de amaçlanıyor. Buna göre izleyen incelemelerde süre önceki incelemeye ilişkin Kurul kararını takip eden takvim yılından itibaren yeniden başlayacak.
Kurumca yapılan incelemeler sonucunda bağımsız denetim kuruluşları, bağımsız denetçiler, bilgi sistemleri ve sürdürülebilirlik denetimi yapanlar hakkında ikaz, uyarı, faaliyetin kısıtlanması, faaliyet izninin askıya alınması ve iptali dahil olmak üzere uygun yaptırımlar uygulanabilecek. Faaliyet izninin iptali hali hariç olmak üzere, idari yaptırım uygulanmasına karar verilen durumlarda aykırılığı gerçekleştirenlere sürekli eğitim yükümlülüğüne ilave eğitim yükümlülüğü getirilebilecek.
TAKİP TUTARI 2 BİN LİRA VE ALTINA DÜŞEN ALACAKLAR
İşverenler tarafından çalışanlara elektrik, doğal gaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere 30 Haziran 2023 tarihine kadar ilave olarak yapılan aylık 1000 lirayı aşmayan ödemeler, prime esas kazanca dahil edilmeyecek ve bu tutar üzerinden gelir vergisi hesaplanmayacak.
Teklifle, bakiye takip tutarı 2 bin lira ve altına düşen icra takibindeki alacakların tasfiye edilmesi amaçlanıyor.
İcra takibi başlatılmış bulunan, borçlusu gerçek kişi olan ve her bir icra dosyası itibarıyla asıl alacak ve ferileri dahil icra takibi başlatıldığı tarihteki takip tutarı 2 bin lirayı aşmayan alacaklar ile bu tutarın üzerinde takip başlamış olmakla birlikte 15 Ağustos 2022 tarihi itibarıyla dosyada yapılmış tahsilatlar nedeniyle bakiye takip tutarı 2 bin lira ve altına düşen alacaklar; alacaklıların feragat ettiklerini belirtir dilekçeyle vazgeçerek icra takiplerini sonlandırmaları koşuluyla küçük alacak kapsamına alınacak.
Böylece küçük alacak olarak tanımlanan alacaklarından feragat eden mükelleflere, bu alacaklarını Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre değersiz alacak kabul ederek kayıtlarından çıkarma imkanı sağlanacak.
Telgraf ve Telefon Kanunu'na göre Hazine payı ödemekle yükümlü GSM operatörleri ve yetkilendirilmiş diğer işletmecilerin, takibinden vazgeçtikleri tutar içinde Hazine payı hesaplanmasını gerektirir alacak bulunması halinde, icra dosyasındaki takip tutarının yüzde 18'i, ödemeleri gereken Hazine paylarından mahsup edilmek suretiyle iade edilecek.
İcra takiplerinin sonlandırılmasını teşvik etmek amacıyla icra takibinden vazgeçme nedeniyle alınması gereken harçlar alınmayacak.
Bankacılık Kanunu kapsamında faaliyet gösteren varlık yönetim şirketlerince, bankalardan 15 Ağustos 2022 tarihi itibarıyla devir ve temlik alınan ve bu kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla anapara takip bakiyesi 2 bin 500 lira ve altında bulunan bireysel nitelikli her türlü kredi sözleşmesinden kaynaklı alacakların anapara takip bakiyesinin yarısı; kalan anapara, faiz, masraf, vekalet ücretleri ve benzeri alacaklarının takibinden feragat edilmesi şartıyla, Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinden Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna (TMSF) aktarılan tutardan Fonun iştiraki olan varlık yönetim şirketi aracılığıyla ödenecek. Bu kapsamda tasfiye edilecek tutar bir gerçek kişinin tüm varlık yönetim şirketlerine olan borç toplamı dikkate alınarak tespit edilecek.
Tasfiye edilen alacaklar nedeniyle borçlu tarafından, varlık yönetim şirketlerinden veya Hazine ve Maliye Bakanlığından vekalet ücreti, yargılama gideri ve benzeri başkaca bir hak ve alacak talebinde bulunulamayacak. Kapsama giren alacaklara karşılık maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra varlık yönetim şirketlerince yapılmış tahsilatlar, bu şirketlerce borçlusuna iade edilecek.
Kovid-19 salgınının yayılmasını önlemek amacıyla 11 Mart 2020 tarihinden itibaren verilen ve ilgilisine tebliğ edilmemiş olan idari para cezaları tebliğ edilmeyecek. Tebliğ edilmiş olan cezaların tahsilinden vazgeçilecek. Bu maddenin yürürlük tarihinden önce işlenen söz konusu kabahatler için idari para cezası verilmeyecek, tahsil edilmiş olan idari para cezaları ise iade edilmeyecek.
ANAYASA MAHKEMESİ BAŞKAN VE ÜYELERİNİN GÖREV SÜRELERİ
Komisyonda teklife AK Parti Trabzon Milletvekili Salih Cora'nın önergesiyle bir madde de ihdas edildi.
Teklifle Anayasa Mahkemesinin, zorunlu emeklilik yaşından önce görev süresi dolan başkanı ve Yargıtay, Danıştay, Sayıştay Başkan ve üyeleri arasından seçilen üyeleri herhangi bir işleme gerek olmaksızın ve boş kadro şartı aranmaksızın, kalan görev sürelerini tamamlamak üzere geldikleri üyelik görevine geri dönecekler, boşalan ilk üye kadrosu kendilerine tahsis olacak.
Yükseköğretim kurumlarından seçilenler, talepleri üzerine Yükseköğretim Kurulu tarafından ayrıldıkları Yükseköğretim Kurumuna veya uzmanlık alanlarına göre talep ettikleri 3 yükseköğretim kurumundan birine atanacaklar.
Üyeliğe en az 5 yıl raportörlük yapmış Anayasa Mahkemesi raportörleri arasından seçilenler ile birinci sınıf hakim ve savcılar arasından seçilenlerin görevlerinin sona erdiği tarihi izleyen bir ay içinde Hakimler ve Savcılar Kuruluna yazılı dilekçe ile başvurmaları durumunda atamaları en geç bir ay içinde, adli hakim ve savcılık mesleğinden üyeliğe seçilenler için adli yargıda, diğerleri için idari yargıda tercih ettikleri üç ayrı yerden birinde uygun görülecek hakimlik veya savcılık görevine yapılacak.
Üyeliğe üst kademe yöneticileri veya serbest avukatlar arasından seçilenler ile görevlere atanmak istemeyenler, görevlerinin sona erdiği tarihi izleyen bir ay içinde TBMM Başkanlığına yazılı dilekçeyle başvurmaları durumunda en geç bir ay içinde TBMM Başkan Başmüşaviri kadrolarına atanacaklar.
Görevi sona eren üyelerin yeni görevlerine atamaları gerçekleşinceye kadar, özlük hakları mahkeme tarafından karşılanmaya devam edecek. Mahkeme üyelerinin mahkemede geçirdikleri süreler ve yeni görevlerinde tabii oldukları kanun hükümlerine göre hizmetlerinde değerlendirilecek.
Yaş haddine kadar görevlerine devam etmeleri öngörülen üyelerden yaş haddini doldurmadan kendi isteğiyle üyelikten çekilenler de düzenlemeye tabi olacak. Bu hükümler 1 Ekim 2022'den itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
