CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
100 yıllık sır kumdan çıktı! Birinci Dünya Savaşı askerinin mektubu kıyıya vurdu
Avustralya sahilinde bulunan bir cam şişe, I. Dünya Savaşı'na giden iki askerin neşeli ama kader dolu mesajlarını gün yüzüne çıkardı. Bir asır boyunca kumlara gömülü kalan bu şişe, hem tarih hem de duygularla dolu bir zaman kapsülü gibi...
I. Dünya Savaşı sırasında Fransa'daki cephelere doğru yola çıkan iki Avustralyalı askerin, yolculuklarının ilk günlerinde yazdığı şişe içindeki mesajlar, bir asırdan fazla bir süre sonra Avustralya kıyılarında bulundu.
Brown ailesi, 9 Ekim'de Batı Avustralya eyaletindeki Esperance yakınlarındaki Wharton Plajı'nda, su kenarına yakın bir noktada cam şişe buldu. Deb Brown, salı günü yaptığı açıklamada, şişeyi eşi Peter ve kızları Felicity'nin sahili çöplerden temizlemek için çıktıkları dört tekerlekli araç gezisi sırasında keşfettiğini söyledi.
Deb Brown, "Plajlarımızda sık sık temizlik yapıyoruz ve asla bir çöp parçasını görmezden gelmeyiz. Bu küçük şişe de orada, alınmayı bekliyordu." dedi.
Kalın ve şeffaf camın içinde, 15 Ağustos 1916 tarihli, kurşun kalemle yazılmış neşeli mektuplar vardı. Mektuplar, 27 yaşındaki Er Malcolm Neville ve 37 yaşındaki Er William Harley tarafından yazılmıştı.
Neville ve Harley'nin bulunduğu HMAT A70 Ballarat adlı askeri gemi, 12 Ağustos 1916'da Güney Avustralya'nın başkenti Adelaide'den ayrılmıştı. Yolculukları, Avrupa'daki Batı Cephesi'nde savaşan 48. Avustralya Piyade Taburu'na takviye olmak üzereydi.
Neville, bir yıl sonra çatışmalarda hayatını kaybetti. Harley ise iki kez yaralandı ama savaştan sağ çıktı. 1934 yılında, ailesinin Almanların siperlerde kullandığı gaz nedeniyle olduğunu söylediği kanserden Adelaide'de hayatını kaybetti.
O NOTLARDA NELER YAZIYORDU?
Neville, mektubunun bulunması halinde annesi Robertina Neville'a, Güney Avustralya'daki Wilkawatt kasabasına ulaştırılmasını istemişti. Harley ise annesi 1916'da hayatta olmadığı için, mektubunun bulan kişi tarafından saklanmasından memnuniyet duyacağını belirtmişti.
Harley mektubunda, "Umarım bulan kişi şu anki kadar iyi hissediyordur." diye yazdı.
Neville ise annesine, "Gerçekten keyifli vakit geçiriyoruz, yemekler şimdiye kadar gayet iyi, bir öğün hariç ki onu denize gömdük." diye yazdı. Geminin "sallanıp yuvarlandığını" ama kendilerinin "Larry kadar mutlu" olduğunu belirtti. Bu ifade, o dönemde Avustralya'da çok mutlu olmayı anlatan bir deyimdi.
Neville, kendilerinin "Denizde bir yerlerde" olduğunu yazarken, Harley "Bight'ta bir yerlerdeyiz" dedi. Bu ifade, Adelaide'nin doğusundan başlayıp Esperance'a kadar uzanan Büyük Avustralya Körfezi'ne işaret ediyordu.
HAYATTA KALAN AKRABALARINA ULAŞTILAR
Deb Brown, şişenin çok uzağa gitmediğini düşünüyor. Muhtemelen bir asırdan fazla bir süre kum tepelerinde gömülü kaldı. Son aylarda Wharton Plajı'nda yaşanan büyük dalgaların neden olduğu erozyon, şişeyi ortaya çıkarmış olabilir. Kağıt ıslaktı ama yazılar hâlâ okunabiliyordu. Bu sayede Deb Brown, her iki askerin akrabalarına ulaşabildi:
"Şişe mükemmel durumda. Üzerinde hiç midye ya da deniz canlısı izi yok. Eğer denizde olsaydı ya da güneşe uzun süre maruz kalsaydı, kağıt çoktan parçalanırdı ve yazıları okuyamazdık."
Harley'nin torunu Ann Turner, ailesinin bu keşif karşısında "tam anlamıyla şoke olduğunu" söyledi.
Turner, Avustralya Yayın Kurumu'na, "Gerçekten inanamıyoruz. Bu bir mucize gibi ve dedemizin mezarından bize ulaştığını hissediyoruz." dedi.
Neville'in büyük yeğeni Herbie Neville ise ailesinin bu "inanılmaz" keşifle bir araya geldiğini belirtti.
"Savaşa gitmekten mutlu olduğu anlaşılıyor. Ama olanlar çok üzücü. Hayatını kaybetmesi çok acı. Vay be. Ne adamdı ama..."
