CANLI | Değişen Dünya Düzeninde Fırsatlar Zirvesi Turkuvaz Medya'da! Bakan Bolat: ABD tarife savaşında Türkiye'yi hedef almıyor

Turkuvaz Medya Merkezi’nde düzenlenen "Değişen Dünya Düzeninde Fırsatlar Zirvesi"nde bir konuşma yapan Türkiye’nin önde gelen sanayicilerinden Doğanlar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Davut Doğan, Türkiye’nin artık sadece pazar değil, ortaklık yapılan, güven duyulan yatırımsal bir merkez olduğunu vurguladı. Doğan, “Türkiye’nin önündeki fırsatlar var. Krizler aynı zamanda fırsat pencereleridir. Biz bu pencereleri açmaya hazır olmalıyız” dedi.

100 MİLYAR DOLARLIK İTHALAT

Türkiye’nin Suriye ve Ukrayna’nın yeniden inşasında aktif rol oynayabileceğini ve dünya müteahhitlik liginde üst sırada olduğu mesajını veren Doğan, sözlerine şöyle devam etti: “TANAP, Karadeniz gazı, Doğu Akdeniz enerji koridorlarında stratejik güç biziz. Afrika ve Orta Asya açılımları kritik önemde. Mobilyacı da olduğumuz için yakından takip ettiğimiz Amerika’nın 100 milyar dolarlık mobilya ithalatında fırsatlar olduğunu Amerika ticaret bakanının ülkemizi ziyaretinde bizzat yaşamış durumdayız.”

TÜRK KALİTESİNİ TAŞIDIK

Afrika’da da Türkiye’yi bekleyen çok büyük fırsatlar olduğuna dikkat çeken Doğan, “Mesela Senegal, Afrika’nın en büyük hal yeri projesi, 100 milyon dolar üzerinde bir iş Fransızlara gitmek üzereydi. Ancak Cumhurbaşkanımızın özel ilgisiyle bu proje bize verildi” diye konuştu. Doğan, “Biga markamızla Senegal’de mobilya fabrikası kurduk. 6-7 yıldır yerleşim durumdayız. Ve biz oraya sadece fabrika kurmadık; Türk girişimciliğini, kalitesini ve güvenini taşıdık. Geçtiğimiz günlerde yeni Senegal Cumhurbaşkanı Türkiye’ye geldi. Yine Cumhurbaşkanımız aracılığıyla tanıştık ve yeni iş birlikleri için davet edildik. Artık Senegal’de mobilya, inşaat ve enerji sektörlerimizi model alarak büyüyoruz” ifadelerini kullandı.

Türkiye ekonomisi için önemli bir sektör olduklarını dile getiren OYDER Başkanı Ömer Koyuncu, 1.200 yetkili satıcı olarak ülke genelinde 5-6 milyar dolarlık bir yatırımlarının söz konusu olduğunu anlattı. Yaklaşık 60 bir kişiye istihdam sağladıkları bilgisini paylaşan Koyuncu, “Bilinenin aksine biz ihracat fazlası veren bir sektörüz. Türkiye otomotivde bir üretim devi konumunda” dedi. Bu yıl 1 milyon 150 bin ila bir milyon 200 bin bandında satış öngördüklerini anlatan Koyuncu, enflasyonun aşağı gelmesiyle birlikte bu rakamlara ulaşacaklarına inandıklarını kaydetti. Kredi faizlerinin yüksekliğinin satışların önündeki en büyük engel olduğunu dile getiren Koyuncu, “Türkiye’de otomotiv sahipliği oranının Avrupa’nın çok daha gerisinde. Otomobil sahipliği 1 milyon 200 binler seviyesinde. Bu nedenle hala gidecek çok yolumuz var. Özellikle alt gelir grubunun araba almasını sağlayacak çözümler sunmamız gerekiyor. Bizim amacımız rekor kırmak değil her ihtiyacı olan vatandaşımızın araba almasını sağlamak. Bu nedenle rekorlar bize yetmiyor” dedi.

Son 24 aya baktığımızda ihracatımızda yüzde 3.7’lik ithalatımızda ise yüzde 6.7’lik bir büyüme olduğunu söyleyen ASKON Başkanı Orhan Aydın ise ticaret hacmimizde de yüzde 5.5’luk bir büyüme olduğunu dile getirdi. Küresel ekonomilerin daralma yaşadığı bu dönemlerde bu rakamlara ulaşmanın önemli olduğunu ifade eden Aydın, çevre ülkelerimizde yaşanan siyasal ve ekonomik çalkantılara dikkat çekti. Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşın sonlanma ihtimalinin güçlendiğine vurgu yapan Aydın, şunları kaydetti: “Bu durumda ihracatımıza ciddi bir olumlu katkı olacaktır. Ayrıca bugüne kadar her iki ülkede de önemli işlere imza atan sektöründe müteahhitlik sektörü için ciddi fırsatlar oluşacağını öngörüyoruz.“ Dolar/Euro paritesinde euro lehine yaşanan gelişmelerin ihracatımız için büyük önem taşıdığını dile getiren Aydın, “Değerli euronun ihracatımıza katkısı son derece önemli. Başta tekstil ve konfeksiyon gibi emek yoğun sektörlerde bunun olumlu etkisini görmeye başladık” diye konuştu. Aydın, ayrıca olarak yılın ikinci yarısında turizm ve gıda sektöründeki ihracat artışıyla ihracat gelirlerinin tırmanışa geçeceğini kaydetti.

Dünyanın en büyük askeri ve ekonomik gücü konumundaki Amerika Başkanı Trump’ın ikinci başkanlık döneminde attığı adımların küresel anlamda etki yarattığını söyleyen DEİK Başkanı Nail Olpak, “Trump bir işadamı olduğu için ülkeyi şirket yönetme mantığıyla yönetiyor. Bu da tüm dünya ekonomileri için yeni fırsatların yanında yeni riskler de yaratıyor” dedi. Amerika ile 100 milyar dolarlık iş hacmi hedefimizin bulunduğunu hatırlatan Olpak, şunları kaydetti: “Amerika Çin’le olan ticaret dengesizliğini azaltmak istiyor. Trump, ilk başkanlık döneminde Çin’e karşı verilen 550 milyar dolarlık açığı 450 milyar dolara indirdi. Kendileri de Çin’e 140 milyar dolarlık da ihracat yapıyor. ABD Çin’den alımını azaltıp, başka ülkelerden artıracaksa bu sizim için fırsattır. Bizim Amerika’ya ihracatımızda başta çelik ve alüminyum sektörleri öne çıkıyor. Çin, Amerika’ya satamadığı bu ürünleri nereye satacak? Bizim sattığımız ülkelere satarsa nasıl pozisyon alacağız? Amerika toplam ithalatını azaltıp azaltmayacağını net olarak göremiyoruz. Daha agresif şekilde pazarlara girmemiz lazım.” En büyük ticari partnerimiz konumundaki Avrupa’nın önemine vurgu yapan Olpak, “Avrupa birliği ile olan ikili ticaretimiz son 5 yılda yüzde 60 arttı. Yakın ülkelerle ticaret yapmayı önemsiyoruz. Bu ticaret ortağımızın bizim için vazgeçilmez olduğunu bilerek hareket etmeliyiz. AB üyesi olmayan ülkeleri de kattığımızda ticaretimizin yüzde 55’ini buraya yapıyoruz. Gümrük Birliği anlaşmasının yenilenmesi en önemli konu.”

Bakan Bolat’a konuşmalarının ardından A Kanallar Genel Müdürü Abdulhalik Çimen tarafından teşekkür plaketi sunuldu.

Açılışın ardından Takvim Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Faruk Erdem, Sabah Gazetesi Ekonomi Müdürü ve Köşe Yazarı Dilek Güngör ile A Para Yayın Koordinatörü ve A Haber Ekonomi Müdürü Özlem Doğaner'in moderatörlüğündeki özel oturuma Ticaret Bakanı Ömer Bolat konuk oldu.

Bolat, ABD'nin başlattığı gümrük tarifeleri ve artan ticaret savaşlarına ilişkin soru üzerine, bu konulardaki kararların ve şartların anlık değişebildiğini söyledi.

"Çok ciddi ticaret savaşları ve rüzgarı var fiili olarak." diyen Bolat, ABD Başkanı Donald Trump tarafından açıklanan tarifelerin ardından Ticaret Bakanlığı olarak yaptıkları görüşmeleri anlattı.

Bolat, "Türkiye, ABD'nin gümrük tarife savaşlarında hedef aldığı ülke değil. Bunu kendileri de ifade ediyor zaten. Gerçekler de onu gösteriyor. Bizim ABD ile dış ticaretimiz dengeli. Geçen yıl başa baştı. Artan bir LNG ve doğal gaz ithalatımız var. Yolcu uçağı ithalatımız oluyor. Savunma sanayisindeki yasak ve sınırlamaların yavaş yavaş kaldırıldığını görüyoruz." diye konuştu.

Türkiye ile ABD arasında güçlü diyalog bulunduğunu dile getiren Bolat, ABD'nin söz konusu tarifeleri neden hayata geçirdiğine ilişkin görüşlerini paylaştı.

Bolat, bu kararların Türkiye'nin lehine olabileceğini kaydederek, ABD'ye beklenti ve taleplerini ilettiklerini, 2 Temmuz'a kadar gelişmeleri göreceklerini anlattı.

 "ABD'DEKİ YENİ YÖNETİMLE BİRLİKTE İKİLİ İLİŞKİLERDE İVMELENME VAR"

Ticaret Bakanı Bolat, ABD'nin başlattığı ve AB'nin de el yükselttiği ticaret savaşlarının Türkiye'yi nasıl etkileyeceğine ilişkin soru üzerine, ABD'deki yeni yönetimle birlikte ikili ilişkilerde ivmelenme gördüklerini söyledi.

Nisanda ihracatta artış yaşandığını anımsatan Bolat, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Yılın ilk 4 ayının üçünde ihracatımız arttı; Ocak, mart, nisan. Hem mal hem hizmet ihracatımız iyi gidiyor. Şubatta yüzde 0,3 düşüş vardı. Sebebi, geçen yıl şubat 29 çekti, bu sene 28 çekti. 1 iş gününün bizim için çok büyük önemi var, 1 milyar dolar. 2025 yılı mal ve hizmet ihracatında iyi, olumlu ve doğru istikamette gidiyor. Amerika'da, Avrupa'da hafif bir kıpırdanma var ama 2021-2022 gibi değil tabii ki."

Bolat, Kovid-19'dan çıkış dönemindeki yüksek talep ve o talebin yol açtığı yüksek enflasyon ile büyüme oranlarından bahsederek, şu ifadeleri kullandı:

"Dengeleme süreci devam ediyor. Amerikan politikalarının bizim Avrupa, Afrika, Asya ve diğer pazarlarımıza yönelik Uzak Doğu atağı bekliyoruz. Yani oralı olup da Amerika'ya mal satmakta zorlanan o yüksek tarife uygulanmış üreticiler bu defa ne yapacak? Avrupa'ya saldıracak, Afrika'ya, Orta Doğu'ya, Körfez'e, Asya'ya, bizim pazarlarımıza hücum edecek. Rakip olacaklar bize. Zaten rakipler de daha da kızışacak ortalık. Burada da pazarlarımızı korumaya çalışacağız."

"TARİFELER SONRASI DIŞ YATIRIMLARDA ARTIŞ EĞİLİMİ VAR"

Bakan Ömer Bolat, tarifelerin açıklanmasının ardından Türkiye'ye yönelik yatırımların artıp artmadığına dair bir soruya karşılık şu cevabı verdi:

"Böyle bir eğilim var. Bize de bir telefon geliyor ve 'Sayın Bakanım şu firma görüşmek istiyor' diyorlar. Tabii ki görüşüyoruz. Ülkemizde yatırımlar konusundan sorumlu makam Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. Yatırım teşviklerini orası veriyor. Bir de Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi var. Buradaki kritik şey bunlar ciddi mi değil mi? Bunu iyi anlamamız lazım. Bizim aylarca, yıllarca davette bulunup da gelmeyenlerin bugün birden gelmesi, gelmek istemeleri iyi bir şey ama niyetleri iyi mi onu anlamamız lazım. Avrupa ve ABD menşeli saptırmalarına karşı çok hassas. Yani dolayısıyla biz ABD'ye giremeyenlerin dolambaçlı yoldan, üzerimizden atlamaya çalışması gibi arayışlarına izin vermeyeceğiz. Gerçek yatırımcı, üretim ve burada yatırım yapacak buyursun gelsin. Made in Türkiye olur. Ondan sonra da ihracatını yapar."

"(MAYIS) İHRACATI OLUMLU GİDİYOR"

Ticaret Bakanı Bolat, ihracattaki gelişmelere ilişkin soru üzerine, savunma sanayisinde, mücevheratta, otomotivde ihracat atağı yaşandığını, makine ürünleri, inşaat malzemeleri, tekstil ve giyim gibi alanların stabil olduğunu söyledi.

Avrupa'daki şartlara nazaran ihracattaki gidişatın iyi olduğunu dile getiren Bolat, geçen yıl 261,8 milyar dolarlık mal ihracatı, 115,2 milyar dolarlık hizmet ihracatına ulaşıldığını anımsattı.

Bolat, ihracatta ilk 4 ayı iyi geçirdiklerini kaydederek, "Beşinci ayın sonuçlarını da pazartesi günü (2 Haziran) bütün Türkiye ile paylaşacağız. İlk 4 ay itibarıyla hizmet ihracatında yüzde 5 civarında artışımız var, mal ihracatımızda yüzde 3,9, yani yüzde 4 artışımız var. İthalatı da kontrollü götürüyoruz. Bu ay (ihracat-ithalat noktasında) inşallah rakamlar olumlu tablo ortaya koyacak." şeklinde konuştu.

İthalattaki artışın sebeplerini paylaşan Bolat, altın, otomotiv, doğal gaz ile canlı hayvan ve karkas et ithalatında önemli artışlar yaşandığını anlattı.

Bolat, hizmet ihracatında 2024'ü 115 milyar dolarla kapattıklarını belirterek, "Bu yılki hedefimiz 121 milyar dolar. İlk 4 ay artan bir tempomuz var, yüzde 5 civarında. 121 milyar dolar hedefi inşallah tutturacağız, o noktada ümitliyiz." açıklamasında bulundu.

"ÜLKEMİZ DÜNYA KRİZLERİNDE İSTİKRAR ABİDESİ"

Bakan Ömer Bolat, tüm ihracatçılara yönelik piyasa faizlerinin çok altında oranlarla reeskont kredisi sunduklarını belirterek, bu alandaki destek ve teşvik mekanizmalarından bahsetti.

Katma değeri artırarak, üretimin içindeki bilgi, inovasyon ve marka değerini yükselterek rekabetçiliği devam ettireceklerini kaydeden Bolat, şu ifadeleri kullandı:

"Yani dikkat edin en ufak bir kriz olduğunda hemen Türkiye'ye telefonlar artıyor. Çünkü Türkiye başarılı bir üretim ülkesi, başarılı bir tedarikçi ülke. Avrupa'ya, gelişmiş pazarlara, Körfez'e çok yakın bir coğrafyada. Böyle durumlar olduğunda maliyet falan düşünmüyorlar, 'Aman malı tedarik edeyim' diyor. Türkiye'deki üreticilerin, ihracatçıların telefonları çalıyor, kapılarına geliniyor. Katıldığım fuarlarda dinliyorum, 'Amerikalı müşteriler gelmeye başladı. Avrupa'dan müşteriler geliyor' diyorlar. Yani ülkemiz dünya krizlerinde istikrar abidesi."

"İLK 4 AYDA 200 BİN FİRMA DENETLENDİ"

Ticaret Bakanı Bolat, fahiş fiyat ve fırsatçılıkla mücadeleye ilişkin bir soruya karşılık, geçen yıl il ticaret müdürlüklerinin yaptığı denetimler sonucunda yaklaşık 5 milyar liralık ceza kesildiğini söyledi.

Bolat, "Bu yıl ilk 4 ayda yaklaşık 200 bin firma denetlendi. 11,7 milyon ürün denetimi yapıldı. 1 milyar 25 milyon lira idari para cezası uygulandı. İlk zamanlar 'denetim hiç yapılmıyor' deniliyordu. Yapılıyor, rakamlar ortada. Yanlış yapanın canı yanıyor. Sonra, 'bu denetimler yapılıyor ama bu cezalar ödenmiyor' denildi. Bunlar da ödeniyor. Yani devlette ceza kesildi mi, kaydı oldu mu bunun ödenmemesi mümkün değil." diye konuştu.

Bu denetimlerin caydırıcı olduğunu dile getiren Bolat, "Genel anlamda fiyatlarda ve piyasalarda uzun süredir, yani 8-10 aydır bir oynaklık ve aşırı zıplama gibi unsurlar olmadı." açıklamasında bulundu.

Bolat, otomotiv, emlak ve kuyum sektörlerindeki denetimlere ilişkin soru üzerine, çok önemli düzenlemeler getirdikleri bu üç sektörde bir istikrar ve dengelenme dönemine girildiğini ve fiyatların oturduğunu anlattı.

"HALLERE YÖNELİK YASA TASARISINDA KAPSAMLI DEĞİŞİKLİKLER VAR"

Bakan Ömer Bolat, meyve-sebze halleri ile alakalı yeni bir düzenleme beklendiğini kaydederek şu değerlendirmelerde bulundu:

"Haller ile alakalı sürekli koordinasyon içindeyiz. Geçen yıl bir düzenleme yaptık. Şimdi yeni bir kanun tasarısı hazırladık. Önemli değişimler bekleniyor. Bakanlıkların ve sektörlerin görüşlerine açtık. O tamamlanınca meclise sunulacak inşallah. Diğer taraftan tüketim ürünlerinde cayma hakkını genişletiyoruz. 1 Ocak 2026'dan itibaren iadede kargo bedeli satıcıya ait olacak düzenlemesi geliyor. Bu da 86 milyon tüketici için önemli bir imkan. Burada karşılıklı istismarlar olmasını da engellemeye gayret ediyoruz. Cep telefonu, akıllı tablet, saat vesaire gibi şeyleri de cayma hakkının kapsamını aldık. Yurt dışından bazı internet sitelerinden tüketim ürünleri talepleri oluyordu. Bu konuda ABD, Avrupa çok daha radikal kararlar aldılar. Ama önce biz aldık geçen sene ağustos ve eylülde. Esnafımızı, satıcılarımızı, mağazaları yok edilmesine ve ülkemizin bir ithalat çöplüğüne döndürülmesine asla izin vermeyeceğiz."

Bolat, meyve-sebze hallerine yönelik tasarıda kapsamlı değişiklikler olduğunu kaydederek şu bilgileri verdi:

"Bu noktada toptancı hallerinin kurulması ve taşınmasında Ticaret Bakanlığı'nı da devreye sokmak istiyoruz. Üretici örgütlerinin ödeyeceği kira bedelini, özeldekilerin yüzde 25'i ile sınırlamak istiyoruz. Yani kooperatif getirsin, halde maliyeti daha düşük olsun. Fiyatların inmesine önemli bir katkı yapacaktır bu. Bunun dışında hal işiyle uğraşanların gerçekten halci olması önemli. Geçen sene getirdiğimiz düzenlemede belediyelerin yaptığı kapalı pazar yerlerindeki kiralamalarda gerçek pazarcıların orada yer alması önemli. Tarladan hale gelirken aracının azaltılması için getirilen düzenlemeler var. O da çok önemli. Sektörü disipline etmek açısından bunlar olacak. İnanıyoruz ki bu kanunla gerek hallerin yönetilmesi, işletilmesi ve denetlenmesi, gerekse sebze meyve fiyatlarındaki fiyat düşüşleri hızlanacak. Çiftçi de kazanacak, tüketici de kazanacak inşallah."

"TÜRKİYE'NİN İSRAİL'E İHRACATI SIFIR"

Bakan Bolat, muhalefet kanadından Türkiye'nin İsrail ile ticaretinin sürdüğüne yönelik iddiaların dillendirildiğine dair hatırlatma üzerine, "2 Mayıs 2024 tarihinden beri ihracat da ithalat da sıfırdır, hiçbir gümrük işlemi yapılmamaktadır." dedi.

Türkiye'nin burada Filistin ile ticaretinin sürdüğünü yineleyen Bolat, "18-19 ayda yüzlerce defa bunları konuşmalarımızda, televizyon programlarında, konferanslarda, yazılı açıklamalarımızda ortaya koyduk. Onlar yalan söylemeye devam etsin, biz onlardan daha çok doğruları söylemeye devam edeceğiz. Onlar yalanlarında boğulacaklar. Biz gerçeklerle Filistinlilerin sevgisini, kalbini, gönlünü kazanmaya devam edeceğiz." yorumunu yaptı.

Bolat, sözlerini şöyle tamamladı:

"Dünyanın kalbini, gönlünü kazanıyoruz bu noktada. Hep algı, yalan üzerine kurulan şeyler. Bakanlığın içinde onlara sempati duyan yok mudur? Vardır. Gümrükte de vardır, ulaştırmada da vardır, birliklerde de vardır. Onlar böyle bir ticaret olsa servis eder onlara. İkincisi İsrail. Ankara'da temsilciliği var, büyükelçilik binası var, görevlileri var. Adam rahatsız. Burada bayrak tutuyor Türkiye. Bak Avrupa'yı etkilemeye başladık. Trump'ı etkilemeye başladık. Eleştiri görüntüsü altında Türkiye'nin Filistinliler için yaptıklarını itibarsızlaştırmaya çalışıyorlar. Bunu yaparak İsrail'e, İsrail'in çıkarlarına hizmet ediyorlar. Çok açık, net. Her yerde de ben bunu savunurum. Çünkü bunu, bu politikaları ticaret alanında yürüten bakanlığın başındaki kişiyim. Yaptığımdan eminim. Yani gümrükte bir kişi parmağını oynatamaz, oraya mal göndereceğim diye. Sistem kapalı."

Zirvenin açılışında konuşan Turkuvaz Medya Grubu Marka ve Pazarlama Grup Başkanı Sinan Köksal, grubun pek çok organizasyon, zirve ve foruma imza attığını belirterek, “Bu organizasyonlar genelde tek bir sektörü mercek altına alan, o sektörü derinlemesine irdeleyen tartışma ve paylaşım platformlarına vesile oluyor. Bugün de değişen dünya düzenini ve fırsatları konuşuyor olacağız. Değişim, hayatın ve iş dünyasının kaçınılmaz bir parçası olarak önümüzde duruyor. Çoğu zaman ilk bakışta bizi zorlayıcı ve belirsiz görünse de, doğru yaklaşımlarla değişim önemli fırsatlar sunabiliyor. Daha verimli ve katma değeri yüksek yolları bize açabiliyor. Yeni fikirlerin ortaya çıkmasına, böylelikle yeni teknolojilerin bulunmasına, sonuç olarak da başarıya ulaşmamıza vesile oluyor” dedi.

İhracat, ticaret ve perakende sahalarının deneyimli isimlerini ağırlayacak zirvenin açılış konuşmasını Turkuvaz Medya Marka ve Pazarlama Grup Başkanı Sinan Köksal gerçekleştirecek.

Açılış konuşmasının ardından Takvim Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Faruk Erdem, Sabah Gazetesi Ekonomi Müdürü ve Köşe Yazarı Dilek Güngör ve A Para Yayın Koordinatörü ve A Haber Ekonomi Müdürü Özlem Doğaner moderatörlüğünde gerçekleşecek özel oturumda T.C. Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat konuk olarak yer alacak.

Doğanlar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Davut Doğan'ın keynote konuşmasının ardından A Para Spikeri Uğur Korkmaz moderatörlüğünde "Yeni Dönemde Fırsatlar" başlıklı panel gerçekleşecek. Panelin konuşmacıları DEİK Başkanı Nail Olpak, ASKON Başkanı Orhan Aydın ve OYDER Başkanı Ömer Koyuncu olacaklar.

Panelin ana sponsorları Halkbank, Türk Hava Yolları, Türk Telekom, Vakıf Faktoring ve Ziraat Bankası olurken destek sponsorluğunu Bellona, Doğanlar Holding, İstikbal ve NaraMaxx üstlenecek.

İşte İhracat, ticaret ve perakende sahalarının deneyimli isimlerini ağırlayacak zirvenin etkinlik takvimi.