İşlenmeyen araziler kırsal ekonomiye can verecek

Tarım ve Orman Bakanlığı'nın mevzuat düzenlemeleriyle atıl durumdaki tarlalar yeniden üretime kazandırılarak çiftçilerin kullanımına sunuluyor.
Düzenleme, Danıştay tarafından Anayasa Mahkemesi'ne taşınsa da, yürütmeyi durdurma ya da iptal kararı verilmediği sürece uygulama devam edecek.

YEREL ÇİFTÇİYE ÖNCELİK
Kasım 2025'te başlayacak kiralamalarda öncelik, arazinin bulunduğu köyde yaşayan çiftçilere ve tarımsal kooperatiflere verilecek. Böylece hem yerelde üretim artacak hem de küçük ölçekli çiftçilerin üretimden kopması engellenecek. Bu yöntem sayesinde kırsalda istihdamın güçlenmesine ve tarımsal birliklerin daha etkin hale gelmesine katkı sağlanacak.

TESPİT VE KİRALAMA SÜRECİ
Tarım ve Orman Bakanlığı, işlenmeyen arazilerin belirlenmesi için 81 ilde Arazi Tespit Komisyonları kurdu. 2024 üretim yılına ait çalışmalar tamamlandı ve 25 bin 328 parselde yaklaşık 300 bin dekar arazinin işlenmediği belirlendi. İtirazların değerlendirilmesinin ardından nihai listeler il ve ilçe düzeyinde ilan edildi.

2025 yılının son çeyreğinde ise ikinci yıl üst üste işlenmeyen arazilerin tespitleri yapılacak ve Kasım ayında kiralama süreci başlatılacak. Kiralamalarda öncelik, arazinin bulunduğu yerleşim yerindeki çiftçilere, tarımsal kooperatiflere, birliklere, derneklere, vakıflara ve gönüllü kuruluşlara verilecek. Sürecin etkin yönetilebilmesi için Tarım Bakanlığı, il müdürlüklerindeki personele eğitim verdi.

UYGULAMA KESİNTİSİZ SÜRECEK
Danıştay 10. Dairesi, iki yıl üst üste işlenmeyen arazilerin kiraya verilmesine ilişkin düzenlemenin Anayasa'ya aykırılığı iddiasıyla Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu.

Tarım ve Orman Bakanlığı kaynakları ise bu kararın yalnızca davanın esasına ilişkin "bekletici" bir nitelik taşıdığını, yürütmeyi durdurma ya da iptal yönünde bir karar alınmadığı sürece uygulamanın yönetmelik doğrultusunda devam edeceğini vurguladı. Bakanlık yetkilileri, işlenmeyen arazilerin üretime kazandırılması için çalışmaların kesintisiz sürdürüleceğini belirtti.

EKONOMİYE KATKI
Tarım ve Orman Bakanlığı, bu arazilerin üretime katılmasıyla yalnızca tarımsal arz güvenliğinin sağlanmayacağını, aynı zamanda yerel ekonomiye milyonlarca liralık katkı sağlanacağını öngörüyor. Uygulama, girdi maliyetlerinin yüksekliği nedeniyle toprağını ekemeyen çiftçiler için de yeni fırsatlar sunacak.

KÖYDEN KENTE GÖÇÜ AZALTACAK
Uygulama sadece bir tarım politikası olarak değil, aynı zamanda kırsal kalkınma ve göçü azaltma stratejisi de olacak. İşlenmeyen arazilerin değerlendirilmesiyle genç çiftçilere iş imkânı sağlarken, kırsaldaki üretim zinciri güçlenecek ve yerelde istihdam artacak

TESPİT VE KİRALAMA SÜRECİ
- 81 ilde kurulan Arazi Tespit Komisyonları, 2024 üretim yılına ait işlenmeyen arazilerin belirlenmesini tamamlamıştır.
- 25 bin 328 parselde yaklaşık 300 bin dekar arazi işlenmeyen olarak tespit edilmiştir.
- İtiraz süreçleri sonrası nihai listeler kesinleşmiş ve il/ilçe bazında ilan edilmiştir.
- 2025 yılının son çeyreğinde ikinci yıl üst üste işlenmeyen arazilerin tespitleri yapılacak,
- Kasım ayında kiralama işlemleri başlayacaktır.
- Kiralama öncelikli olarak arazinin bulunduğu yerleşim yerinde yaşayan çiftçilere, tarımsal kooperatif, birlik, dernek, vakıf ve gönüllü kuruluşlara yapılacaktır.
- İl müdürlüklerindeki personele süreç hakkında online eğitim verilmiştir.

İSTATİSTİKİ VERİLER
- 2024 üretim yılı (1 Eylül 2023 - 31 Ağustos 2024)
- 25 bin 328 parsel
- Yaklaşık 300 bin dekar işlenmeyen arazi
- 2025 üretim yılı (1 Eylül 2024 - 31 Ağustos 2025)
- Tespit çalışmaları 1 Eylül 2025'te başlayacak, Ekim sonuna kadar sürecektir.
- Nihai tespit sonrası Kasım 2025 itibarıyla kiralama süreci başlatılacaktır.