Son bir yılda cari işlemler açığında düşüş! Bakan Mehmet Şimşek: İstikrar ve güven artıyor! Rezerv birikimi hızlanıyor...

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Mayıs ayı Ödemeler Dengesi gelişmelerine göre Mayıs ayında cari işlemler hesabı 1 milyar 235 milyon ABD doları açık kaydetti. Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı ise 3 milyar 263 milyon ABD doları fazla verdi.

Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı 4 milyar 199 milyon ABD doları olarak gerçekleşti. Hizmetler dengesi kaynaklı net girişler 4 milyar 724 milyon ABD doları seviyesinde gerçekleşti. Bu kalem altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler 3 milyar 915 milyon ABD doları oldu.
Birincil gelir dengesi ve ikincil gelir dengesi kalemleri sırasıyla 1 milyar 607 milyon ABD doları net çıkış ve 153 milyon ABD doları net çıkış kaydetti.

FİNANS HESABI

Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler 361 milyon ABD doları olarak kaydedildi. Portföy yatırımları 5 milyar 637 milyon ABD doları tutarında net giriş kaydetti. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında 529 milyon ABD doları net satış ve devlet iç borçlanma senetleri piyasasında 6 milyar 51 milyon ABD doları net alış yaptığı görülmektedir.

Yurt dışındaki tahvil ihraçlarıyla ilgili olarak; bankalar ve diğer sektörler sırasıyla 452 milyon ABD doları ve 270 milyon ABD doları net borçlanma gerçekleştirdi.

Diğer yatırımlar altında, yurt içi bankaların yurt dışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları 4 milyar 254 milyon ABD doları net azalış kaydetti.
Yurt dışı bankaların yurt içindeki mevduatları, yabancı para cinsinden 368 milyon ABD doları net azalış ve Türk lirası cinsinden 1 milyar 107 milyon ABD doları net artış olmak üzere toplam 739 milyon ABD doları net artış kaydetti.

Yurt dışından sağlanan kredilerle ilgili olarak, bankalar ve diğer sektörler sırasıyla 3 milyar 420 milyon ABD doları ve 356 milyon ABD doları net kullanım gerçekleştirmişken, Genel Hükümet 26 milyon ABD doları net geri ödeme gerçekleştirdi. Resmi rezervlerde bu ay 17 milyar 593 milyon ABD doları net artış oldu.

Ticaret Bakanı Ömer Bolat konuya ilişkin yaptığı paylaşımda şu ifadelerini kullandı:

Yıllıklandırılmış cari işlemler açığı son 1 yılda 31,8 milyar dolar geriledi. 2024 yılı Mayıs ayında cari işlemler açığı geçen yılın aynı ayına göre %84,1 oranında azalışla 1,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Cari işlemler açığı 2024 yılı Ocak-Mayıs döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %53,0 oranında azalışla 17,6 milyar dolar olarak kaydedilmiştir.

İHRACATTA ARTIŞ

Böylelikle zirve noktası olan 2023 yılı Mayıs ayında 57,0 milyar dolar olarak gerçekleşen yıllıklandırılmış cari işlemler açığı bir yıl sonra 31,8 milyar dolar azalarak 2024 Mayıs ayı itibariyle 25,2 milyar dolara gerilemiştir. Aynı dönemde yıllıklandırılmış dış ticaret açığı ise 35,1 milyar dolar gerilemiştir. Böylelikle 2023 Mayıs ayına göre yıllıklandırılmış cari işlemler açığı dış ticarette uygulanan politikaların etkisi ile %55,8 oranında düşmüştür. 2024 Mayıs ayında yıllıklandırılmış bazda ihracatımız %2,3'lük artış ile 260,0 milyar dolara yükselmiştir.

Aynı ayda ithalatımız ise yıllıklandırılmış bazda %7,8'lik azalışla 347,1 milyar dolara gerilemiştir. Yıllıklandırılmış dış ticaret açığı %28,7 oranında azalarak 87,1 milyar olurken, ihracatın ithalatı karşılama oranı 7,4 yüzde puan artarak %74,9 olmuştur. Dış ticaret açığındaki gerilemeye, hizmet ihracatımızdaki artış da eşlik etmektedir. Hizmet gelirleri Mayıs ayında yıllıklandırılmış bazda 105,0 milyar dolar ile rekorunu yenilemiştir. Hizmetlerin altında yer alan seyahat gelirleri ise 51,1 milyar dolara yükselmiştir. Mal ve hizmet ihracatını artırmaya yönelik destekler ve ithalatı düşürmeye yönelik tedbirlerin uygulamadaki sonuçları ile cari işlemler açığında önemli bir gerileme kaydedilmiştir.

MAKROEKONOMİK İSTİKRAR SAĞLAMLAŞIYOR

Mayıs ayında mal ihracatı %16 artış ile 24,1 milyar dolarlık rekor seviyede gerçekleşirken, mal ithalatı %10,4 oranındaki gerileme ile 30,6 milyar dolar olmuştur. Mal ticaretindeki bu iyileşmeye hizmet ihracatındaki artışlar katkı vermiş, ve cari işlemler açığında ciddi bir düşüş sağlanmıştır. Haziran ayında ise takvim ve Kurban Bayramı tatili etkisiyle cari açıkta geçici bir artış beklenmekle birlikte, yıl sonunda cari işlemler açığının Orta Vadeli Program (OVP) hedefinin (34,7 Milyar Dolar) altında gerçekleşeceğini öngörüyoruz. Dış ticaret dengesindeki olumlu gelişmeler, ekonomik büyümeyi daha dengeli bir yapıya kavuşturmakta ve cari işlemler hesabındaki iyileşmeyle birlikte makroekonomik istikrarı sağlamlaştırmaktadır. 2024 yılı genelinde ihracattaki artış ve ithalattaki azalış eğiliminin sürmesi beklenmekte olup, dış ticaretin cari işlemler dengesine ve ekonomik büyümeye pozitif katkı yapacağı öngörülmektedir. Ticaret Bakanlığı olarak, küresel mal ve hizmet ihracatındaki payımızı artırmak amacıyla üretici ve ihracatçılarımızla yakın iş birliği içerisinde çalışmalarımıza kararlılıkla devam edeceğiz.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de konuya ilişkin sosyal medya hesabından paylaşımda bulundu.

İSTİKRAR VE GÜVEN ARTIYOR

İşte Bakan Şimşek'in paylaşımı:

İstikrar, güven ve dayanıklılık artıyor, cari açık önemli bir sorun olmaktan çıkıyor. Dış borcun milli gelire oranı düşüyor ve rezerv birikimi hızlanıyor. Yıllık cari açık mayısta 25,2 milyar dolarla 2022 yılı Haziran ayından sonraki en düşük seviyesine geriledi. Cari açıktaki düşüşün yanı sıra olumlu dış finansman görünümü devam ediyor. Yılın ilk beş ayında portföy girişi 19,1 milyar dolara ulaştı. Bankacılık ve reel sektörün uzun dönem dış borç çevirme oranları geçen sene ocak-mayıs dönemindeki yüzde 97 ve yüzde 73 seviyesinden bu yılın aynı döneminde sırasıyla yüzde 160 ve yüzde 123'e yükseldi. Cari açığın milli gelire oranının ikinci çeyrekte yüzde 2,5'in altına gerilemesini bekliyoruz. Yapısal reformlarla ekonomik dönüşümü gerçekleştirerek sürdürülebilir cari açığa ulaşacağız. Böylece ülkemizin dış finansman ihtiyacını kalıcı olarak düşüreceğiz.