Son dakika: İran’ın doğal gaz kesintisi! BOTAŞ üç kritik sektörde kesinti uygulamasını kaldırdı

BOTAŞ; ilaç, et ve et ürünleri ile süt ve süt ürünleri üreten işletmeler için doğalgaz kesinti uygulamasını sonlandırdı.

Türkiye'nin üç büyük doğalgaz tedarikçisinden İran'ın teknik arıza bildirerek 10 gün süreyle Türkiye'ye gaz akışını kesmesi sonrasında BOTAŞ doğalgaz santralleri ve büyük ölçekli tüketicilere olan gaz akışını azaltma kararı almıştı.

BOTAŞ tarafından gönderilen yazıda son günlerde mevsimsel koşullardan kaynaklı doğalgaz tüketiminin artması ve yurt dışı arz kaynaklarından sağlanan doğalgaz kesintisi nedeniyle arz-talep dengesinde bazı güçlüklerle karşılaşıldığı belirtilmişti.

GIDA ÜRETİCİSİ KESİNTİDEN MUAFİYET İSTEMİŞTİ
Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği (SETBİR) Yönetim Kurulu Başkanı İsa Coşkun, doğal gaz ve elektrikte yapılacak kısıntıların süt ve et tedarik zincirinde aksamalara sebep olacağını belirterek sektörün enerji kısıntısından muaf tutulmasını talep etmişti.

Coşkun, yaptığı yazılı açıklamada, mevsim koşulları sonucu oluşan talep artışıyla arzda yaşanan sıkıntılar nedeniyle doğal gaz ve elektrikte yapılacak kısıntıların sektöre yansımalarını değerlendirdi.

Üyelerinin işletmelerine gelen ham maddeler olan çiğ süt ve etin hızlıca işlenmediğinde bozulma riski bulunduğunu hatırlatan Coşkun, "Özellikle çiğ süt çabuk bozulabilen bir ham madde olması sebebi ile 24 saatten fazla depolanamamaktadır. Bu nedenle süt ve süt ürünleri üretimi yapan şirketlerin çiğ sütü mamule çevirmek için kesintisiz çalışması gerekmektedir." ifadelerini kullandı.

Coşkun, kısıtlamanın, süt ve et tedarik zincirinde aksamalara sebep olacağını vurgulayarak üretimin devamlılığı ve ham maddenin sürekliliği sebebiyle, süt ve et sektörlerinin enerji kısıntısından muaf tutulmasını talep etti.

BAKAN DÖNMEZ: İRAN KONTRATTA YAZILI OLAN ŞARTLARI TUTTURAMADI
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, sanayicilerle bir araya geldiği çevrimiçi toplantıda, "İran'ın, kontratımızda yazılı olan basınçla ilgili şartları tutturamadığını görüyoruz. İran bize bir kaçak olduğunu söyledi. Bizim ekiplerimizde o bölgeye gittiler. Bizim yaklaşımımız bu kaçağın bir müddet tehir edilmesi, kış şartlarının atlatılmasından sonra tamiratın yapılması yönündeydi. Onlar bu riski alamayacaklarını söylediler. Geçmişte İran ile düşük sevkiyatlar sıkıntısı da yaşamıştık" dedi.

Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) tarafından, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, ASKON Genel Başkanı Orhan Aydın, MÜSİAD Genel Başkanı Mahmut Asmalı, TİM Başkanı İsmail Gülle, BOTAŞ ve TEİAŞ'ın üst düzey yöneticilerinin katıldığı enerji gündemli bir istişare toplantısı düzenlendi. Toplantıda OSB'lerde yaşanan elektrik kesintileri ve doğal gaz sınırlaması başta olmak üzere enerjiyle ilgili tüm sorunlar ve talepler istişare edildi.

"BU SÜRECİ HEP BİRLİKTE ATLATACAĞIZ"
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, yaşanan süreci bir vaka olarak kabul edip, bununla en iyi şekilde nasıl mücadele edileceği yönünde çalıştıklarını söyledi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile koordineli bir şekilde süreci yönettiklerini aktaran Bakan Varank, "Biz de Enerji Bakanımız da büyük bir özveri ile çalışıyoruz. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımız, son dönemde enerji terminalleri, gaz aldığı ülke çeşitliliği, boru hatları ile Türkiye'yi gaz açısından sıkıntıda bırakmamak için büyük gayret ediyorlar. Ama İran gibi büyük bir tedarikçinin bir anda doğal gazı kesmiş olması elbette sıkıntılar getiriyor. Bunları hep beraber atlatmaya çalışacağız. Bu noktada üretim kayıpları olacak bunu biliyoruz. Bunun haricinde, yaptığımız planlamada makine teçhizatında zarar görecek olan varsa, ya da hammaddesi bozulacak sektörler varsa bunları duymak istiyoruz. Bakanlık olarak sektörlerin sıkıntıları ile ilgili her zaman teyakkuzdayız, bu süreçte de teyakkuzda olduk" diye konuştu.

"SÜRECİ İŞ DÜNYAMIZLA BİRLİKTE YÜRÜTÜYORUZ"
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ise, İran'ın kontratta yazılı olan doğal gaz basıncı ile ilgili şartları tutturamadığını belirterek, "İran'ın, kontratımızda yazılı olan basınçla ilgili şartları tutturamadığın görüyoruz. İran bize bir kaçak olduğunu söyledi. Bizim ekiplerimizde o bölgeye gittiler. Bizim yaklaşımımız bu kaçağın bir müddet tehir edilmesi, kış şartlarının atlatılmasından sonra tamiratın yapılması yönündeydi. Onlar bu riski alamayacaklarını söylediler. Geçmişte İran ile düşük sevkiyatlar sıkıntısı da yaşamıştık. Bunu vatandaşlarımıza ve sanayicilerimize hissettirmeden çözmüştük. Gelinen noktada, iş dünyamızla bu süreci en az hazarla nasıl atlatmak için çalışıyoruz. Biz ilk başta, 10 günlük süreçte yüzde 40'lık kesintiyle atlatabiliriz demiştik. Sanayicilerimiz, yarım kapasite çalışmak yerine birkaç gün tam kapanma ve sonrasında tam kapasite çalışma önerisinde bulundu. Biz de buna göre planlamamızı yaptık. Sürecin başından bu yana İran ile bakanlık düzeyinde görüşüyoruz. Ayrıca Cumhurbaşkanımızın, İran Cumhurbaşkanı ile yaptığı telefon görüşmesinde bu konuya hassasiyet gösterilmesini rica eden görüşmesi oldu. Bu süreci en kısa şekilde atlatmaya çalışacağız" dedi.

"İRAN HARİÇ DİĞER GİRİŞ NOKTALARI TAM KAPASİTE ÇALIŞIR DURUMDA"
Dönmez, bakanlık olarak arz güvenliğini sağlamak için bugüne kadar, şebeke ve teknik alt yapı açısından birçok çalışma yaptıklarını ifade etti. Dünyada enerji emtialarında bir darboğaz olduğunu ve bundan dolayı fiyatlarda da ciddi artışlar yaşandığını kaydeden Bakan Dönmez, "Biz, Avrupa ile aynı kaynaklardan besleniyoruz. Orada da benzer sıkıntılar oldu ve arz kısıntısından dolayı fiyatlarda ciddi artışlar yaşandı. Buna rağmen bakanlık olarak, vatandaşı karanlıkta, soğukta bırakmamak için kontratların tamamını yeniledik, eksik olanları da spottan tedarik ederek kapatmıştık. Şu anda İran hariç diğer giriş noktaları tam kapasite çalışır durumda" şeklinde konuştu.

"OSB'LERİN TALEBİNİ HAKLI BULUYORUM"
Bakan Dönmez ayrıca OSBÜK'ün, yıllık 300 bin metreküpün altında doğal gaz tüketen OSB içindeki firmaları dezavantajlı hale getiren Kademeli Fiyat Uygulaması'na son verilmesi talebine ilişkin, "Bu konuda OSB'lerin talebini haklı buluyorum. Kademe yerine tek tarife olabilir mi, buna çalışıyoruz" dedi.

Konuşmaların ardından, OSB başkanları ve sektör temsilcileri sorunlarını dile getirdi, çözüm önerileri istişare edildi.

"BU SÜREÇTE HASARI MİNİMUMA İNDİRMEK İÇİN ÇALIŞIYORUZ"
OSBÜK Başkanı Memiş Kütükcü, İran doğalgazının ülkemize arzında yaşanan kesintinin beraberinde OSB'lerde doğal gaz kısıtlaması ve elektrik kesintilerini getirdiğini, OSBÜK olarak bu sürecin en az sıkıntıyla aşılabilmesi için yoğun bir çaba sarf ettiklerini söyledi.

Kütükcü, "Üretimin kesintiye uğradığı bu dönemde, sanayimizin önemli bir hasar alacağı bir gerçek. Hepimiz bu süreci doğru bir şekilde yönetmek, hasarı minimuma indirmek için çalışıyoruz. Hem Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımız hem de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımız, bu konu ile ilgili planlamaları da yaptılar ve bu sürecin en az sıkıntı ile aşılabilmesi için yoğun bir çaba sarf edildi. Ama yine de sektör bazlı sorunlar varsa bunları konuşacağız. Çözüm üretmeye çalışacağız" açıklamasını yaptı.