ABD'li profesör James Carafano Türkiye'nin küresel dengelerdeki hayati önemini açıkladı: Türkiye evrenin merkezinde

ABD'deki önemli düşünce kuruluşlarından olan ve Amerikan Kongresi'ne yakınlığıyla bilinen Heritage Foundation Uluslararası İlişkiler ve Güvenlik Kıdemli Uzmanı James Carafano, büyük güç rekabetinin ana cepheleri konumundaki Batı Avrupa, Kuzey Afrika, Akdeniz, Ortadoğu, Orta Asya ve Hint Pasifik bölgelerinde barış ve istikrar için Türkiye'nin temel taş olduğunu belirterek "Türkiye evrenin merkezinde" ifadesini kullandı.

UYGARLIKLARIN KAVŞAĞINDA

Türkiye'nin Orta ve Güney Koridoru'nda büyük bir bağlantı noktasının tam ortasında yer aldığını hatırlatan diplomasi tarihi profesörü Carafano, Hint Pasifik'e giden köprü olarak tanımladığı Türkiye için "Böylesine stratejik çok az ülke var" diyerek Türkiye'nin küresel açıdan stratejik önemine dikkat çekti.

Karadeniz ve Akdeniz'in serbest ve ticari trafiğe açık olmasının Türkiye'nin çıkarına olduğunu belirten James Carafano "Türk ekonomisinin toparlanması ve gerçekten güçlenmesi Türkiye'nin çıkarına ve bunun bir kısmı ticaret ve yatırım yoluyla olacak. Bu yüzden bölgede, ABD ve Avrupa ile daha fazla ekonomik angajmana ihtiyaçları olacak. Dolayısıyla tüm bu gelişmelerin gerçekten Türkiye'nin avantajına olduğunu düşünüyorum" diyerek bölgesel gelişmelerin Türkiye için önemli ve olumlu olduğunu vurguladı.

Carafano NATO için de "Türkiye NATO için kesinlikle hayati ve NATO da Türkiye için hayati önemde" diyerek Türkiye'nin jeopolitik konumu ve gücünün ittifak için önemine dikkat çekti. Türkiye'nin yalnız bugünün stratejik ülkesi değil gelecekte de hep önemli olacağını vurgulayan Carafano, "Türkiye zamanın başlangıcından beri hep stratejik bir yerde yer alıyor değil mi? Her zaman her medeniyetin ve imparatorluğun kavşağı oldu. Dolayısıyla Türkiye hep önemli olacak" diyerek Türkiye ve NATO arasındaki ilişkinin çok güçlü olduğuna dikkat çekti.

AKDENİZ'DEKİ DEĞERİMİZ ARTACAK

Çin, bir buçuk trilyon dolarlık proje ile İpek Yolu'nu yeniden canlandırmayı hedefliyor. İtalya, Çin'in İpek Yolu projesine destek veren ilk G7 ülkesi olmuştu. Şimdilerde ise projeden çıkış sinyali veriyor. Uzmanlara göre, bu olası durum Türkiye'ye alan açabilir. Bu son gelişme, Türkiye'nin Akdeniz'deki önemini daha da artırabilir.

ÖNE ÇIKAN KORİDORLAR

James Carafano "Dünyayı birleştiren büyük koridorlara bakarsanız; Kuzey Koridoru, Batı Avrupa'da Rusya'nın bir tepesinden geçiyor. Orta Asya'dan Kafkaslara, Akdeniz'e, Karadeniz'e ve Avrupa'ya uzanan bir Orta Koridor var. Bir de Güney Koridoru var. Süveyş Kanalı boyunca Hint Pasifik'ten geçen. Şimdi; Kuzey Koridoru ölü. Güney Koridoru serbest ve açık kalacak. Çin asla buna hâkim olamayacak. Ve bu yüzden önemli olacak" ifadeleriyle Orta Koridor'un kritik önemine işaret etti.

ATA YURDU ORTA ASYA'NIN YÜKSELİŞİ

Orta Koridor ve Orta Asya'nın kritik öneminin küresel siyasette giderek arttığına değinen James Carafano, "Burada joker Orta Koridor. Orta Koridor, Orta Asya'yı dünyanın geri kalanına bağlamakla ilgili. Türkiye'siz bir Orta Koridor inşa edemezsiniz. Türkiye'nin Türk Devletleri Organizasyonu'ndaki lider rolü olsun; bölgeyi bilen, işi masaya getiren, bir şeyler inşa etmeyi bilen Türk özel sektörü olsun ve Azerbaycan'da, Orta Asya'da çok güçlü ilişkileri olsun önemli. Bu yüzden, Türkiye'nin aktif rolü ve katılımı olmadan bir Orta Koridor göremiyorum ve Orta Koridor varsa bence bu oyunun kurallarını değiştirir" ifadeleriyle bölgenin küresel çapta önemi ve Türkiye'nin nüfuzuna dikkat çekti.

Çin'in küresel etkisi ve gücü sebebiyle sadece Hint Pasifik'te Çin ile başa çıkılamayacağını belirten Carafano, "Burada dengeyi asıl bozacak olan Orta Asya. Orası ile ilgilenerek Orta Asya enerjisini denkleme katarsınız, Çin ve Rusya'yı geride bırakırsınız" ifadeleriyle Türkiye'nin yanı sıra Ata yurdunun da küresel jeopolitikte önemini dile getirdi.

ABD GELENEKSEL BAKIŞ AÇISINI DEĞİŞTİRMELİ

ABD'nin başarılı olmak için Türkiye'ye ve dünyaya Orta Asya perspektifinden bakması gerektiğinin de altını çizen James Carafano, "ABD bölgede yaşayan insanların perspektifinden bakmaya ve onlarla birlikte çalışmaya başlamalı. Türkiye bunun için doğal bir ortak. Bu yüzden Amerika Birleşik Devletleri'nin Güney Avrupa ve Orta Avrupa ve Kafkasya, üç deniz girişimi gibi konularla ve Orta Asya ile derinden meşgul olması gerektiğini düşünüyorum" ifadelerini kullandı.

Carafano, Karadeniz'de istikrar ve serbest ticaretin Türkiye'nin çıkarına olduğunu hatırlatarak özellikle Ukrayna Savaşı'nın Türkiye'nin bölgedeki dengeleyici rolünün NATO için önemini bir kez daha gösterdiğine de işaret etti.