CANLI YAYIN
Akdeniz'de sıcaklık alarmı! Yangın kendi rüzgarını oluşturuyor
Türkiye’nin farklı bölgelerinde çıkan orman yangınlarında sabotaj ve ihmal kadar, hava koşullarının etkisi de tartışma konusu oldu. A Haber canlı yayınına katılan Meteoroloji Mühendisi Adil Tek, Akdeniz Havzası’nda gözle görülür bir şekilde artan sıcaklıkların yangınlara zemin hazırladığını belirtti. Tek, yangınların seyrini anlamak ve müdahale planlarını doğru şekillendirmek adına bölgesel atmosferik modellerin kullanılmasının hayati önem taşıdığını vurguladı.
Türkiye genelinde yaz aylarının başlamasıyla birlikte artan orman yangınları, sadece sabotaj ve ihmal iddialarıyla değil, aynı zamanda meteorolojik faktörlerle de gündeme geldi. Kavurucu sıcaklıkların etkisini artırdığı bu dönemde, özellikle Akdeniz kıyılarında yaşanan ani ısınmalar ve hava hareketleri yangın riskini katlıyor. Konuyu değerlendiren Meteoroloji uzmanı yangınlarda atmosferik modelin devreye alınması gerektiğine dikkat çekti.
YANGIN BÖLGESİNDE YÜKSELİCİ HAREKET VE ETKİLERİ
Meteoroloji Mühendisi Adil Tek, Akdeniz'in ısınmasının ardından bölgede başlayan ve söndürme konusunda güçlüklerin yaşandığı yangınların hava olaylarındaki yerine ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. Tek, yangının olduğu alanların ısındığını ve bölgede yükselici bir hava hareketinin olduğunu dikkat çekerek şu ifadeleri kullandı:
Yangının olduğu alanda ayrıca şu oluyor: Bölge ısınıyor, yani yükselici bir hava hareketi meydana geliyor. Bu hareket, aşağıdaki havayı boşaltıyor. Bu oluşum yangını iyice körüklüyor.
(fotoğraf: ahaber.com.tr - ekran görüntüsü)
HARMANCIK VE KARABÜK'TE RÜZGAR ETKİSİ
Harmancık'taki rüzgârı ele aldığımızda, Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün Harmancık verilerine baktım; saatte 4 kilometre. Yani aslında rüzgâr yok. Oradaki insanların rüzgâr hissetmesinin nedeni, bahsettiğimiz yükseltici hareketin oluşmasından kaynaklanıyor.
Diğer yandan Karabük'e baktım, onun da rüzgâr hızı çok yüksek değil. En yüksek rüzgâr hızı merkezde bir yerde saatte 11 kilometreydi. Bu da yüksek bir değer değil. Ancak yangının kendisi orada bir sirkülasyon oluşturuyor.
YANGIN İÇİN ATMOSFERİK MODELLEME ŞART
Aslında varmamız gereken nokta şu: Yangın çıktığında, bir atmosferik modelin orta ölçekli bir modelin bölgede çalıştırılması gerekiyor. Bu modelin içerisinde sıcaklığı da koyacaksınız ve o alanı simüle edeceksiniz. Yani yangını duyduğunuz anda o modelin çalışması lazım.
Ancak bu modeli çalıştırabilmek geniş alanlarda çok uzun sürüyor. Bu nedenle dar bir alanda hatta mikro ölçekte indirgenirse, o zaman bilgisayar daha hızlı çözümlemelere ulaşacaktır.
(fotoğraf: ahaber.com.tr - ekran görüntüsü)
KÜRESEL ISINMANIN ETKİLERİ VE UYARILAR
"Peki biz niye bu hale geldik?" sorusunu yanıtlayan Tek, küresel ısınmaya dikkat çekti. Küresel ısınmanında etkisiyle bölgenin neden bu kadar ısındığı sorusunu soran Tek, COP Konferanslarında yayımlanan bir rapora dikkat çekti. Tek, "İlk etapta 'küresel ısınma' diyoruz ki evet, bu yadsınamaz bir gerçek. Asıl önemli olan şu: Burası neden bu kadar ısındı?
2022 tarihleri arasında Glasgow'da yapılan COP konferansları vardı. Yayınlanan 6. Değerlendirme Raporu da tüm bunları söylüyordu. Raporda bu bölgenin çok ısınacağı belirtiliyor ve 'hazırlıklı olun' deniliyordu.
YANGINLAR KADAR CİDDİ BİR TEHLİKE: SU KRİZİ
Yangınlar evet, vahim. Ama asıl büyük bir su problemi geliyor. Yangını konuşuyoruz ama diğer bir sıkıntı da su problemi olacak. Dolayısıyla bu bölgede suya hâkim olan, suyu kontrol eden çok büyük bir güç sahibi olacak." İfadelerini kullandı.
(fotoğraf: ahaber.com.tr - ekran görüntüsü)
SICAKLIK, SABOTAJ RİSKİNİ ARTIRIYOR
Sıcaklığın yangındaki etkisini nasıl görüyorsunuz? Sorusunu yanıtlayan Tek, insan faktörünün etkisinin yüzde yüz olduğunu ancak bölgeninde sıcaklığının yükselmesinin sabotaja zemin hazırladığını belirterek şöyle konuştu:
"Yüzde yüz insan faktörü var. Ancak bu koşullar yani sıcaklığın yükselmesi o işi yapacak olanlara, yani sabotaj düşünenlere zemin hazırlıyor. Ve başladı mı da, bu sıcaklık üzerinde durdurmak çok zor.
Şu anda ortalama değerlerin çok üzerine çıktık. Geçtiğimiz Cuma günü, ülkemizin bugüne kadar ölçüm periyodu içindeki en yüksek sıcaklık değerleri ölçüldü. 50.5 derece Silopi'de ölçüldü. Bu değer, şimdiye kadar ülkemizde ölçülmemişti. Ayrıca her ilin kendi rekor değerleri var; o rekorların çoğu kırıldı"
GÜNÜN MANŞETLERİ İÇİN TIKLAYIN
