Rahmet ve Tövbe kapılarının açıldığı gece Ayet ve Hadisler... Kurtuluş vesilesi Berat Kandili'nin önemi ve faziletleri neler?

İslam alemi için bir dönüm noktası denilebilecek kadar önemli bir yere sahip olan kandiller, Müslümanlar için af ve tövbe fırsatıdır. Mübarek üç ayların ikinci olan Şaban ayının 14'üncü gününü 15'ine bağlayan gece idrak edilen Berat Kandili oldukça faziletlidir. Peki Berat Kandili'nin önemi ve faziletleri neler? BERAT NE DEMEK? Berat, Arapça 'berâe/berâet' kelimesinin Türkçeleşmiş şeklidir. Berâet, 'iki şey arasında ilişki olmaması; kişinin bir yükümlülükten kurtulması veya yükümlülüğünün bulunmaması' anlamına gelir. Şaban'ın on beşinci gecesinde Müslümanların Allah'ın affı ve bağışlaması ile günah yükünden kurtulacağı umularak bu geceye Berat gecesi denmiştir. Berat gecesi için Arapça eserlerde 'Şaban'ın ortasındaki gece', 'mübarek gece', 'rahmet gecesi' ve 'sak (belge) gecesi' manalarına gelen terkipler kullanılmaktadır. (İslam Ansiklopedisi) Berat sözcüğünün kendisinden türediği 'berae' kelimesi, Kur'an-ı Kerim'de Tevbe suresi 1. ayet ve Kamer suresi 43. ayet olmak üzere toplamda iki kez kullanılmıştır. Kelimenin cümleye kattığı anlam vurgusu sebebiyle Tevbe suresi besmele yerine direkt 'berae' kelimesi ile başlamıştır. Yüce kitabımız Kur'an'da besmelesiz başlayan tek sure 'Tevbe' olup diğer adı Berae'dir. BERAT KANDİLİ'NİN ÖNEMİ Berat Kandili'nin ehemmiyeti, İslam âlimlerine göre iki ayrı önemli olaydan ileri gelir. Bunlardan ilki, Kur'an-ı Kerim'in levh-i mahfuzdan dünya semasına tek seferde indirilişinin bugüne tekabül ettiği yönündedir. Kur'an-ı Kerim'in dünya semasına indirilmesine 'inzal', Hz. Muhammed'e (sav) yirmi üç yıllık bir sürede bölüm bölüm indirilmesine 'tenzil' denilir. İnzal olayı, birtakım iddia ve rivayetlere göre Berat Kandili'ne rastlar. Tenzil olayının başlangıcı ise Kadir gecesine denk gelir. Kur'an-ı Kerim'in indirildiği gece hakkında bilgi veren iki ayet-i kerime bulunur. Bunlar Kadir ve Duhan sureleridir. Kadir suresindeki ayet-i kerimenin Kadir gecesine işaret ettiği kesindir. Bu konu, Diyanet İşleri Başkanlığı'nın Kur'an Yolu Tefsiri'nde şu şekilde anlatılmaktadır: 'Ülkemizde kandil geceleri diye bilinen geceler, Ramazan günleri ve geceleri, arefe günü, Mekke'deki Mescid-i Haram, Medine'deki Mescid-i Nebevî, Kudüs'teki Mescid-i Aksâ, Kâbe'nin üzerinde bulunduğu toprak parçası mübarek zaman ve mekânların başlıca örnekleridir. Diğer kutsal kitapların da içinde indiğine dair rivayetler bulunan Ramazan'da (bk. Bakara 2/185; Kadir 97/1), bazı rivayetlere göre bu ayın son on günü içinde Kur'an nâzil olmaya başlamıştır. 'Onu indirdik' sözünden 'tamamını indirdik' mânası anlaşılabileceği gibi 'indirmeye başladık' anlamı da çıkar. Kur'an'ın yaklaşık yirmi üç yıl içinde parça parça geldiği tarihî bir gerçek olduğuna göre ikinci mânayı tercih etmek gerekecektir. Kur'an'ın tamamının bir Kadir gecesinde, Allah katından (levh-i mahfûzdan), Cebrâil'in de içinde bulunduğu melekût âlemine indirildiği, sonra Hz. Peygamber'e yirmi üç yılda parça parça gönderildiği şeklinde bir açıklama varsa da bunun, vahye dayalı sağlam bir dayanağı yoktur. Kur'an'ın indirildiği, bütün hikmetli işlerin icra için görevlilere tebliğ edildiği gecenin, Şaban ayı ortasına rastlayan ve sonraları Berat gecesi diye anılan gece olduğuna dair rivayetler de tartışmalı olmakla beraber mevcuttur.' Berat Kandili'nin ortaya çıkmasına taban oluşturan ikinci önemli hadise ise hicretten sonra kıblenin Mescid-i Aksa'dan Mescid-i Haram'a çevrilmesidir. BERAT KANDİLİ FAZİLETLERİ 'Allah Teâlâ -rahmetiyle- Şaban ayının on beşinci gecesi dünya semasında tecelli eder ve Kelb kabilesi koyunlarının kılları sayısından daha fazla kişiyi bağışlar' buyurduğu rivayet edilmiştir. (Tirmizî, 'Ṣavm', 39; İbn Mâce, 'İkāmetü's-salât', 191) Diğer bir rivayete göre de Hz. Peygamber, 'Şâban'ın ortasında gece ibadet ediniz, gündüz oruç tutunuz. Allah o gece güneşin batmasıyla dünya semasında tecelli eder ve fecir doğana kadar, 'Yok mu benden af isteyen onu affedeyim, yok mu benden rızık isteyen ona rızık vereyim, yok mu bir musibete uğrayan ona âfiyet vereyim, yok mu şöyle, yok mu böyle!' der.' buyurmuştur. (İbn Mâce, 'İkāmetü's-salât', 191)