Maymun çiçeği Türkiye'de görüldü mü? Bakan Fahrettin Koca duyurdu! Maymun çiçeği virüsü belirtileri neler, nasıl bulaşır?

Maymun çiçeği Türkiye'de görüldü mü? Dünyada koronavirüs salgınıyla mücadele devam ederken, şimdiye kadar 16 ülkeden en az 250 maymun çiçeği vakasına rastlandığı açıklandı. Afrika kıtasının dışına çıkarak 6 Mayıs'ta İngiltere'de görülen maymun çiçeği virüsü 2 hafta içinde 16 ülkeye yayıldı. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca konu hakkında son dakika açıklamalarında bulundu. Peki, maymun çiçeği Türkiye'de görüldü mü? Maymun çiçeği virüsü belirtileri neler, nasıl bulaşır? İşte merak edilen soruların yanıtı... MAYMUN ÇİÇEĞİ TÜRKİYE'DE GÖRÜLDÜ MÜ? Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, maymun çiçeği virüsünün Türkiye'de görülüp görülmediğine ilişkin, 'Yeni bir tedirginlik alanı oluşturmamak kanaatindeyim. Maymun çiçeği ile ilgili bugüne kadar bizde görülen vaka olmadı. Olduğunda bunu açıklamış ve bildirmiş oluruz ve bu hastalığın bir pandemi sebebi olacağına inanmıyorum. Çünkü damlacık enfeksiyonuyla bulaşmadığını, daha çok yakın temas ile bulaştığını biliyoruz. O nedenle bu konuda gereksiz tedirgin olunmamalı. Vatandaşımız müsterih olsun. Bu anlamda yeri geldiğinde nasıl hareket etmemiz gerektiğini bakanlığımız yakın takip etmekte. Söylenmesi gereken bir durum olursa dikkat edilmesi gereken bir durum olursa bunu da açıklamış oluruz' diye konuştu. ÇİÇEK AŞISI GELİŞTİRİLECEK Bakan Koca, çiçek aşısının etkinliğinin maymun çiçeği virüsüne etkinliğinin yüzde 80-85 oranında olduğunu bildiklerini vurgulayarak, 'Dünyada 1970'ten sonra geliştirilmediğini hepimiz biliyoruz ama anlıyoruz ki Amerika başta olmak üzere bazı ülkelerin o dönemde canlı virüsü imha etmediği, aşı olarak geliştirdiğini görüyoruz. Biz de bu noktada arkadaşlarla Bilim Kurulu ile özellikle geliştirmek noktasında neler yapabiliriz, bununla ilgili de istişare halindeyiz' dedi. MAYMUN ÇİÇEĞİ YENİ BİR HASTALIK MI? Maymun çiçeği, yeni bir hastalık değil. 1958'de maymunlarda tespit edildikten sonra insanlarda ilk olgu 1970'te Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde görüldü. 1958'de araştırma laboratuvarındaki maymunlarda çiçek benzeri bir salgın yapınca farkına varılan hastalık bu nedenle 'maymun çiçeği' adını aldı. Başta Nijerya ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti olmak üzere, Orta ve Batı Afrika'daki tropikal yağmur ormanlarının bulunduğu 11 ülkede görülen hastalığın sıklığı tam olarak bilinmiyor. Afrika'da her yıl birkaç yüz vaka olduğu tahmin ediliyor. Hastalık zaman zaman Afrika kıtasından enfekte hayvanlar veya insanlar aracılığıyla diğer kıtalara taşınıyor, fakat buralarda az sayıda insanın etkilendiği ve bölgesel vaka kümelenmeleri görülüyor. HASTALIĞIN ETKENİ NEDİR? Maymun çiçeği, çiçek virüsüne akraba bir DNA virüsü. Batı Afrika ve Orta Afrika (Kongo Havzası) olmak üzere iki alt tipi bulunuyor. Batı Afrika, Kongo türüne göre daha hafif seyirli hastalık yapıyor. Şu an genetik analizler tamamlanmamış olsa da Afrika dışında görülen vakaların Batı Afrika alt tipi olduğu öngörülüyor. MAYMUN ÇİÇEĞİ NASIL BULAŞIR? Adının aksine maymunlardan daha çok sincap, sıçan, fare gibi kemirgenlerde bulunan ve onlardan insana geçen hastalık, ayrıca enfekte insan veya virüsle kirlenmiş giysi, havlu, çarşaf gibi eşyalarla yakın temas sonucunda bulaşıyor. Virüs, sağlıklı kişilere, ciltte gözle görülemeyecek çatlaklar/çizikler, mukozalar (ağız, burun, göz) veya solunum sistemi aracılığıyla giriyor. İnsandan insana bulaşmanın büyük solunum salgısı damlacıklarıyla olduğu düşünülüyor. Hastalığın uzak mesafelere gidemeyen büyük damlacıklarla bulaşması, yüz yüze, uzun süreli ve yakın temasla oluyor. MAYMUN ÇİÇEĞİ BELİRTİLERİ NELER? Maymun çiçeği, ateş, baş ağrısı, yorgunluk, yaygın vücut ağrıları, lenf bezlerinde şişlik ve cilt lezyonlarına (döküntü) neden oluyor. Lenf bezi şişliği, maymun çiçeğinin, çiçek, su çiçeği ve kızamıktan ayıran en önemli belirtisi. Yakınmalar, virüsle temastan ortalama 6-13 gün sonra ortaya çıkıyor. İlk 5 gününde ateş, şiddetli baş ağrısı, lenf bezlerinde şişme, sırt ağrısı ve aşırı halsizlik yaşanan hastalıkta, ciltteki döküntüler de ateş başladıktan sonra 1-3 gün içinde görülüyor. Avuç içi, ayak, ağız içi, genital bölge ve gözlerdeki lezyonlar, kabuk bağlayıp düşmesiyle ortadan kalkıyor. Tanı nasıl konuluyor? Maymun çiçeği hastalığından şüphelenilen durumlarda, belirti gösteren kişilerin son bir ay içinde riskli bölgelere seyahat edip etmedikleri ya da benzer belirtileri olanlarla yakın temasları olup olmadığının sorgulanması gerekiyor. Kan örnekleriyle tanı konulamayan hastalık, kanda çok kısa süre kaldığı için PCR'la saptanamıyor. Antijen ve antikor testlerinin de daha önce uygulanan çiçek aşısı gibi nedenlerle her zaman doğru sonuç vermeyeceği düşünülüyor. Hastalık şüphesinde lezyonlardan uygun şekilde ve gerekli güvenlik önlemleriyle alınıp paketlenen örneklerin 'biyogüvenlik düzeyi 2 olan' labaratuvara gönderilmesi gerekiyor. Maymun çiçeği hastalığı teyit edilen hayvan veya kişilerle temas edenlerin son temastan sonraki 21 gün boyunca belirti ve bulgular açısından izlenmesi gerekiyor. MAYMUN ÇİÇEĞİ ÖLDÜRÜCÜ MÜ? Maymun çiçeği, genellikle 2-4 hafta içerisinde kendiliğinden iyileşiyor. Ancak bağışıklığı baskılanmış kişilerde ve küçük çocuklarda ağır hastalık görülebiliyor. Genel olarak hastalananlardan, çoğunluğunu küçük yaştaki çocukların oluşturduğu yüzde 3-6'sı kaybediliyor. Hastalığın Orta Afrika alt tipinde öldürücülük yüzde 11'e kadar çıkabilirken güncel vakalara neden olduğu düşünülen Batı Afrika alt tipinin öldürücülüğü, yüzde 1 gibi daha düşük oranda kalıyor. ÇİÇEK AŞISI HASTALIKTAN KORUR MU? Maymun çiçeği hastalığı için yaygın kullanılan bir ilaç bulunmasa da vakalar şimdiye kadar sidofovir, brinsidofovir gibi etken maddeli ilaçlarla kontrol altına alındı. Dünya Sağlık Örgütü, Afrika'daki tecrübelerden yola çıkarak çiçek aşısının maymun çiçeğinden yüzde 85'e kadar koruma sağlayacağını bildirdi. Fakat çiçek aşısı, hastalığın dünya genelinde sonlanması nedeniyle 1980'den beri uygulanmıyor. Dolayısıyla şu an çiçek aşısı yapılanlar 40-50 yaş üzeri kişilerden oluşuyor. Aradan uzun süre geçmesi ise koruyuculuğun düzeyine ilişkin endişelere sebep oluyor. SALGINA YOL AÇMA İHTİMALİ VAR MI? Maymun çiçeği hastalığının belirti ve bulgularının belirginliği, şu anki bilgilere göre belirtisiz enfeksiyon yapmaması, yakın ve uzun süreli temas ile bulaşması, bir DNA virüsü olduğundan daha az mutasyon geçirmesi ve kolay değişime uğrayarak yeni varyantlarının çıkmaması gibi faktörler nedeniyle Kovid-19 benzeri bir salgına yol açması beklenmiyor.

A HABER GALERİ

Maymun çiçeği Türkiye'de görüldü mü? Bakan Fahrettin Koca duyurdu! Maymun çiçeği virüsü belirtileri neler, nasıl bulaşır?