CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Dünyaca ünlü bilim insanından ahaber.com.tr'ye özel çarpıcı açıklamalar: Vitamin takviyesi sandığınız kadar masum değil!
Yeşilay'ın İstanbul'da düzenlediği 6. Küresel Davranışsal Bağımlılık Kongresi, alanında uzman bilim insanlarını bir araya getirirken, kongre kapsamında dünyaca ünlü nörobilimci Doç. Dr. Nicole Avena ile gerçekleştirdiğimiz özel röportajda, vitamin takviyesi konusundaki endişe verici gerçekler masaya yatırıldı.
Şehade İbrahim
İstanbul'da düzenlenen Yeşilay'ın 6. Küresel Davranışsal Bağımlılık Kongresi, alanında öncü bilim insanlarını bir araya getirirken, kongre kapsamında dünyaca tanınan nörobilimci ve beslenme uzmanı Doç. Dr. Nicole Avena ile gerçekleştirdiğimiz özel röportajda, vitamin ve gıda takviyeleri konusundaki ciddi soru işaretleri masaya yatırıldı.
Sosyal medyada sağlıklı yaşam adına parlatılan birçok ürünün arkasında aslında bilimsel karşılık bulunmadığını belirten Avena, "Gerçekten ihtiyacınız yoksa bu ürünleri almak paranızı boşa harcamak ve vücudunuza gereksiz toksin yüklemek anlamına geliyor," uyarısında bulundu.
"Güneş yoksa D vitamini eksikliği olabilir ama..."
Röportajın ilk bölümünde özellikle D vitamini eksikliğinin kış aylarında yaygınlaştığını ifade eden Avena, "D vitamini çoğunlukla güneş ışığından sentezlenir. Güneş ışığının az olduğu dönemlerde eksiklik yaşanabilir. Ancak bu, herkesin otomatik olarak takviye kullanması gerektiği anlamına gelmez." dedi.
"Bazı bireylerde, özellikle kapalı alanlarda çalışan veya güneşle teması sınırlı olan kişilerde D vitamini eksikliği olabilir. Ancak bu tespiti doktor yapmalı. Kan tahlili sonucuna göre eksiklik belirlenmeden D vitamini kullanmak, gereksiz yere toksin birikimine neden olabilir." diyerek, takviye kullanımının kişiye özel değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
"Yağda çözünen vitaminlerde toksisite riski yüksek"
Doç. Dr. Avena, özellikle A, D, E ve K vitaminleri gibi yağda çözünen vitaminlerin fazlasının vücutta birikerek toksik etki yapabileceğine dikkat çekti. "Bu vitaminler suda çözünen C vitamini gibi kolayca atılamaz. Gereksiz yere yüksek dozda alınmaları halinde karaciğer ya da böbrek fonksiyonlarını zorlayabilir." dedi.
Avena'ya göre, suda çözünen vitaminlerde dahi aşırıya kaçmak sakıncalı. "C vitamini gibi vitaminler idrarla atılsa da bu süreci gerçekleştirmek için böbrekler fazladan çalışmak zorunda kalır. Bu da metabolik yük oluşturur. Kısacası, ihtiyacınız olmayan bir vitamini almak yalnızca etkisiz değil, aynı zamanda zararlı da olabilir," diye konuştu.
Sosyal medya furyasına dikkat: "Her trend, bilgi değildir"
Sosyal medyada sıkça karşılaşılan vitamin ve takviye önerilerine karşı temkinli olunması gerektiğini vurgulayan Avena, "Bir ürünün binlerce kişi tarafından paylaşılması, onun etkili veya gerekli olduğu anlamına gelmez." dedi.
"Sosyal medyada bu tür ürünleri tanıtanların çoğu, marka ortaklığı nedeniyle maddi kazanç sağlıyor. Bu içerikler çoğu zaman bilimsel veriyle desteklenmiyor. Kullanıcılar, bu ürünlerin gerçekten işe yarayıp yaramadığını değil, ne kadar popüler olduğunu görüyor. Ama unutulmamalı ki popülerlik, gerçeklik değildir." ifadelerini kullandı.
Özellikle gençlerin bu konuda daha savunmasız olduğuna dikkat çeken uzman, "Lise ve üniversite çağındaki bireyler, görünüm kaygısıyla ya da daha sağlıklı olmak adına bu ürünleri denemeye meyilli. Ancak bu yaş grubunun çoğunda herhangi bir eksiklik bulunmuyor. Bu nedenle, bu tür ürünleri doktor görüşü olmadan kullanmak gereksiz ve tehlikelidir." diye uyardı.
Keratin ve biotin: Mucize mi, abartı mı?
Avena, son dönemde saç bakımında çokça konuşulan keratin ve biotin ürünleri hakkında da net bir tablo çizdi. "Keratin, saçın mevcut yapısını güçlendirebilir, kırılmaları azaltabilir. Ancak bu, yeni saç çıkışını teşvik ettiği anlamına gelmez. Yani saç dökülmesini durdurmaz ama mevcut saçların daha sağlam görünmesini sağlayabilir." dedi.
Biotin hakkında ise daha fazla bilimsel veri olduğunu ifade eden Avena, "Biotin; saç, cilt ve tırnak sağlığı üzerinde olumlu etkiler sağlayabilir. Ancak yine de herkesin kullanması gereken bir takviye değildir. Eksikliği nadirdir ve genellikle yeterli beslenen bireylerde görülmez. Yani moda olduğu için değil, ihtiyaç olduğu için kullanılmalıdır." değerlendirmesinde bulundu.
Bilinçsiz takviyelerin uzun vadeli etkisi: Beyin yorgunluğu riski
Bazı takviyelerin uzun süreli kullanımında sinir sistemi üzerinde etkiler yaratabileceğini de dile getiren Avena, "Gereksiz yere alınan bazı destek ürünlerinin sinir sistemini yorabileceği ve karar verme mekanizmasını dahi etkileyebileceği yönünde çalışmalar var," dedi. Bilinçsiz tüketimin, bireyin bedenine yalnızca fiziksel değil zihinsel yük de bindirebileceğini belirtti.
Son söz: Doktorunuza danışmadan hiçbir takviye almayın
Avena, sözlerini şöyle noktaladı: "Vücudumuz mucizevi şekilde kendini düzenleyebilen bir mekanizmadır. Ancak biz ona sürekli dışarıdan müdahale etmeye çalışıyoruz. Takviyeler bazı durumlarda gereklidir ama bunun kararını yalnızca bir doktor verebilir. Sağlıklı yaşam, kulaktan dolma bilgilerle değil; bilimsel verilerle şekillenmelidir."
