BM'den Türkiye'nin sıfır atık projelerine övgü: Türkiye'nin yol haritası çok önemli

Emine Erdoğan, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından Birleşmiş Milletler (BM) Sürdürülebilir Kalkınma Çözümleri Ağı destekleriyle Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi Konferans Salonu'nda düzenlenen 'Sürdürülebilir Kalkınma Ekseninde Döngüsel Ekonomi ve Sıfır Atık Mavi' programında konuştu. Dünyanın, sürdürülebilirlik kavramı etrafında bir dönüşüm sürecine adım attığını dile getiren Erdoğan, bu sürecin, hayatın istisnasız her alanının değişmesi gerektiğini söylediğini ifade etti. İnsanlığın bugün ve yarın barış ve refah içinde yaşamasının, sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle dünyanın korunmasına bağlı olduğunu vurgulayan Erdoğan, iklim değişikliğinin, tüm ülkelerin ve uluslararası platformların ana gündem maddesi olduğunu anımsatarak, insanlığın durduğu bu kritik dönemeçte, ortaya koyacakları iş birliğinin gelecek için belirleyici olacağını söyledi. Türkiye olarak, iklim değişikliği mücadelesinde son derece kararlı olduklarını belirten Erdoğan, geçen kasım ayında Paris İklim Anlaşması'na taraf olarak bu mücadeledeki konumlarını daha da güçlendirdiklerini, Türkiye'nin artık uluslararası arenada kilit ortaklardan biri olduğunu dile getirdi. Erdoğan, bu müşterek soruna, insanlığın tek ve büyük bir aile, dünyanın ise bu ailenin ortak evi olduğu anlayışıyla yaklaştıklarını anlattı. 'YOĞUN ÇALIŞMALAR YÜRÜTÜLÜYOR' Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan, kıyı bölgelerinde artan nüfusun, sanayileşme, aşırı avlanma ve denizcilik faaliyetlerinin, deniz kirliliği ve ekosistemlerin tahribatı noktasında küresel bir sorun olduğunu söyledi. Deniz kirliliğinin yüzde 80'inin karasal kirleticilerden oluştuğunu dile getiren Erdoğan, Barselona Sözleşmesi kapsamındaki çalışmaların, Akdeniz Havzası'nın günde yaklaşık 730 ton plastikle kirletildiğini ortaya koyduğunu aktardı. Emine Erdoğan, Akdeniz'de yüzen atığın yaklaşık yüzde 95'inin ve deniz tabanındaki çöpün yüzde 50'sinin plastik atık olduğuna dikkati çekerek, şöyle devam etti: 'Plajlardaki deniz çöplerinin yüzde 60'ı, tek kullanımlık plastiklerden oluşuyor. Deniz çöplerinin azaltılması ve toplumsal farkındalığın artırılması için Sıfır Atık Mavi Projemizi bir seferberlik anlayışıyla başlattık. Tüm vatandaşlarımız, sivil toplum kuruluşlarımız ve medyamız hem projeye sahip çıktılar hem de önemli katkılar sundular. Bugüne kadar 138 bin ton deniz çöpü toplandı. Üzülerek söylüyorum ki bunun 103 bin tonu plastik. Bugün 324 kıyı tesisinde, atığı alınmamış tek bir gemi dahi bırakılmıyor. Denizcilik Atıkları Uygulaması ile gemi ve tekneler 7/24 online takip ediliyor. Denizlerin temizliğinin bir göstergesi olan mavi bayraklı plaj sayımız 2002'de 151 iken, bugün bu sayı 531'e çıktı. Biyolojik çeşitliliğin, doğal kaynakların, tarihi ve kültürel değerlerin gelecek kuşaklara ulaşmasını sağlamak üzere yoğun çalışmalar yürütülüyor. 19 bölge, özel çevre koruma bölgesi ilan edildi.' 'MEDENİYETİMİZ, TÜM DÜNYAYA ZENGİN BİR ÇEVRE AHLAKI MİRAS BIRAKMIŞTIR' Emine Erdoğan, dünyanın tüm inançlarında, tüm kadim kültürlerde tabiatın, insanın yuvası, ana vatanı olduğunu aktararak, insanın sadece maddi değil manevi ihtiyaçlarını da doğadan karşıladığını belirtti. Anadolu topraklarının yüzyıllarca bu anlayışa ev sahipliği yaptığına işaret eden Erdoğan, 'Medeniyetimiz sadece bize değil, tüm dünyaya zengin bir çevre ahlakı miras bırakmıştır. Bu miras, doğayı korumakla yetinmemiş ihya etmiştir. Dünyanın ilk ve en mükemmel çevre nizamnamesi, ilk hayvan hastanesi, doğaya ve mahlukata adanmış sayısız vakıf, bu coğrafyanın ürünüdür.' diye konuştu. İhtiyaçları olan zihinsel dönüşümün, tüm medeniyetlerin tabiatla kurduğu ahlaklı ilişkinin ihya edilmesine bağlı olduğunu düşündüğünü dile getiren Erdoğan, 'İklim değişikliği ve sürdürülebilirlik çok boyutlu bir meseledir. Bu meseleyi en çok, hak ve nesiller arası adalet boyutuyla ele almamız gerektiğine inanıyorum. Böylelikle bizi başarıya götürecek en önemli aktör olan insanlığın vicdanını yeniden ayağa kaldırabiliriz.' değerlendirmesini yaptı. TÜRKİYE'YE 'İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELEDE KÜLTÜREL OLARAK DA LİDERLİK ETMESİ' ÇAĞRISI BM Sürdürülebilir Kalkınma Çözümleri Ağı Başkanı Jeffrey Sachs, programda izletilen Sürdürülebilir Kalkınma başlıklı videoda yer alan Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 'Sadece kıtaların ve kültürlerin değil, aynı zamanda iklimlerin de kavşak noktasıyız. Tarihi mesuliyetimiz yok denecek kadar az olmasına rağmen iklim değişikliğiyle mücadelede de en ön saflarda yer alıyoruz.' sözleri üzerine şu değerlendirmelerde bulundu: 'Öyle rastgele söylenmiş laflar değildi Sayın Cumhurbaşkanı'nın sözleri. Bunlar gerçekten çok derin bir kültürden, tarihi bilinçten gelen sözlerdi. Buna çok daha fazla ihtiyacımız var artık. Bu devamlılık hissine ihtiyacımız var. Çünkü biz sadece içerisinde yaşadığımız kısa zaman dilimleriyle düşünürsek ki ABD'de böyle düşünülüyor, bizde bu kökler yok. Problemlerin üstesinden gelebilmek için ihtiyaç duyduğumuz bu kültürel ruhu bulamayacağız. Türkiye'ye bu nedenle sadece teknik liderliği açısından değil, iş dünyası, üniversiteler olarak liderlik etmesi için değil, aynı zamanda kültürel olarak da liderlik etmesi için çağrıda bulunuyorum. Siz dünya medeniyetinin, dünya kültür ve toplumunun liderleri arasındasınız. Sizde öyle bir köklü hissiyat var ki çok geçmiş zamanlara uzanıyor. Dünyanın ihtiyaç duyduğu bir mefhum bu. Dünyaya bunu sunuyorsunuz ve bu eşsiz bir perspektif.' 'İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNDE TARİHSEL SORUMLULUĞU EN FAZLA OLAN ÜLKE BİRLEŞİK DEVLETLER' Jeffrey Sachs, dünya devletlerinin 1992'de 'BM İklim Değişikliği Çerçeve Anlaşması', 'Biyolojik Çeşitlilik Konvansiyonu' ve 'Çölleşmeyle Mücadele Konvansiyonu' başlıklarında üç anlaşma imzaladıklarına işaret ederek, şunları kaydetti: TÜRKİYE'NİN 'RUSYA-UKRAYNA SAVAŞINDA ARABULUCU ROLÜ ÜSTLENMESİNE' ÖVGÜ Jeffrey Sachs, eski ABD Başkanı Donald Trump'ın, Birleşik Devletleri Paris İklim Anlaşması'ndan geri çektiğini, salgın başlar başlamaz Dünya Sağlık Örgütü'nden (DSÖ) çıkardığını, Çin'le ticari bir savaş başlattığını, bu nedenle dünyanın çok daha fazla istikrarını kaybetmiş hale büründüğünü belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü: 'Eğer kalkınma hedefleri, Paris Anlaşması'nın hedeflerine riayet etseydik ki benim hükümetimin, diğer hükümetlerin dikkatleri dağılmıştı. Sonra pandemi geldi. Hala nereden geldiğini merak ediyoruz. Belki Birleşik Devletler biyoteknolojisi de olabilir bu pandeminin sebebi. İki yıl boyunca Lancet tıp dergisinin editöryal kurulunda çalıştım. Çok dikkatli araştırmalar var. Hakikaten bunun Birleşik Devletler araştırma laboratuvarından çıkma ihtimali yadsınamayacak derecede. Emin değiliz ama oldukça muhtemel.' değerlendirmesinde bulundu. Rusya-Ukrayna savaşına da değinerek Türkiye'ye özel olarak teşekkür etmek istediğini söyleyen Sachs, 'Burada arabulucu rolünü üstlendiği için Türkiye'ye tekrar teşekkür ediyorum. Hayati öneme haiz bir tavır bu. Oynamayı üstlendiğiniz rolü gerçekten görüyoruz, takdir ediyoruz. Her iki tarafla konuşmalı ve barış için bir yol bulmalıyız.' dedi. SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA İÇİN ÜLKELERİN 'İŞ BİRLİĞİ' YAPMASI TALEBİ Sürdürülebilir Kalkınma için iş birliği yapılması talebinde bulunan Sachs, şöyle devam etti: Sachs'ın açıklamaları şu şekilde: First Lady, Bakan, Hükümetin seçkin üyeleri, akademik çevrelerden meslektaşlarım ve bayanlar ve baylar; bugün burada sizlerle birlikte olmanın ne kadar büyük bir zevk ve onur olduğunu söylememe izin verin. Türkiye'ye ve tüm insanlığın en derin ve harika yerlerinden biri olan İstanbul'a geri döndüğüm için her zaman heyecan ve mutluluk duydum ve özellikle burada ailem ve torunumla birlikte olduğum için ve onlara ülkenizin güzelliklerini göstermeye başlayabileceğin için çok mutluyum. Şimdiden harika yemeklerin tadını çıkarıyorlar ve gözleri sonuna kadar açık. Benim ve eşimin ilk ziyaretimizde olduğu kadar heyecanlılar ve harika ülkenize her geldiğimizde bizim kadar heyecanlanıyorlar. Ve gerçekten de dünya çapında bilinen ve First Lady ile birlikte dünya çapında düzinelerce ülkenin deneyimlerinizden öğrenmek ve vizyonunuzu paylaşmak için bir araya geldiği Birleşmiş Milletlerin salonlarında yer almaktan büyük onur duyduğum sıfır atık mavi ekonomisinde First Lady'nin liderliğinde sürdürülebilir kalkınma konusundaki kararlılığınızdan çok ilham alıyorum. Nispeten yeni bir ülkeden geliyorum. Elbette ülke olarak 225 yaşındayız yani nispeten genciz. ABD'de birçok yönden gerçekten olgunlaşamamışız. Bu uzun bir medeniyet değil, çok kısa bir zaman dilimi. Avrupalı sömürgecilerin gelişinden önce köklü toplumlar vardı, ama ne yazık ki onlar, çoğu zaman Avrupalı yerleşimciler tarafından yok edildiler. Yani derin kökleri olmayan bir toplumuz. Derin yapılarımız yok. 20 yıl düşündüm, 40 yıl, 30 yıl yaşadım, üzgünüm çünkü Harvard Üniversitesi 1636'da yapıldı. İstanbul, Konstantinopolis ondan yaklaşık bin yıl önceydi. Bizde öyle bir miras, bakış açısı ve bununla birlikte gelen kültürel sermaye yok. O yüzden Bakanı ya da First Lady'yi ya da Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Türkiye'ye olan bağlılığını ve oynarken gördüğümüz o çok güzel videoyu izlediğimde fark ettim ki Türkiye'nin üstlendiği küresel rol, benim bakış açıma göre öyle basit bir şey değil, çok derin bir kültürel ve çok derin bir tarihsel farkındalığın yansımasıdır ve buna her zamankinden daha fazla ihtiyacımız var. Bu süreklilik duygusuna ihtiyacımız var. Çünkü sadece kısa bir zaman patlamasında yaşadığımız hissine sahipsek, korkarım ki ABD bu yönde, karşılaştığımız sorunların üstesinden gelmek için kültürel bir ruh bulamayacağız, bu yüzden gerçekten Türkiye'den sadece teknik liderliğinizi, uzmanlığınızı ve önde gelen iş dünyası ve üniversite yönetimlerindeki rolünü değil, aynı zamanda kültürel liderliğinizi de gerçekten yanımızda istiyoruz. Bir dünya medeniyetinin parçasıyız, dünya toplumunun ve kültürünün liderleriyiz, çok eskilere dayanan bir anlayışımız ve temelimiz var ve bunun artık dünya için önemli olduğunu biliyoruz ve elimizden geleni yapıyoruz diyebilmek cesaret ister. Çünkü o özel bakış açısına kesinlikle ihtiyacımız var ve siz onu sunuyorsunuz; bu sizde var, eşsiz. Dünyada belirlediğimiz hedeflere ulaşma konusunda gerçekten iyi vakit geçirmiyoruz. Bu yıl, küresel siyasi düzeyde bu sorunlar hakkında endişelenmenin ellinci yıldönümü çünkü elli yıl önce dünya hükümetlerinin ilk toplantısı Stockholm'deydi. BM Konferansı ve İnsan Çevresi olarak adlandırıldı. Hükümetler bir araya geldiler ve dediler ki; 'Biliyor musunuz? Bir sorunumuz var. Ekonomilerimiz büyüyor ama yoğun kaynak kullanımıyla gelişiyor. Fosil yakıtların yakılmasıyla çevreyi kirleterek sonlu gezegenimizin vadesini dolduruyor.' Elli yıl öncesi, eşim ve benim için de kayda değerdi çünkü o yıl kolej veya üniversitede birinci sınıf öğrencisiydik ve bundan tam 50 yıl önce iktisat öğrenimimin ilk yılımda bana 'Kırılacak Sınırlar' adlı bir kitap verildi ve bu Roma'nın iş liderleri tarafından yazılan, reklamı yapılan bir kitap. Kitapta küresel bir krizde olduğumuzdan bahsediyordu. Birinci sınıf öğrencileri olarak kitabı okuduk ve profesörüm bize dedi ki; merak etmeyin! Bu gerçek değil! Piyasa sorunu çözecek. Çünkü ben bir Amerikan fakültesinde ekonomi öğrencisiydim. İngilizler ve Amerikalılar buna inanıyordu. Sorunu pazar çözecek. İnsan değil, kültür değil, etik değil, piyasa denen bir şey. Aslında, ekonomimizin kurucusu Adam Smith, bizi doğru cevaba yönlendiren görünmez bir el olduğunu söylemişti. Bu arada, bunu dini anlamda, Hristiyan dini anlamda demek istedi, çünkü her şeyi çalıştıracak bir ilahi rehberin olduğuna inanıyordu, ancak piyasanın böyle olacağını düşünüyordu. Çünkü bizi kurtaracak görünmez bir el yok. Sadece bunu yapmayı seçersek kendimizi kurtaracağız. Gözlerimizi açar ve 'Bu gerçek', 'Bu kaçınılamaz', 'Bu bir oyun değil', 'Bu ciddi' dersek kurtulacağız. Stockholm'den 20 yıl sonra dünya, Real Earth Summit'te yeniden bir araya geldi. Bizi rotamıza koyan toplantının bu olması gerekiyordu, çünkü o zaman dünya hükümetlerinin sürdürülebilir kalkınma kavramına kendilerini adadığı zamandı. Bu inandığımız bir fikirdi. Başlığımda Sürdürülebilir Kalkınma Profesörü unvanını taşıyorum. Meslektaşlarım genelde bunun ne anlama geldiğini bilmiyorlar. Aslında, Kolombiya Üniversitesi'nde bu unvana sahip tek profesörüm çünkü bana şunu sormalarını istedim: Bu ne anlama geliyor? Ekonomi profesörünün ne olduğunu biliyorum, siyaset profesörünün ne olduğunu biliyorum, ama sürdürülebilir kalkınma profesörü? Fikir, ekonomi, politika, yer bilimleri, mühendislik ve destanların hepsinin bir araya getirildiği, müreffeh, sosyal olarak adil ve çevresel olarak sürdürülebilir bir dünyayı paylaşmaya yardımcı olmak için bir araya getirildiği daha bütünsel bir toplum vizyonudur. Ben bunu yeni bir tür entelektüel arayış, bütüncül bir ahlaki çaba ve pratik bir yaklaşım olarak görüyorum. 1992'de dünya hükümetleri bu fikri benimsediler ve çok önemli olduğunu düşündüğümüz üç anlaşma imzaladılar; Kasım ayında 27. toplantısını Mısır'da yapacak olan BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi, Çin'de yapılacak olan, ancak Çin'in sıfır Covid politikası nedeniyle Kanada'da yapılacak olan Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi. Üçüncü anlaşma ise, Çölleşmeyle Mücadele Anlaşmasıdır, bu da kademeli kuru arazi bölgelerinin yayılmasıyla mücadele anlamına gelir. Peki, biliyor musunuz bayanlar baylar? Üç anlaşma var ama bunlardan hiç biri uygulanmadı. Ben de neyin yanlış olduğunu görmek için kendi ülkeme bakıyorum. ABD'de Zirve, Kasım 1992'de İklim Anlaşmasını onayladı ve önümüzdeki 30 yıl boyunca kelimenin tam anlamıyla tek bir önemli yasayı geçirmedi. Neden? Niye? Siyasi sistem yozlaşmış olduğu için. Çünkü büyük petrol, gaz ve kömür şirketleri seçim giderlerini ödediği için siyaseti ele geçirmiş durumda. Senato enerji komitesi başkanı iki kömür şirketinin sahibi. Durum bu olduğu zaman iyi bir mevzuat alamazsınız. Daha çok kirli hava ve daha fazla emisyon alırsınız. Bakanın bize gösterdiği gibi, tarihsel olarak tüm dünyadaki herhangi bir ülkeden daha fazla emisyondan kim sorumludur? ABD. Dünya nüfusunun sadece %4'ü olmamıza rağmen %25'i bizden kaynaklı. 6 kat daha fazla. Ama Amerikalılar bunu bilmiyorlar çünkü bizim yozlaşmış politikacılarımız söylemiyor. Dolayısıyla bununla ilgili herhangi bir federal mevzuatımız yok. Bu güvenliğimiz için bir tehdittir. Başkan Biden dedi ki: 'Seninle bu konuyu konuşmayacağız bile. Bu seni ilgilendirmez.' Dolayısıyla benim ricam sürdürülebilir kalkınma için işbirliğidir. Pratik bir deyişle, bu ne anlama gelir? Her ülkenin bir yol haritasına ihtiyacı var. Buradaki hükümetin bir tane çizmesi beni çok heyecanlandırıyor. Ve umarım akademide bizler, ki burası büyük üniversitelerin, büyük bilim adamlarının ve büyük mühendislerin ülkesidir, hükümetle 2053 yol haritasının belirlenmesine yardımcı olmak için yakın bir şekilde çalışacaktır. Bu son derece önemlidir. Oldukça ayrıntılı olması gerekiyor. Çünkü görünmez el diye bir şey yok. Karbonsuzlaştırma ve sıfır atık, burada bir vergi şurada bir fiyat ve ya orada yeni bir sözleşme belirlemekten gelmeyecek. Kamu yatırımı için bir vizyona ve bir plana ihtiyaç var. Altyapı için bir plana ihtiyaç var. Karadeniz bölgesinde büyük çevresel tehditlerle karşı karşıya olan topluluklar için bir plana ihtiyacı var. Bu nedenle yol haritasının dikkatli bir şekilde belirlenmesi gerekiyor. ABD'nin bu konuda bu kadar korkunç olmasının bir başka nedeni de bu. Çünkü ABD'de ideoloji gerçekten piyasanın her şeyi çözdüğünü gösteriyor. Ancak burada ihtiyaç duyulan şey bir plandır. Ve sadece beş yıllık veya on yıllık bir plan değil, yüzyılın ortalarına yönelik bir plan, yani siz 30 yıl belirlediniz. Soruyu cevaplayabilecek 30 yıllık bir çerçeve oluşturmak için bunu kullanın. Örneğin 2053 yılında enerji kaynağımız nerede olacak? Program sonunda Emine Erdoğan, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum ve BM Sürdürülebilir Kalkınma Çözümleri Ağı Başkanı Jeffrey Sachs aile fotoğrafı çektirdi. Programa, bazı üniversitelerden akademisyenler de katıldı.

A HABER GALERİ

BM'den Türkiye'nin sıfır atık projelerine övgü: Türkiye'nin yol haritası çok önemli