CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Sağlık çalışanına erken emeklilik müjdesi! | Erken emeklilikten kimler faydalanabilir?
Erken emeklilik imkanından artık sağlık çalışanları da yararlanıyor. Sağlık çalışanları, çalıştıkları her yıl için 60 gün daha fazla çalışmış sayılıyor. Peki yıpranma payı emekliliği ne kadar öne çekiyor? Erken emeklilik imkanından herkes yararlanıyor mu? Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem merak edilen soruları cevapladı. İşte tüm detaylar...
Erken emeklilik imkanı sağlanan alanlar arasına son olarak sağlık eklendi. Sağlık çalışanları, çalıştıkları her yıl için 60 gün daha fazla çalışmış sayılıyor. Sosyal güvenlik mevzuatımızda bazı meslekler için erken emeklilik imkanları bulunuyor. Mesleğin türüne göre her yıl için 60 ya da 90 günlük çalışma süreleri primlere ekleniyor.
Başka bir ifadeyle bu çalışanların işe başlangıç tarihleri bu süreler kadar geri çekiliyor. Dolayısıyla da erken emeklilik imkanı sağlanıyor. Maden işlerinde çalışanlar, tehlikeli işlerde çalışanlar, gazeteciler gibi meslekler bunlardan bazıları. Son yıllarda öğretmenler ve sağlık çalışanlarının da bu yıpranma hakkından yararlanması tartışılıyordu.
Geçtiğimiz yıl yapılan yasal düzenleme ile sağlık çalışanlarına da yıpranma hakkı verildi. Böylece sağlık çalışanları da erken emeklilik hakkına kavuştu. İşte sağlık çalışanlarının erken emeklilik imkanıyla ilgili bilinmesi gerekenler:
KİMLER YARARLANIYOR?
Yasaya göre, 1219 sayılı Kanun'a tabi doktorlar, 6283 sayılı Kanun'a tabi hemşireler, 6179 sayılı Kanun'a tabi eczacılar ve sağlık meslek mensubu sayılan ve insan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde çalışanlar yıpranma hakkından yararlanıyor.
NASIL UYGULANIYOR?
Söz konusu sağlık çalışanları için 1 yıllık çalışmaları karşılığında 60 gün yıpranma hakkı tanınıyor. Böylece 360 günlük çalışmaları 420'ye çıkacak. 12 ay çalışan bir sağlıkçı 14 ay çalışmış kabul edilecek ve primi erken dolacak. 360 günden eksik sürelere ait fiili hizmet süresi zammı, 360 gün için eklenen fiili hizmet süresiyle orantılı belirlenecek.
NE ZAMAN BAŞLADI?
3 Ağustos 2018 tarihinden itibaren sağlık çalışanlarının yıpranmaları işlemeye başladı. Sağlık çalışanlarının bu tarih öncesindeki çalışmaları yıpranma kapsamının dışında tutuluyor.
NASIL HESAPLANIYOR?
10 yıl görev yapan bir sağlık çalışanı 600 gün yıpranma kazanacak. 3600 günlük çalışma emeklilik hesabında 4200 gün sayılacak. Yıpranmadan yararlanmak için 10 yıllık çalışma gerekecek. Emeklilik hesabında kullanılacak yıpranma 5 yıl ile sınırlı. Sağlık çalışanının primine eklenen sürenin yarısı emeklilik yaş haddinden düşürülecek. En fazla 5 yıl yıpranma kazanabilen bir sağlık çalışanı 2.5 yıl daha erken emekli olacak. 4 yıl yıpranma kazanmış bir sağlık çalışanı için yaştan indirilecek süre 2 yıl olacak.
EMEKLİ MAAŞINA YANSIYACAK MI?
Fiili hizmet zammı yani yıpranma süresi çalışılan yıla eklenecek. Böylece 30 yıl çalışan birisi 60 ay yani 5 yıl fazla çalışmış görünecek. Emekli maaşı hesaplanırken 30 yıl değil 35 yıl dikkate alınacak ve ücreti daha fazla olacak. Çalışılan ayın bazı günlerinde kapsam dışı işlerde geçen süreleri ile kapsamda olan işlerde fiilen çalışmayarak risklerine maruz kalmadıkları resmi tatil günleri ile yıllık izin, ücretsiz izin, ücretli izin, sıhhi izin ve eğitim kurs süreleri yıpranma dışında tutuluyor.
15 İŞ DALINDA UYGULANIYOR
Erken emeklilik imkanı sağlanan mesleklerin listesi 5510 sayılı Yasa'nın 40. Maddesi'nde bulunuyor. 15 iş dalında belirlenen mesleklerin bir kısmı özel sektör kolları iken, kamu kurumları da bulunuyor. Yıpranma hesabında her meslek için belirlenen süre sınırları da bulunuyor. Bu süre 5 yılı geçemiyor. Yani ne kadar çalışırsanız çalışın, alabileceğiniz ek süre 5 yıldan fazla olamıyor. Bir istisna bulunuyor. O da Türk Silahlı Kuvvetleri, MİT ve Emniyet mensupları için bu süre 8 yıla kadar çıkıyor. Yaş indiriminden yararlanmak için yeraltındaki işlerde çalışanlar için 1800 gün, diğer sigortalıların ise 3600 gün Fiili Hizmet Süresi Zammı (FHSZ) kapsa-mında çalışmış olmaları gerekiyor.
FARUK ERDEM SORULARINIZI CEVAPLIYOR - TAKVİM'E SORUN
ekonomi@takvim.com.tr
ÇİFT MAAŞ ALABİLİRSİNİZ
05.10.1968 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 20.02.1987. Toplam 10920 prim günüm bulunuyor. Emekli olmalı mıyım? 2020 yılını mı beklemeliyim? İbrahim SAĞLAM
25 yıl, 50 yaş ve 5375 gün şartlarınız var. Emekliliğiniz dolmuş. Eğer çalışıyorsanız ve yüksek maaş alıyorsanız emekliliğinizi erteleyebilirsiniz. Çünkü emekli maaşınız çalışırken aldığınız maaştan daha düşük olacaktır. Ama çalışmıyor ve yüksek maaş almıyorsanız emekli olmayı geciktirmeyin, maaş kaybediyorsunuz. 2020'yi bekleyerek 24 maaş kaçırıyorsunuz. Üstelik emekli olduktan sonra da çalışmaya devam edip 2 maaş alabilirsiniz.
GERİYE DÖNÜK TESCİL YOK
Benim 1998 yılından üzerime işyeri vardı. Vergi levhası ve ruhsat vardı ama hiç Bağ-Kur girişi yapılmamış. Sigorta girişim 2002 yılı. 1998 yılını başlangıç saydırmak için ne yapabilirim? Sinan KOZMA
Maalesef geçmişte Bağ- Kur kaydınız yoksa, geriye doğru ödeme ya da tescil işlemi yapılamıyor.
İKİ YERDEN SİGORTA MÜMKÜN
Yaklaşık 2 yıldır bir gıda firmasında sigortalı olarak çalışıyorum. Mesaim bittikten sonra da kapıcı dairesinde oturduğum apartmanın çöp alma ve temizlik işlerini yapıyorum. Bu işler karşılığında herhangi bir ücret almıyorum ama bina yöneticisi benden kira almıyor ve oturduğum dairenin elektrik ve su faturaları apartman aidatlarından ödeniyor. Ben burada da sigortamın yapılması gerektiğini düşünüyorum ama bina yöneticisi, hem ücret almadığım hem de diğer işyerimden sigortalı olmam nedeniyle sigorta yapılamayacağını söylüyor. Bu düşünce doğru ve yasal mı, sigortamın bildirilmesi gerekmez mi? Mehmet YURT
5510 Sayılı Kanun'a göre; sigortalı çalıştıran her bir işverenin, diğer işverenin yükümlülüklerinden bağımsız olarak, kendi çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmesi zorunludur. Bu nedenle, bina yöneticisi de işveren vekili sıfatıyla hareket ederek binada kapıcılık işlerini yapan kişileri sigortalı olarak bildirmekle yükümlüdür. Kapıcının diğer işyerinden bildirilen sigortalılık durumu, bina yönetimini ilgilendiren ve etkileyen bir durum değildir. Ancak burada dikkate edilecek husus, kapıcı olarak çalıştırılan kişilerin kısmi süreli olarak SGK'ya bildirilmesinin mümkün olduğudur, yani kapıcı ayda 30 günden az süre ile sigortalı olabilir. Kapıcının apartman yönetiminden ücret almıyor olması, sigortalılık niteliğini etkilemez. Her ne kadar ücret alınmıyor olsa da, kapıcı dairesinde kira ödemeden oturması ve elektrik ve su faturalarının apartman aidatlarından ödeniyor olması, kapıcının bu işleri bir maddi menfaat karşılığı yürüttüğü anlamına gelir ve aylık asgari ücret esas alınarak sigortalı bildirilmesi gerekir.
EMEKLİLİK HESABI
1 Mayıs 1997 sigorta giriş tarihim. 1500 prim günüm var. 2 çocuğum bulunuyor. 1 Mart 1976 doğumluyum. Halen çalışıyorum. Emel ABRAS
20 yıl, 53 yaş ve 5900 gün şartlarınız var. Sadece yıl şartınız dolmuş, prim ve yaş şartı dolmamış. Çocuklar 1997'den sonra dünyaya gelmişse borçlanıp 1440 gün kazanırsınız. Kısmi emeklilik için 3600 gün ve 58 yaş şartı bulunuyor.
1980 doğumluyum. 1996 SSK girişim var. 4650 prim günüm mevcut. 2 çocuğum var. İlknur YILMAZ
En az 20 yıl, 52 yaş ve 5825 gün prim lazım. Bu 53 yaş ve 5900 gün de olabilir. Çocuklar sigortadan sonra ise borçlanıp priminizi çoğaltabilirsiniz. Çalışıyorsanız borçlanmaya lüzum yok. Kısmi emeklilik için ise 58 yaşını bekleyeceksiniz.
18.05.1985 doğuluyum. 4/A'lı olarak 01.11.2001 sigorta giriş tarihim. 970 gün primim var. Banka sandığından ise 1008 gün primim bulunuyor. Toplamda 1978 gün primim mevcut. Yüzde 40 engelliyim emekli olmak için kaç sene ve yaşa kadar çalışmalıyım? Onur ÖZTÜRK
2001 girişinize göre 60 yaşında ve 7000 gün, yani 20 yıl prim ödemeniz gerekir. Yüzde 40 raporunuz emekliliğinizi öne çekmez. Ancak yüzde 40 oranında vergi indirimi alırsanız, o zaman 19 yıl ve 4240 gün şartıyla emekli olursunuz. Yılınız bu sene dolacak, primi de tamamlarsanız vergi indirimi aldığınızda emekli olursunuz.
