A HABER GALERİ
Kıdem tazminatı tavan ücreti ne kadar oldu? İstifa eden kıdem ve ihbar tazminatı alabilir mi? Ayrımcılık tazminatı nedir?
Kıdem tazminatı tavan ücreti memur ve memur emeklilerine yapılan zammın ardından belli oldu. Uzun süren pazarlıklar sonucu karara bağlanamayan memur ve memur emeklisi zamları hakem heyetinin kararı ile netleşti. Hakem heyeti, Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın revize ederek sunduğu son teklifi geçerli sayarak 2020 yılında memur ve memur emeklilerine 4+4 zam yaptı. Heyet, enflasyon farkı oluşması durumunda maaşlara yansıtılacağını da bildirdi. Kararın ardından kıdem tazminatının 2020'den itibaren uygulanacak tavan değeri de belli oldu. Peki, kıdem tazminatı tavan ücreti ne kadar oldu? İstifa eden kıdem ve ihbar tazminatı alabilir mi? Ayrımcılık tazminatı nedir? İşte detaylar...
Hakem heyetinin memur ve emeklilere yapılacak zamları karara bağlamasının ardından kıdem tazminatı tavan rakamları da değişti. Heyetin kararına göre, memur ve emekliler Ocak ayı itibarıyla yüzde 4 zam alacak. Emekliler ve memurlara yapılan zamma enflasyon farkı da eklenecek. Enflasyon yüzde 5'in üzerinde gelirse emekliler fark kadar ek zam alacak. Enflasyon zammı bir kenara bırakılırsa, kıdem tazminatının artış rakamı da yüzde 4 üzerinden hesaplanabiliyor. Peki, Kıdem tazminatı tavanı ne kadar oldu? Asgari ücret kıdem tazminatı nasıl hesaplanır? İşte yeni kıdem tazminatı rakamı ve detaylar...
MEMUR VE EMEKLİYE 4 4 ZAM
Hükümet ile sendikalar arasında yürütülen zam görüşmelerinden herhangi bir sonuç çıkmadı. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk sürecin hakem heyetine kaldığını duyurdu. Hakem heyeti toplantıda hükümetin revize ederek sunduğu son teklif olan 4 4'ü onayladı. 2020'nin ilk ayında emeklilere ve memurlara yüzde 4 zam yapılacak. Zamma enflasyon farkı da eklenecek. Enflasyon yüzde 5'in üzerinde olursa emekliler fark kadar ek zam alacak.
ZAM KARARI İLE KIDEM TAZMİNATI TAVANI DA BELLİ OLDU
Uzun süre devam eden zam pazarlığının ardından emeklilerin ve memurların alacağı zam belli olurken, kıdem tazminatında yaşanacak olası artış da belli oldu. Buna göre; memur ve memur emeklilerine yapılan zam oranınca kıdem tazminatı tavanı artacak.
KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?
Kıdem tazminatı hesaplama işlemi oldukça basit bir formül üzerinden gerçekleşiyor. Kişinin SSK'ya ödenen brüt ücreti ile çalıştığı yıl çarpılıyor. Ortaya çıkan rakam işçiye işten ayrılırken ödeniyor.
Örneğin, 5 bin TL brüt ücret kazanan bir kişi 7 yıl bir kurumda çalışırsa net 35 bin TL kıdem tazminatı alır. İşten çıkarıldığı süre için ihbar tazminatı hakkı da vardır.
ASGARİ ÜCRET KIDEM TAZMİNATI HESAPLAMA
Asgari ücrete yüzde 26,05 zam yapılması sonrası yeni asgari ücret bin 603 liradan 2 bin 20 TL'ye çıkarıldı. Yapılan zam sonrası brüt asgari ücret de 2 bin 29 liradan 2 bin 558 liraya yükseldi. Böylece en düşük kıdem tazminatı tutarı da 2 bin 558 liraya çıktı. Örneğin 5 yıl çalışan bir kişi 2 bin 558 TL çarpı 5 formülü üzerinden 12 bin 790 TL ücret alır
KIDEM TAZMİNATI NEDİR?
Belirli bir süre çalıştıktan sonra işine son verilen ya da emeklilik dolayısıyla işinden ayrılmak durumunda bulunan işçiye, çalıştığı süreye göre, işyerince topluca ödenen para.
KIDEM TAZMİNATI ŞARTLARI NELER?
Kıdem tazminatı almaya hak kazanabilmek için, aynı işverene bağlı işyerlerinde en az bir yıl çalışmak gerekiyor. Kıdem tazminatı emekli olunduğunda, işveren işten attığında, işçi haklı bir nedenle iş akdini feshettiğinde alınabiliyor. Ayrıca, yaş dışındaki emeklilik koşulları yerine getirildiğinde işçi işten ayrılarak kıdem tazminatı alabiliyor. İstisnai olarak erkek işçiler askere giderken, kadınlar da evlendiklerinde bir yıl içinde işten ayrıldıklarında kıdem tazminatı almaya hak kazanıyor.
Yaş dışındaki emeklilik koşullarını doldurmak suretiyle, örneğin 8 Eylül 1999 tarihinden önce işe girip 15 yıl sigortalılık 3600 prim gününü tamamlamış olanlar kendi istekleriyle işten ayrılırken kıdem tazminatını alabiliyorlar. Bu durumda olan ve brüt ücreti tavanı aşan kişiler, yılın ocak ve temmuz aylarında ayrıldıklarında daha yüksek kıdem tazminatı alabilirler. Özellikle çalışma süresi uzun olan kişilerin kıdem tazminatı tavanına dikkat etmeleri gerekiyor.
Brüt ücreti tavanın altında bulunan kişiler için ne zaman ayrılacakları fark etmiyor.
Asgari ücretle çalışanlar için en ideal dönem ise her yılın ocak ayı. Asgari ücret son yıllarda sadece ocak aylarında artırıldığı için, bu ayda işten ayrılanlar daha yüksek kıdem tazminatı alırlar. Örneğin 2019'da kıdem tazminatı yüzde 26 oranında artırıldı. Asgari ücret ile çalışan işçi 2018'in aralık ayı yerine 2019'un ocak ayında ayrılmayı tercih ettiğinde yüzde 26 oranında daha fazla kıdem tazminatı aldı.
KIDEM TAZMİNATINA EK ÖDEMELER DE DAHİL EDİLİR
Kıdem tazminatı hesabında, brüt ücrete ilave olarak işçiye sağlanmış olan para ve para ile ölçülmesi mümkün akdi ve kanundan doğan menfaatler de dikkate alınır. Bordroda görünen brüt ücret "çıplak" ücrettir. Ayni veya nakdi olarak ödenen ücret dışındaki para veya para ile ölçülebilen menfaatler eklenerek "giydirilmiş ücret" bulunuyor.
Bir menfaat veya ödemenin giydirilmiş brüt ücrete dahil edilebilmesi için devamlılık arz etmesi gerekiyor. Yemek, servis-yol-ulaşım, barınma-kira yardımları, bayram harçlığı, yakacak-aydınlatma bedeli, giyim yardımı, kıdem ücreti, teşvik primi, ikramiyeler ve primler devamlılık arz etmek kaydıyla ihbar ve kıdem tazminatı hesabında giydirilmiş ücrete dahil edilir.
İş yerinde kullanılmak üzere verilenler dışındaki giysi yardımları, işçiye sağlanan özel sağlık sigortası yardımı ya da hayat sigortası primi ödemelerinin de kıdem tazminatına esas ücrete eklenmesi gerekir.
Bir yıl içinde ödenen ayni ve nakdi ödemelerin tamamı toplandıktan sonra 365 güne bölünür. Hesaplanan 1 günlük ayni ve nakdi ödemenin 30 katı, brüt ücrete eklenerek giydirilmiş ücret bulunur.
KİMLER KIDEM TAZMİNATI ALAMAZ?
İş kanunu, işçinin işverenden kıdem tazminatı alabilmesi için belli şartlar öngörmüştür, bu şartlar şunlardır:
1-) 4857 sayılı İş Kanunu'na göre İşçi Olmak: Yürürlükte bulunan 4857 sayılı İş Kanunu'na göre iş sözleşmesi ile bir işverenin işyerinde çalışan kişiye işçi denilmektedir. İş sözleşmesinin yazılı veya sözlü olması arasında hiçbir fark yoktur. Uygulamada çoğunlukla işçiler yazılı bir sözleşme olmadan fiilen çalışmaktadır. İş Kanunu'nun 14. Maddesi aşağıdaki iş ve meslek grupları içerisinde yer alan şahısların yaptığı çalışmayı işçilik saymadığı için, bu kişiler işçi olmamaları nedeniyle kıdem tazminatı alamazlar:
YARGITAY'DAN TAZMİNAT KARARI HABERİ İÇİN TIKLAYINIZ!
Deniz ve hava taşıma işlerinde çalışanlar,
50'den az işçi çalıştırılan (50 dahil) tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerlerinde veya işletmelerinde çalışanlar,
Aile ekonomisi sınırları içinde kalan tarımla ilgili her çeşit yapı işleri,
Bir ailenin üyeleri ve 3 üncü dereceye kadar (3 üncü derece dahil) hısımları arasında dışardan başka biri katılmayarak evlerde ve el sanatlarının yapıldığı işlerde çalışanlar,
Ev hizmetlerinde çalışanlar,
Çıraklar,
Sporcular,
Rehabilite edilenler,
Esnaf ve Sanatkarlar Kanunu'nun 2 nci maddesinin tarifine uygun üç kişinin çalıştığı işyerlerinde çalışanlar.
BEDELLİ ASKERLİK İÇİN AYRILANLAR KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR Mİ? (TIKLA ÖĞREN)
BİR YIL ÇALIŞMAK GEREKLİ
Bir işçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için aynı işverenin işyeri veya işyerlerinde en az 1 yıl sürekli çalışması gerekir. İşçi, işverenin işyerinde 1 yıldan daha az süre ile çalışmış ise kıdem tazminatı alması mümkün değildir. İşçi aynı işverenin farklı işyerlerinde, hatta farklı şirketlerinde çalışsa bile 1 yıllık sürenin hesaplanmasında tüm bu çalışmalar göz önünde bulundurulur.
HAKLI FESİH NASIL OLUR?
İş sözleşmesi ister yazılı isterse sözlü olsun belirsiz süreli iş sözleşmesi olmalıdır. Belirli iş sözleşmesi ile çalışılan işyerinden sözleşme bitiminde kıdem tazminatı talep edilemez. Belirli iş sözleşmesi, belli işlerde veya belli bir işin tamamlanması için işveren ile işçi arasında yazılı olarak yapılan sözleşmelerdir. Belirli iş sözleşmeleri işin bitimi ile veya sözleşmede kararlaştırılan şartın gerçekleşmesiyle kendiliğinden sona erer, kendiliğinden sona eren bu iş sözleşmelerinde kıdem tazminatına hak kazanılamaz. Ancak, belirli iş sözleşmesi sözleşmede kararlaştırılan işin bitiminden önce işveren tarafından haksız nedenlerle, işçi tarafından haklı nedenlerle feshedilirse işçi kıdem tazminatı almaya hak kazanır.
İŞTEN KENDİ İSTEĞİ İLE AYRILANLAR KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR Mİ?
İşten Kendi İsteğiyle Ayrılıp Kıdem Tazminatı Alma Şartları
- Ağır çalışma şartları altında çalışıyorsanız
- İşe başlarken haklarınız bölümünde yazan kurallara uyulmuyorsa
- Sigortanız geç yatıyorsa
- Sizin haberiniz yokken SGK'ya giriş çıkışınız yapılıyorsa
- Bayramlarda, resmi tatillerde çalıştığınız halde mesai ücreti alamıyorsanız
- Soyadı değişen kadının evlilik nedeniyle işten ayrılması
- Yıllık izinlerin tam kullanılmaması durumunda kıdem tazminatını kendiniz çıksanız dahil alabilirsiniz.
İŞYERİ TAŞINIRSA KIDEM TAZMİNATI ALINIR MI?
İş yerinizin taşınması ya da iflas etmesi durumunda kıdem tazminatı alma hakkı doğmuş oluyor.
PRİM GÜNÜNÜ DOLDURANLAR TAZMİNAT ALABİLİR!
Bilindiği üzere emekli olmak için hem prim gününü doldurmuş olmanız hem de emeklilik yaşına gelmiş olmanız gerekiyor. Eğer prim gününü doldurup artık çalışmamaya karar verdiyseniz, kıdem tazminatı alabilirsiniz. Yaşı doldurup prim bekliyorsanız da kıdem tazminatı almaya hak kazanabilirsiniz.
AYRIMCILIK TAZMİNATI VAR
4857 sayılı İş Kanunu'nun 'Eşit davranma ilkesi' başlıklı 5'inci maddesinde şöyle deniliyor: "İş ilişkisinde dil, ırk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasal düşünce, felsefî inanç, din ve mezhep ve benzeri sebeplere dayalı ayrım yapılamaz. İşveren, esaslı sebepler olmadıkça tam süreli çalışan işçi karşısında kısmi süreli çalışan işçiye, belirsiz süreli çalışan işçi karşısında belirli süreli çalışan işçiye farklı işlem yapamaz.