CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Katil sürüsüne savaş suçu zırhı: İsrail'de cezasızlık sistemi
İsrail, Gazze'de sivillere yönelik işlenen suçlara dair soruşturmalarda adalet yerine cezasızlığı tercih ediyor. Uluslararası bir çatışma izleme kuruluşuna göre, İsrail ordusunun karıştığı 52 vakadan sadece biri hapis cezası ile sonuçlandı. Geri kalanların çoğu ya kapatıldı ya da sürüncemede bırakıldı.
Londra merkezli çatışma izleme kuruluşu Action on Armed Violence (AOAV) tarafından yayımlanan rapora göre, Gazze savaşının başladığı Ekim 2023'ten bu yana İsrail işgal güçlerine yönelik savaş suçu ve kötü muamele iddialarına ilişkin açılan soruşturmaların yüzde 88'i ya kapatıldı ya da herhangi bir sonuca ulaşmadan bırakıldı.
AOAV, sonuçsuz kalan dosyalar arasında 2024 Şubat ayında Gazze Şehri'nde un kuyruğundaki en az 112 Filistinlinin öldürüldüğü saldırıyı, ayrıca 2024 Mayıs'ında Refah'taki çadır kampında 45 kişinin hayatını kaybettiği hava saldırısını da örnek gösterdi. 1 Haziran'da Refah'ta yardım noktasına giden 31 Filistinlinin öldürülmesiyle ilgili inceleme de hâlâ sonuçlanmadı.
Olayın tanıkları, İsrail güçlerinin kalabalığa ateş açtığını söyledi
İsrail İşgal Kuvvetleri (IDF) ise ilk açıklamada bu haberleri "asılsız" olarak nitelese de, daha sonra olayı hâlâ incelediklerini İngiltere merkezli The Guardian gazetesine bildirdi.
SİSTEMATİK BİR CEZASIZLIK KÜLTÜRÜ
AOAV araştırmacıları Iain Overton ve Lucas Tsantzouris, elde ettikleri verilerin İsrail'in askerleri hakkındaki ciddi ve kamuoyunda geniş yankı bulan iddiaları cezalandırmak yerine sistematik bir "cezasızlık kültürü" oluşturduğunu gösterdiğini belirtti.
İsrail işgal güçleri ise bu suçlamaları reddederek, İsrail ve uluslararası hukuk çerçevesinde "olağan dışı olaylara" ilişkin iç soruşturmalar yürütüldüğünü savundu.
The Guardian'în aktardığına göre İsrail işgal güçlerindeki soruşturma süreci, iki temel yapıya dayanıyor: Bunlardan ilki, ordu başsavcılığına bağlı askeri polis tarafından yürütülen adli soruşturmalar; diğeri ise Genelkurmay bünyesindeki ayrı bir ekip tarafından yürütülen "Olay İnceleme Mekanizması" (FFA) adlı ön değerlendirme sistemi.
Ancak AOAV, özellikle Gazze'deki sivil ölümler arttıkça, İsrail işgal güçlerinin bu soruşturmaları daha yavaş ilerleyen ve şeffaflıktan uzak bir şekilde yürüttüğüne dikkat çekiyor.
52 OLAYDAN SADECE BİRİNDE HAPİS CEZASI
AOAV, Ekim 2023 ile Haziran 2025 arasında İsrail ordusunun Gazze ve Batı Şeria'daki sivillere yönelik eylemleriyle ilgili İngilizce basına yansıyan 52 ayrı olayda IDF'nin soruşturma başlattığını ya da başlatacağını açıkladığını tespit etti.
Bu olaylarda toplam bin 303 Filistinli hayatını kaybetti, bin 880 kişi yaralandı.
Sadece bir olay hapis cezasıyla sonuçlandı. Bir yedek IDF askeri, Filistinli güvenlik tutuklularına kötü muamele ettiği gerekçesiyle Şubat 2025'te askeri mahkeme tarafından 7 ay hapis cezasına çarptırıldı. Sanığın bağlı ve gözleri bağlı haldeki tutuklulara yumruk, cop ve tüfeğiyle defalarca saldırdığı belirtildi.
Beş olayda ihlal tespiti yapıldı. En çok dikkat çeken örnek, Nisan 2024'te World Central Kitchen yardım kuruluşundan 7 çalışanın bir hava saldırısında öldürülmesi oldu.
Olayın ardından bir albay ve bir binbaşı ordudan ihraç edildi, üç komutan ise uyarı aldı. Ancak yardım kuruluşu, İsrail'in olayla ilgili hızlı yürüttüğü soruşturmanın inandırıcılıktan uzak olduğunu belirtti.
46 DOSYADA SONUÇ YA DA SUÇ YOK
Geriye kalan 46 dosya hakkında ise ya "kusur bulunmadığı" gerekçesiyle dava açılmadı ya da dosya hâlâ açıkta. Bunların içinde sadece son bir ayda Gazze'de yardım dağıtım noktalarında yaşanan ve birçok Filistinlinin hayatını kaybettiği dört ayrı olay da yer alıyor.
İşgal güçleri, gelen her şikâyetin "kaynağı ne olursa olsun" ön incelemeye alındığını öne sürüyor. İlk bulgular yeterli görülürse askeri polis soruşturması başlatılıyor, aksi halde FFA mekanizmasına devrediliyor.
YILLARCA SÜREN İNCELEMELER YALNIZCA BİR CEZA
İsrailli insan hakları örgütü Yesh Din, FFA mekanizmasının yıllarca sürebildiğini ve geçmişte Gazze'de 2014, 2018–2019 ve 2021 yıllarında yürütülen 664 ayrı soruşturmadan yalnızca birinin ceza ile sonuçlandığını hatırlattı.
Ağustos 2024 itibarıyla işgal güçleri, Gazze savaşına ilişkin yüzlerce olay hakkında bilgi toplandığını, askeri savcılığın ise 74 adli soruşturma başlattığını açıkladı.
Bunların 52'si gözaltındaki kişilere yönelik ihlallerle, 13'ü düşman mühimmatının çalınmasıyla ilgili. Üçü sivillere ait mülkün gereksiz yıkımı, altısı ise yasadışı güç kullanımıyla ilgiliydi.
