CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Hamas nedir, amacı ne? Hamas ne zaman, kim tarafından kuruldu? Hangi ülkeye bağlı?
Hamas lideri İsmail Haniye'nin ölümünün ardından, arama motorlarında Hamas'a dair detaylar yoğun şekilde araştırılmaya başlandı. Hamas, Filistin'deki İhvan'ın bir uzantısı olarak 1987 yılında kurulmuş bir harekettir. Filistin'in önemli bir coğrafi bölgesi olan Gazze Şeridi'ni yönetmektedir. Peki, Hamas'ın kuruluş amacı nedir ve hangi ülkeye bağlıdır? İşte, Hamas'ın tarihçesi hakkında detaylar...
İsmail Haniye'nin ölümünden sonra, Hamas'a dair detaylı araştırmalar yapılmaya başlandı. Şu anda Gazze Şeridi'ni yöneten Hamas'ın amacı ve hangi ülkeye bağlı olduğu hakkında araştırmalar sürüyor.
Peki Hamas nedir, amacı ne? Hamas ne zaman kuruldu, hangi ülkeye bağlı?
İSMAİL HANİYE ŞEHİT OLDU
Hamas, Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniye'nin İran'ın başkenti Tahran'da ikamet ettiği konuta İsrail ordusunun düzenlediği hava saldırısında öldürüldüğünü doğruladı.
Hamas'tan yapılan yazılı açıklamada, Heniye'nin yeni İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın görevi teslim törenine katılmak için Tahran'da bulunduğu belirtildi.
Heniye'nin, İsrail ordusunun tören sonrası Tahran'daki konutuna düzenlenen hava saldırısında hayatını kaybettiği aktarıldı.
İran devlet televizyonu Heniye'nin öldürüldüğünü duyurmuştu.
3 OĞLU VE 4 TORUNU ÖLDÜRÜLMÜŞTÜ
İsrail ordusu, 10 Nisan'da Ramazan Bayramı dolayısıyla Gazze kentinin batısındaki Eş-Şati Mülteci Kampı sakinleri ve yakınlarıyla bayramlaşmaya giden Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniye'nin ailesinden birçok kişinin bulunduğu aracı vurmuştu.
Saldırıda 3 oğlu ve 4 torununu kaybeden Heniye, "çocuklarının Gazze'yi terk etmediğini, Kudüs'ün ve Mescid-i Aksa'nın kurtuluşu yolunda hayatlarını feda ettiğini" söylemişti.
Heniyye'nin, İsrail ordusunun Ramazan Bayramı'nda düzenlediği saldırıda yaralanan torunu Melek Heniye de tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetmişti.
İsrail basınına göre, "Heniye'nin oğullarına düzenlenen suikast, İsrail ordusu ve istihbaratının işbirliğiyle" gerçekleştirilmişti.
Heniye, 6 Mayıs 2017'de Hamas Şura Konseyi tarafından Halid Meşal'in yerine Hamas'ın Siyasi Büro Başkanı seçilmişti.
HAMAN NE ZAMAN, KİM TARAFINDAN KURULDU?
1987 yılında, İsrail'e karşı Birinci İntifada'nın patlak vermesinin ardından Filistinli imam ve aktivist Ahmed Yasin tarafından kuruldu. 1973 yılında Mısır merkezli Müslüman Kardeşler ile ilişkili bir İslami yardım kuruluşu olarak Gazze'de kurulan Mujama al-Islamiya kökenli bir kuruluştur.
Hamas'ın yeni lideri kim olacak?
Henüz resmi kaynaklardan konu hakkında açıklama gelmedi. Detaylar netleştiğinde haberimizde yer alacaktır.
Hamas'la iyi ilişkiler geliştiren İslam ülkeleri
Uzun yıllardır Hamas'la güçlü ilişkileri bulunan Körfez'deki Arap ülkelerinden Katar, halihazırda Hamas'ın yönettiği Gazze Şeridi'nin en büyük mali destekçisi konumunda. Katar ayrıca Mısır ve BM ile halen devam eden İsrail-Hamas esir takası sürecinde de yer alıyor.
Filistin davasının en önemli partnerlerinden biri olan Mısır-Hamas ilişkileri 2002 yılı sonunda başladı. Taraflar arasında 2013 ila 2017 yıllarında dalgalanmalar yaşandı. İlişkilerin durma noktasına geldiği dönemler oldu. 2015'te verilen bir yargı kararı ile Hamas "terör örgütü" olarak kabul edildi. Ancak daha sonra Mısır Acil Durum Mahkemesi bu kararı bozdu.
Kahire ile Hamas arasındaki resmi ilişkiler 2017'den beri Mısır istihbaratı aracılığıyla yürütülüyor. Mısır, Filistin içindeki bölünmüşlüğün son bulması için Filistinli gruplar ile İsrail arasında ara buluculuk rolünü sürdürüyor.
Kuveyt, Hamas'ın kurulduğu günden bu yana hareketle iyi ilişkiler geliştirdi. Kuveyt, 2006'da Filistin'deki seçimleri kazandığında Hamas'ı destekledi ve halen ilişkileri üst düzeyde devam ediyor.
Lübnan'ın Hamas ile ilişkileri hareketin 1998'de ülkede temsilcilik açmasından bugüne kadar devam ediyor. Lübnan'da önemli bir nüfuza sahip Hizbullah ile Hamas arasında da güçlü bağlar bulunuyor.
Cezayir ile Hamas arasında istikrarlı bir ilişki söz konusu. Hamas yönetimi, Cezayir'in 2016'da temsilcilik açmasına müsaade ettiğini açıkladı.
Yemen, Hamas ile ilişkilerini eski Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih'in Filistin'deki bölünmüşlüğün son bulması için ara buluculuk yaptığı 2008'den beri devam ettiriyor.
Hamas ile Yemen'deki İran destekli Husiler arasında da iyi ilişkiler var. Husilerin kontrolü altındaki başkent Sana'da Hamas'ın bir temsilciliği bulunuyor.
İran, Hamas'ın en önde gelen müttefiklerinden biri olarak öne çıkıyor. 1992'den beri Hamas'ın İran'da temsilciliği bulunuyor. Hamas'ın, Suriye'deki iç savaşın patlak verdiği süreçte Suriye rejimi ile ilişkilerinin bozulması ve yönetim merkezini Katar'a taşıma kararı almasının ardından İran ile ilişkilerde bir süreliğine soğukluk yaşanmış olsa da ilişkiler bugün yine eski haline dönmüş durumda.
Türkiye ile Hamas, 2006'da hareketin Filistin'deki milletvekili seçimlerini kazanmasından günümüze kadar iyi ilişkiler kurdu. Ankara, Filistin'deki seçim sonuçlarını kabul etti ve Filistin halkının iradesine saygı gösterilmesi gerektiğini vurguladı.
Afganistan ile Hamas arasında Taliban'dan önceki yönetim döneminde bir ilişki yoktu. Hamas lideri İsmail Heniyye, ağustos ayında, Taliban'ın ülkeye hakim olmasının ardından kurulan hükümetin Dışişleri Bakan Vekili Emirhan Muttaki'yle ilk temasta bulundu.
Malezya-Hamas ilişkileri eski Başbakan Muhammed Necib Abdurrezzak'ın 2013'te Gazze Şeridi'ni ziyaret etmesiyle başladı ve ardından taraflar arasında resmi temaslar devam etti.
Pakistan, 2006'da Hamas'ın Filistin'deki seçimleri kazanmasının ardından kurulacak hükümete 3 milyon dolar yardımda bulunacağını açıkladı ve taraflar arasındaki ilişkiler böylece başlamış oldu.
Irak ile Hamas arasında ise aleni bir ilişki bulunmuyor. Ancak Hamas, Irak'ın İsrail'le normalleşme karşıtı tutumundan övgüyle söz etmiş ve Bağdat'ta düzenlenen kanlı saldırılara yönelik kınama mesajı yayımlamıştı.
Tunus ile Hamas arasında da resmi bir ilişki bulunmuyor. Hamas yöneticilerinden Sami Ebu Zuhri, Tunus'a gerçekleştirdiği bir ziyarette Nahda Hareketi lideri ve Meclis Başkanı Raşid el-Gannuşi ile bir araya gelmişti.
Moritanya ve Hamas arasındaki ilişkiler resmi düzeyde seyrediyor. Heniyye haziran ayında Fas ziyaretinin ardından Moritanya'ya geçmiş ve Cumhurbaşkanı Muhammed Vild el-Gazvani ile bir araya gelmişti.
