CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Dondurulmuş Rus parasıyla büyük pazarlık! ABD–Avrupa hattında kriz büyüyor
ABD ile Avrupa Birliği arasında, Rusya'ya ait dondurulan yaklaşık 200 milyar dolarlık varlığın geleceğine ilişkin büyük bir kriz yaşandığı iddia edildi.
Wall Street Journal'ın (WSJ) özel haberine göre, Trump yönetimi, Avrupa'daki müttefiklerine son haftalarda birer sayfalık belgeler göndererek, hem Ukrayna'nın yeniden inşasını hem de Rusya'nın küresel ekonomiye geri dönüş sürecini kapsayan yeni bir plan sundu.
Gazeteye konuşan ABD'li ve Avrupalı yetkililer, bu belgelerin kamuya açıklanmayan "ekler" (appendix) halinde, mevcut barış görüşmelerine gizlendiğini belirtiyor.
ABD'NİN GİZLİ PLANI: 200 MİLYAR DOLARLIK RUS VARLIĞINI UKRAYNA PROJELERİNDE KULLANMAK
WSJ'nin aktardığına göre, ABD'nin hazırladığı belgelerde, ABD finans şirketlerinin ve özel sektörün, Avrupa'da tutulan dondurulmuş Rus varlıklarından yaklaşık 200 milyar doları kullanarak Ukrayna'da dev projeler yürütmesi öngörülüyor.
Bu projeler arasında Rusya'nın işgali altındaki Zaporijya Nükleer Santrali'nin enerjisiyle çalışacak dev bir veri merkezi kurulması bile var. Avrupa'nın hoşuna gitmeyecek tarafı ise bu tesisten Rusların da yararlanacak olması.
"RUS EKONOMİSİNİ YENİDEN AÇMA" VİZYONU
Haberdeki iddiaya göre ABD, ikinci bir ek belgede Rusya'yı yeniden küresel ekonomik sisteme entegre etme planını da anlatıyor. Buna göre;
-
ABD şirketlerinin Arktik'te petrol çıkarma projelerine ortak olması,
-
Nadir toprak elementleri gibi stratejik sektörlere yatırım yapması,
-
Rus enerji akışının Avrupa ve dünyaya yeniden yönlendirilmesine yardımcı olması öngörülüyor.
Bazı Avrupa yetkilileri bu planları "ciddiye alınması zor" olarak nitelendirirken, bir yetkili bu yaklaşımı, "1945 Yalta Konferansı'nın ekonomik versiyonu" olarak değerlendirdi.
TRUMP: BU SAVAŞ ÇOK UZADI BİTİRMEK İSTİYORUZ
WSJ'ye göre ABD Başkanı Donald Trump, geçen çarşamba günü Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya Şansölyesi Friedrich Merz ve İngiltere Başbakanı Keir Starmer ile barış sürecine ilişkin bir telefon görüşmesi yaptı.
Trump, basına yaptığı açıklamada Avrupa'daki toplantıya katılıp katılmayacağını tartıştığını söyleyerek,
"Bazı kişilerle ilgili anlaşmazlıklarımız var. Zaman kaybetmek istemiyoruz." ifadelerini kullandı.
AVRUPA KARŞI ÇIKIYOR: "RUS GAZINA ASLA GERİ DÖNMEYİZ"
WSJ'nin haberine göre Avrupa ülkeleri, Moskova'nın 2022'deki işgalinin ardından Rus enerjisine bağımlılığı azaltma çabalarını sürdürürken, ABD'nin önerisini büyük bir endişeyle karşılıyor.
Avrupa'nın beklentisi ise tamamen farklı:
-
Dondurulan Rus varlıklarının Ukrayna'nın silah alması ve devletin ayakta kalması için kullanılacak bir krediye dönüştürülmesi.
Bu nedenle, konu artık yalnızca Ukrayna–Rusya hattında değil; ABD ile Avrupa arasında ekonomik bir bilek güreşine dönüşmüş durumda.
ALMANYA NORD STREAM UYARISI YAPTI: TEK ÇİVİ BİLE ÇAKILAMAZ
Haberde, Almanya'nın özellikle Nord Stream boru hattı konusuna dikkat çektiği aktarılıyor.
Berlin, Avrupa yaptırımlarının, Ukraynalı operatifler tarafından 2022'de sabote edilen hatlarda "her türlü onarım ve finansal faaliyeti kesin şekilde yasakladığını" vurguluyor.
AVRUPA'NIN KORKUSU: RUSYA GÜÇLENİR, SAVAŞ EKONOMİSİ CANLANIR
Haberde yer alan bir başka kritik iddia ise bir Batılı istihbarat raporuna dayanıyor.
WSJ'nin gördüğü bu rapora göre:
-
Rusya son altı aydır teknik olarak resesyonda,
-
Savaş ekonomisini ayakta tutarken fiyatları kontrol etmeye çalışması,
-
Rus bankacılık sistemi için sistemik bir risk oluşturuyor.
ABD'DEN FONU 800 MİLYAR DOLARA ÇIKARMA İDDİASI
Müzakerelere katılan bir ABD'li yetkili, WSJ'ye yaptığı açıklamada Avrupa'nın yönteminin dondurulan fonları hızla tüketeceğini söyledi.
ABD'nin yaklaşımı ise şu:
-
Fonlar Wall Street yöneticileri ve özel sermaye yatırımcıları tarafından işletilecek,
-
Yatırımlar büyütülecek,
-
Toplam miktar 800 milyar dolara kadar çıkarılabilecek.
Yetkili, "Finansal büyümeden biz çok iyi anlarız." dedi.
ZELENSKİY – BLACKROCK TEMASI: "VERİMLİ GÖRÜŞME"
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, yatırım devi BlackRock CEO'su Larry Fink ile "verimli bir görüşme" yaptığını duyurdu. Bu temasın ABD planıyla uyumlu olduğuna dikkat çekiliyor.
BERLİN: ABD'NİN PLANINA ŞÜPHEYLE YAKLAŞIYORUZ
Almanya Şansölyesi Merz, İngiltere ve Fransa liderleri ile Zelenskiy'nin Londra'daki toplantısında, "ABD'nin önerilerine şüpheyle yaklaşıyorum." dedi.
Aynı günlerde Avrupa Parlamentosu da Rus gazının iki yıl içinde tamamen kesilmesini öngören düzenlemeyi kabul etmişti.
WSJ: 50 YILLIK POLİTİKA TERS YÜZ OLDU
Haberde, ABD ile Avrupa arasında yaşanan bu gerilimin, son yarım yüzyılın tüm Moskova politikalarını altüst ettiği belirtiliyor.
ABD başkanları Reagan'dan Trump'a kadar Avrupa'yı Rus enerji bağımlılığı konusunda uyarmıştı.
Avrupa ise uzun yıllar "ticaret yoluyla değişim" (Wandel Durch Handel) politikasına bağlı kaldı.
Trump yönetimi bu kez benzer bir yaklaşım sunsa da önemli bir fark var:
ABD, Rusya'nın demokrasiye dönüşmesini beklemiyor.
PUTİN İLE SAATLER SÜREN GÖRÜŞME
WSJ'nin haberine göre Witkoff ve Kushner geçtiğimiz hafta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile saatler süren görüşmeler yaptı.
Amaçları:
-
Moskova'nın diplomasi yoluyla savaşı bitirmeye hazır olduğuna dair işaret göstermesi,
-
Bunun karşılığında yatırım ve yaptırım hafifletme imkanlarının devreye sokulması.
WSJ'nin iddiasına göre, ABD'nin gizli Rusya–Ukrayna ekonomik planı, yalnızca savaşın geleceğini değil, Avrupa'nın ekonomik ve siyasi haritasını kökten değiştirme potansiyeline sahip.
Avrupa ile Washington arasındaki bu kriz, önümüzdeki günlerde diplomatların ve devlet başkanlarının en sıcak gündemi olmaya devam edecek gibi görünüyor.
