CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Avrupa Birliği'nden Rusya'ya yeni teklif! Moskova'dan ABD'ye gizli mektup
Avrupa ülkeleri, Ukrayna ile birlikte Rusya'nın savaşını sonlandırmaya yönelik yeni bir ateşkes önerisi üzerinde çalışırken Moskova'nın ABD'ye özel bir mektup gönderdiği ortaya çıktı. Pek Avrupa'nın teklifi ne? Moskova'nın Washington'a mektubunda ne yazıyor? İşte ayrıntılar...
Reuters'ın haberine göre Avrupa ülkeleri, Ukrayna ile birlikte Rusya'nın savaşını sonlandırmaya yönelik yeni bir ateşkes önerisi üzerinde çalışıyor. Dört Avrupa diplomatı, önerinin mevcut çatışma hatları boyunca bir ateşkesi temel alacağını ve daha önce tartışılan fikirleri çoğunlukla kapsadığını, ayrıca ABD'nin merkezi bir rol oynamaya devam etmesini sağlamak için baskı yaptıklarını belirtti.
Avrupa'nın teklifi: Trump başkanlığında barış kurulu
Avrupalı kıdemli bir diplomat, öneride ABD Başkanı Donald Trump'ın başkanlık edeceği bir barış kurulu referansının yer aldığını ve bu kurulun planın uygulanmasını denetleyeceğini söyledi. Diplomat, "Bu, ulusal güvenlik danışmanlarının ABD'yi sürece dahil tutma çabası" ifadelerini kullandı.
Toprak meselesi ateşkesin ardından
Avrupa liderleri Salı günü Washington'a çağrıda bulunarak, Ukrayna'da derhal bir ateşkes talep etmede kararlı olunmasını istedi. Öneriye göre mevcut çatışma hatları, gelecekteki müzakerelerin temeli olacak.
Rus hükümeti ise uzun süredir herhangi bir ateşkesten önce Ukrayna'nın daha fazla toprak vermesini talep ediyor.
Avrupalı liderler cuma günü toplanacak: Teklifin ilhamı Gazze planı
Yaklaşık 35 Ukrayna müttefiki ülke, Cuma günü Londra'da, Kiev'e uzun vadeli destek sağlamaya hazır ülkeler arasında bir zirve düzenleyecek. Önümüzdeki haftalarda Trump'ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşme olasılığı da bulunuyor. Üç başka diplomat da önerilerin hazırlandığını doğruladı; bir diplomat, kurul fikrinin Gazze'deki ABD'nin 20 maddelik planını model almayı amaçladığını belirtti.
Güçlü güvenlik garantileri, güçlü askeri kapasite
Diplomatlara göre, yeni öneri, geçmişteki Avrupa güçlerinin ortaya koyduğu önerilerin büyük ölçüde bir yansıması niteliğinde. Daha önceki önerilerde olduğu gibi, tüm deport edilen çocukların Ukrayna'ya geri dönmesi ve esir takaslarının yapılması öngörülüyor.
Ayrıca, Ukrayna'ya güvenlik garantileri sağlanması, ülkenin en güçlü askeri kapasiteye sahip olması, yeniden inşa için mali yardım sağlanması ve AB'ye üyelik için bir yol haritası oluşturulması planlanıyor.
Rusya'nın Avrupa'da dondurulmuş varlıkları ne olacak?
Kıdemli diplomat, önerinin, Rusya'nın taahhütlerini yerine getirmesi koşuluyla AB'nin Rusya'ya uyguladığı yaptırımların kademeli olarak kaldırılacağını yinelediğini; ancak Rusya'nın dondurulmuş bazı varlıklarının, Ukrayna'ya yapılacak tazminat ödemelerinin bir kısmını finanse etmek için kullanılacağını belirtti.
Diplomat, bunun Rusya için "başlangıçta kabul edilemez" olacağını söyledi.
Rusya'dan ABD'ye özel mektup
Reuters'ın özel haberine göre iki ABD'li yetkili ve konuyla yakın bir kaynağa göre, Rusya, Ukrayna ile bir barış anlaşmasına varılmasına ilişkin önceki şartlarını hafta sonu ABD'ye gönderilen özel bir mektup (diplomatik terimle "non-paper") aracılığıyla tekrar iletti.
Mektupta ne var?
ABD'li yetkililerden biri, yazıda Rusya'nın tüm Donbas bölgesinin kontrolünü talep ettiğini belirtti. Bu talep, ABD Başkanı Donald Trump'ın ön safların mevcut konumlarında dondurulması gerektiği yönündeki görüşünü fiilen reddediyor. Rusya ayrıca, herhangi bir barış anlaşmasının parçası olarak Ukrayna'ya NATO askerlerinin konuşlandırılmaması gerektiği yönündeki önceki tutumunu da yineledi.
"Non-paper" olarak adlandırılan bu diplomatik belge, bir tarafın pozisyonunu resmi olmayan şekilde diğer tarafa iletmek için kullanılıyor. Bu gelişme, ABD Başkanı Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında Budapeşte'de planlanan zirve görüşmesinin giderek belirsizleştiği bir döneme denk geldi.
Beyaz Saray, non-paper ile ilgili sorular üzerine, Trump'ın Salı öğleden sonra basına yaptığı açıklamalara işaret etti. Trump, zirve konusunda henüz bir karar vermediğini, ancak "boşa geçen bir toplantı" istemediğini söyledi. Ayrıca, mevcut çatışma hatları boyunca bir ateşkesin hâlâ mümkün olduğunu düşündüğünü belirtti.
Trump, Perşembe günü Putin ile telefonda görüşmüş ve ardından Budapeşte zirvesinin muhtemelen önümüzdeki iki hafta içinde gerçekleşebileceğini ifade etmişti.
Reuters ve diğer medya kuruluşlarının aktardığına göre, ABD yetkilileri Cuma günü Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy ile özel bir görüşmede, Kremlin'in önerdiği plan çerçevesinde Donbas bölgesinin Rusya'ya bırakılması karşılığında Zaporizhzhia ve Herson'un küçük kısımlarının Ukrayna'ya verilmesini teklif etti.
Zelenskiy bu öneriye karşı çıktı ve sonrasında Trump, mevcut ön safların dondurulması gerektiğini kamuoyuna açıkladı.
