CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
ABD'nin barış planında Rus parmağı! Trump yönetimi Zelenskiy'e ihanet mi etti?
Reuters'ın özel haberine göre Washington yönetiminin hazırladığı 28 maddelik Ukrayna barış planı, Rusya'nın Trump'ın ekibine gizlice ilettiği belgeyle şekillendi.
Ukrayna'daki savaşı sona erdirmeyi hedefleyen ve geçtiğimiz hafta kamuoyuna yansıyan ABD destekli 28 maddelik barış planının, aslında Rusya tarafından hazırlanmış bir belgeye dayandığı ortaya çıktı.
Reuters'ın özel haberine göre üç farklı kaynak, planın kökeninde Moskova'nın Ekim ayında Trump yönetimine sunduğu gizli bir "non-paper"ın bulunduğunu doğruladı.
Kaynaklar, Rus yetkililerin söz konusu belgeyi, ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin Washington'daki görüşmesinden hemen sonra, Ekim ayı ortasında üst düzey Amerikalı yetkililere ilettiğini belirtti.
Diplomatik literatürde resmî olmayan metinlere verilen adla "non-paper" olarak aktarılan bu belge, Rusya'nın daha önce müzakere masasında talep ettiği, Ukrayna tarafından defalarca reddedilen toprak tavizlerini de içeriyordu. Özellikle Ukrayna'nın doğusundaki geniş bir bölgenin bırakılmasını öngören talepler bu belgede yeniden yer alıyordu.
Bu doğrulama, Reuters'ın Ekim ayında varlığını ortaya çıkardığı belgenin, ABD barış planı için temel bir girdi olduğunu kanıtlayan ilk resmî teyit niteliğinde.
ABD Dışişleri Bakanlığı ile Rusya ve Ukrayna'nın Washington büyükelçilikleri, Reuters'ın yorum taleplerine yanıt vermedi.
BEYAZ SARAY SESSİZ: TRUMP SÜRECİ OLUMLU GÖRÜYOR
Beyaz Saray, Rus belgesinin içeriğine ilişkin doğrudan bir yorum yapmazken, Trump'ın barış planının ilerleyişine dair önceki açıklamalarını hatırlattı.
Trump, "Bu Barış Planı'nı nihayete erdirmek için Özel Temsilcim Steve Witkoff'a Moskova'da Başkan Putin'le görüşme talimatı verdim. Aynı zamanda Kara Kuvvetleri Bakanı Dan Driscoll Ukraynalılarla görüşecek." ifadelerini kullandı.
Bununla birlikte Reuters'a konuşan kaynaklar, Trump yönetiminin kendi barış planını hazırlarken neden Rusya'nın hazırladığı belgeye bu kadar bel bağladığının belirsiz olduğunu söyledi.
Belgeyi inceleyen bazı üst düzey Amerikalı yetkililer – aralarında Dışişleri Bakanı Marco Rubio da vardı – Moskova'nın taleplerinin Ukrayna tarafından kesin olarak reddedileceğini düşünüyordu.
"RUS ETKİSİ" ŞÜPHESİ WASHINGTON'DA TIRMANIYOR
Belgenin iletilmesinin ardından Rubio'nun, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile bir telefon görüşmesi yaptığı biliniyor. Kaynaklar, görüşmede non-paper'ın gündeme geldiğini belirtti.
Rubio ise bu hafta Cenevre'de gazetecilere yaptığı açıklamada, ayrıntıya girmeden, "Birçok non-paper aldım" demekle yetindi.
Geçtiğimiz hafta Axios'un planı duyurmasının ardından Washington'da ve Kongre'de şüpheler büyüdü. Birçok Amerikalı yetkili ve milletvekili, planın ciddi bir barış teklifinden çok, Rusya'nın talepler listesini andırdığını düşünüyor.
Buna rağmen ABD, Ukrayna üzerinde baskı kurarak, planı imzalamaması hâlinde askerî desteğin azaltılabileceğini bildirdi.
KUSHNER–WITKOFF–DMİTRİEV ÜÇGENİ: MIAMI'DE ŞEKİLLENEN GİZLİ GÖRÜŞME
Reuters'a konuşan iki kaynak, planın en azından bir kısmının, geçen ay Miami'de yapılan gizli bir görüşmede şekillendiğini söyledi. Görüşmeye:
-
Trump'ın damadı Jared Kushner,
-
Trump'ın özel temsilcisi Steve Witkoff,
-
Rusya'nın egemen varlık fonlarından birinin yöneticisi Kirill Dmitriev
katıldı.
Bu görüşmenin ayrıntılarından, ne Beyaz Saray'da ne de Dışişleri Bakanlığı'nda birçok yetkilinin haberi vardı.
Bloomberg'in Salı günkü haberine göre Witkoff, Kremlin'in üst düzey danışmanı Yuri Uşakov'a Putin'in Trump ile nasıl konuşması gerektiği konusunda tavsiyeler bile verdi. Haber ajansına ulaşan telefon kayıtlarına göre, Witkoff ve Uşakov 14 Ekim'de bile olası bir "20 maddelik plan"dan bahsediyordu. Bu plan daha sonra Dmitriev ile yapılan görüşmelerde genişletildi ve 28 maddeye dönüştü.
KÜRESEL TEPKİ: 9 MADDE ÇIKARILDI
Reuters'ın haberine göre, ABD'nin hazırladığı bu teklif, Washington ve Avrupa başkentlerini hazırlıksız yakaladı ve üç kıtaya yayılan yoğun bir diplomasi trafiğini tetikledi. ABC News'un aktardığına göre, Ukrayna ve ABD arasındaki yüksek düzeyli görüşmelerin ardından ilk versiyondaki 28 maddeden 9'u plandan çıkarıldı.
Cumartesi günü, iki partiden oluşan bir grup ABD senatörü, Rubio'nun kendilerine 28 maddelik planın aslında bir ABD planı değil, "Rusya'nın istek listesi" olduğunu söylediğini iddia etti. Beyaz Saray ve Dışişleri Bakanlığı ise, Rubio'nun böyle bir ifade kullandığı iddiasını kesin dille yalanladı.
Cenevre'de Avrupa ve Ukrayna heyetleriyle yapılan müzakerelerde ABD delegasyonu, planın en Moskova yanlısı bölümlerini çıkarmayı kabul etti.
ABU DABİ VE DUBAİ GİRDABINDA DİPLOMASİ TRAFİĞİ
Kara Kuvvetleri Bakanı Dan Driscoll şu anda Abu Dabi'de Rus heyetiyle görüşmeler yürütüyor. Aynı zamanda bir Ukrayna heyeti de Birleşik Arap Emirlikleri'nde ABD ile görüşmeler için bulunuyor.
Salı günü açıklama yapan Ukraynalı yetkililer, son görüşmeler sonucunda revize edilen barış çerçevesini prensipte desteklediklerini, ancak en kritik başlıkların – özellikle toprak tavizleri meselesinin – ancak Zelenskiy ile Trump arasında yapılacak olası bir görüşmede netleşebileceğini vurguladı.
