Aya sert iniş için tarih verildi! Uzay Vatan’da yeni sayfa açılıyor

TUA, kritik öneme sahip uzay ve havacılık teknolojileri ve bilimlerinde mevcut kapasiteyi artırarak Türkiye'nin bu alanda lider ülkeler arasında yer almasını sağlamak amacıyla çalışmalarını hızlandırıyor. TUA, Tübitak Uzay ve Delta V şirketleri, bünyesinde geliştirdikleri gözlem ve haberleşme uydu projelerinde elde ettikleri bilgi ve tecrübeleri Ay Araştırma Programı'na da taşıyacak.

Sabah Gazetesi'nden Barış Şimşek'in haberine göre Ay Araştırma Programı (AYAP) birinci aşamasında, uluslararası iş birliğiyle çıkılacak dünya yörüngesinden kendi milli ve özgün hibrit roket motorunun da ateşlenmesiyle Ay'a ulaşarak sert iniş yapılacak. Günümüz itibarıyla AYAP-1 kapsamında Ay'a ulaşması planlanan uzay aracının riskleri tanımlandı, görev tasarım ve ön tasarım çalışmaları tamamlanırken kritik tasarım aşaması devam ediyor. Aya sert inişin 2026 yılında gerçekleştirilmesi hedefleniyor. Öte yandan yer istasyonu kiralama, fırlatma hizmeti gibi kritik hizmet alımlarının görüşmelerinin sürdüğü öğrenildi.

ROVER İÇİN ÇALIŞMA

AYAP'ın ikinci aşamasında milli fırlatma aracıyla uzaya çıkılması, AYAP-2 uzay aracının yerli motorlarla Ay yüzeyine yumuşak iniş gerçekleştirmesi ve burada bilimsel araştırmalar yapması planlanıyor. AYAP-1 kapsamında sert iniş yapması planlanarak geliştirilmekte olan uzay aracının bir yandan da ikinci faz dikkate alınarak bir iniş aracı (lander) şeklinde de olmasına yönelik kavramsal tasarım çalışmaları yürütülmeye başlandı. Ayrıca ikinci faz içinde olması planlanan gezen araç (rover) misyonu kapsamında öğrenci takımları başta olmak üzere çeşitli ön çalışmalar yürütülüyor.

2027 YILINDA UZDES KURULACAK

Derin uzay çalışmalarındaki itki sistemlerinde kullanılmak üzere füzyon teknolojisinin geliştirilmesi amacıyla kurulacak olan Uzay Destek Sistemleri Merkezi (UZDES) ise 2027 yılında tamamlanacak.

Merkez kapsamında fırlatma araçları ve uzay araçları itki teknolojilerinde temiz ve yüksek performanslı enerji elde edilmesi, bu kazanımla derin uzay uygulamalarında rol üstlenmek ve yan çıktı olarak yurt içi enerji sektöründe temiz elektrik üretmek sağlanacak. Merkezde ilk olarak "Laboratuvar test altyapısı ve füzyon reaksiyon tespiti" yapılacak.

Yenilenebilir itki enerji sistemlerinin ana kaynağı olan füzyon reaktörlerinin yapılması için Türkiye'de bulunan Bor-11, hidrojen ile plazma haline getirilip düşük ısılar altında reaksiyon yaratılacak. Bunun sağlanabilmesi için yüksek enerji sistemleri ve reaksiyon sonucuna bağlı olarak itki sistemleri tasarlanacak.

UZAY HAVASI UYGULAMA MERKEZİ KURULACAK

Uzay havasındaki değişimlerin etkilerini izlemek ve modellemek üzere Uzay Havası Uygulama Merkezi kurulacak. Merkezin dağınık akademik çalışmaları desteklemesi ve birbirine entegre etmesi, akademik çalışmalar ile servisler (uzay havası, yakın uzay nesnelerinin izlenmesi, uzay ortamı simülasyonları gibi) arasındaki bağı kurması, servislerin sürekliliğini sağlaması ve uluslararası uygun kuruluşlarda Türkiye'yi temsil etmesi planlanıyor.

"UZAY SAHNESİNDE GÜÇLÜ BİR OYUNCU OLACAĞIZ"

TUA Başkanı Yusuf Kıraç, kurumunun 2025 yılı performans programının sunuş yazısında, "Uzayın keşfi ve kullanımı, modern toplumların teknolojik ve ekonomik gelişiminde önemli bir rol oynamaktadır. Türkiye Uzay Ajansı olarak, Milli Uzay Programı'ndan aldığımız güçle bu yolda ilerlemek ve ülkemizi uluslararası uzay sahnesinde güçlü bir oyuncu yapmak için kararlılıkla çalışıyoruz. Amaç ve hedeflere ilişkin yıllık hedefler, söz konusu hedefleri gerçekleştirmek üzere faaliyet ve projeler ile bunların kaynak ihtiyacını belirledik. Belirlenen 2025 yıllık performans hedeflerini etkin olarak uygulamaya geçireceğiz" ifadelerine yer verdi.