Bitcoin haram mı? Bitcoin caiz mi? sorularına Alo Fetva'dan yanıt

İstanbul Müftülüğüne bağlı, dini konularda vatandaşların sorularını yanıtlayan "Alo Fetva" hattına 2020 yılında 155 bin soru soruldu. Hatta geçen yıl estetik ameliyatlar ve dövme yaptırmanın hükmü, evcil hayvanın kısırlaştırılması gibi konuların yanı sıra bitcoin alım ve satımı, borsa ve banka kredisi gibi ekonomiye dair sorular da yöneltildi. Salgın döneminde vatandaşların Alo Fetva'dan yardım aldığı bir diğer konu da Kovid-19 oldu.

İstanbul Müftü Yardımcısı Halime Yıldız, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 'Alo Fetva'' hattının İstanbul'un 39 ilçesinde hizmet vermeye devam ettiğini söyledi.

Alo Fetva hattının hafta içi mesai saatleri içerisinde 5 gün hizmet verdiğini belirten Yıldız, "Pandemi nedeniyle çalışma saatlerinde değişkenlik oluyor. Bu kapsamda hafta içi 10.00 ile 16.00 saatleri arısında vaizlerimiz, din hizmetleri uzmanlarımız, fetva verme ehliyetine sahip personelimizle hizmet vermeye devam ediyoruz." dedi.

Yıldız, "Alo Fetva" hattında kimi dönemlerde yoğunluk yaşandığını ifade ederek, şunları kaydetti:

"İstanbul'da Alo Fetva hattına 2020 yılında yaklaşık 155 bin soru soruldu. Gelen soruların yoğunluğu ilçelerin nüfus yoğunluğuna göre de değişiyor. Bazı ilçelerimizden yoğun soru gelirken, bazılarına az sayıda soru geliyor. Koronavirüs salgını döneminde hattımıza gelen soru yoğunluğu arttı. Pandeminin ilk zamanlarında soru hattına gelen soru sayısı yüzde 30 arttı. Bu dönemde daha çok koronavirüsle bağlantılı olarak cenaze işlemleri ve ölen kimsenin durumuyla ilgili sorular daha yoğunlukta geldi. Zamanla pandemiyle doğrudan bağlı sorularda azalma olurken dolaylı olarak takıntı, korku, boşanmalara dair gelen soruların artması bu sürecin insan psikolojisinde bıraktığı olumsuz etkiyi yansıttığını düşünüyorum."

- "Kovid-19'dan ölenler şehit sayılır mı?"

2020 yılında ''Alo Fetva'' hattına daha çok namazla ilgili sorularını geldiğini belirten Yıldız, hatta gelen diğer sorulardan bazılarını şöyle sıraladı:

"Hattımıza geçen yıl, kaza namazı kılınmayan vakitler, sandalyede namaz meselesi, oruca niyet vakitleri, orucu bozan haller, estetik ameliyatlar ve dövme yaptırmanın hükmü, evcil hayvanın kısırlaştırılması, ramazan ayında özellikle fitre, zekat ve hatim konuları, bitcoin alım ve satımı, borsa gibi ekonomiye dair sorular, banka kredisi gibi sorular yöneltildi. Ayrıca koronavirüsle ilgili de hattımıza, "Eşim Kovid-19 virüsünden öldü, ardından ağlamam onun şehit sevabı almasını engeller mi, bir kabre birden fazla cenaze konur mu, Kovid-19'dan ölenler yıkanıyor, kefenleniyor mu, Kovid-19'dan ölenler şehit sayılır mı, Kovid-19'dan olma riskine karşı oruç tutulmasa olur mu, kolonya ve dezenfektan abdesti bozar mı, pandemide oluşturulan vefa gruplarında din görevlisi var mı, Kovid-19 aşısı yaptırmanın hükmü nedir, virüs sebebiyle cuma namazına gidemiyorum evde cuma namazı kılabilir miyim?" gibi sorular yöneltildi."

İstanbul Müftü Yardımcısı Caner Akdemir ise Alo Fetva hattının daha önce İstanbul Müftülüğünün Nuruosmaniye ek hizmet binasında hizmet verdiğini anımsattı.

İstanbul'un nüfusuna bağlı olarak daha geniş bir hizmet ağı kurmaya karar verildiğini vurgulayan Akdemir, "Hattın daha sağlıklı hizmet vermesi için de 39 ilçede müftülük bünyesinde hizmet verecek bir sistem kuruldu. Bizim için özel bir yazılım yapıldı ve mart ayında ilçelerde sistem kuruldu. Nisan ayından beri de İstanbul'da Alo 190 hattından hizmet vermeye devam ediyoruz." dedi.

BITCOIN HARAM MI?
Soru: Dijital kripto paraların kullanımının dini hükmü nedir?

Cevap: Kullanıcılar arasında değişim ya da kıymet ölçüsü olarak genel kabul gören, kaynağı itibariyle kullanıcılara güven veren her türlü paranın kullanımı caizdir.

Bu noktada önemli olan husus, para olarak bilinen değişim aracının kendi özünde yani üretim şeklinde, sürüm aşamalarında ve muhataplık niteliğinde büyük belirsizlik (garar) içerip içermemesi, bir aldatma (tağrir) aracı olarak kullanılıp kullanılmaması ve belli bir kesimin haksız ve sebepsiz zenginleşmesine vesile olup-olmamasıdır.

Son yıllarda ortaya çıkan ve birçok çeşidi bulunan, dijital-kripto paralardan her birini kullanmanın hükmünü yukarıdaki genel ilkeler doğrultusunda değerlendirmek gerekir.

Buna göre kendi özünde ciddi belirsizlikler taşıyan, aldanma ve aldatma riski ileri düzeyde olan, dolayısıyla herhangi bir güvencesi bulunmayan ve kamuoyunda saadet zinciri olarak bilinen uygulamalar gibi belirli kesimlerin haksız ve sebepsiz zenginleşmesine yol açan dijital kripto paraların kullanımı caiz değildir.