Milyonlarca çalışana destek! İşte işveren ve çalışanların hakları

Sabah gazetesi yazarı Faruk Erdem, çalışma şartları değişen lokanta, restoran, kahvehane, sinema gibi iş yerlerinin sahip ve çalışanlarının haklarını yazdı.

Covid-19 salgını bütün dünya ile birlikte Türkiye'yi de etkiliyor. Bu sebeple bazı kısıtlama kararları da alınıyor. Son olarak özellikle yeme içme sektöründeki firmalar için bazı tedbirler açıklandı. Bu firmalardan bazıları kapanırken pazıları da sadece paket servis olarak hizmet verecek. İşçileri ve işyerlerini koruyan birçok tedbir Mart ayından bu yana alınmaya devam ediyor.

Bunların en önemlilerinden birisini Kısa Çalışma Ödeneği oluşturuyor. Pandemi döneminde 3.5 milyondan fazla çalışana 20 milyar liranın üzerinde Kısa Çalışma Ödeneği verildi. Bu çalışanların büyük kısmı tekrar işlerine dönerken söz konusu destek devam ediyor. Kısa Çalışma Ödeneği'nde ödemeler brüt maaşın yüzde 60'ı kadar olurken en üst rakam brüt asgari ücretin yüzde 150'sinden fazla olamıyor.

KİMLER BAŞVURABİLİR

Alınan kısıtlama kararlarıyla işyerindeki haftalık çalışma sürelerini geçici olarak en az üçte bir oranında azaltan veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetini tamamen veya kısmen en az 4 hafta süreyle durduran her bir işveren kısa çalışma başvurusunda bulunabilir. İşyerinde çalışma süresinin 1/3 oranında azaltılmasından bahsedebilmek için işyerinde çalışma süresinin haftalık 30 saat veya aşağısında olması gerekiyor. Kısa çalışma talebinin uygun bulunması hâlinde kısa çalışmaya tabi tutulan işçilerden kısa çalışma başlama tarihinden önceki 60 gün hizmet akdine tabi olanlardan, son 3 yılda 450 gün süreyle prim ödemiş olma şartını taşıyan her bir işçi kısa çalışma ödeneği almaya hak kazanır.

NAKTİ ÜCRET ÖDEMESİ VAR

Bu arada gerekli prim şartlarını taşımadığı için Kısa Çalışma Ödeneği alamayan işçiler için nakdi ücret desteği devreye giriyor. Burada da brüt asgari ücretin yüzde 40'ı kadar ödeme yapılıyor. Nakdi ücret desteğinden ayrıca ücretsiz izine ayrılan işçiler de yararlanıyor. Burada 17 Nisan 2020 tarihi öncesinde işe giren işçilerin kapsamda olduğunu da hatırlatalım.

ÖDEME NASIL HESAPLANIYOR

Günlük kısa çalışma ödeneği; sigortalının son on iki aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının % 60'ıdır. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının % 150'sini geçemez. Kısa çalışma ödeneği, işyerinde uygulanan haftalık çalışma süresini tamamlayacak şekilde çalışılmayan süreler için, işçinin kendisine ve aylık olarak her ayın beşinde ödenir.

HANGİ DESTEKLER VERİLİYOR

1)Kısa Çalışma Ödeneği

İşverenin şartları:

*Çalışma süreleri geçici olarak üçte bir oranında azalacak.

*Faaliyet tamamen ya da kısmen en az 4 hafta duracak.

*Haftalık çalışma saate 30 saat ve altında olacak.

İşçilerin şartları:

*Başvurudan geriye doğru 60 gün çalışıyor olmak.

*Son 3 yılda en az 450 gün prim ödenmiş olması.

2) Nakdi ücret desteği

*17 Nisan 2020 sonrasında işe giren çalışanlar.

*Tek taraflı ücretsiz izne ayrılanlar.

*Kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayanlar.

3) Yapılandırma
*31 Ağustos öncesi tüm vergi ve prim borçlarıyla ilgili yapılandırmaya başvurulabilir.

KAÇ LİRA ÖDENİYOR

Kısa Çalışma Ödeneği: 1.765,80 TL- 4.414,50 TL

Nakdi Ücret Desteği: 1.177,20 TL

İşsizlik maaşı: 1.177,20 TL- 2.354,40 TL