SALİH TUNA

Yapay zekâ âlemini ve ABD borsasını allak bullak eden Çin menşeli DeepSeek'e soracak olursanız, ABD'nin Gazze'de binlerce çoluk çocuk, kadın ihtiyar parçalaması için İsrail'e 7 Ekim'den itibaren yaptığı yardımın miktarı 22.76 milyar dolar.
Merak etmeyin, ChatGPT de çok farklı rakam vermiyor; "22 milyar doların üzerinde" diyor da başka bir şey demiyor.
Hadi biz bunu düz hesap 25 milyar dolara yuvarlayalım.
Çok mu yuvarladık?
Valla Trump'ın "yuvarlamasının" yanında devede kulak bile değil.
Başkanlık koltuğuna oturduktan sonraki ilk yurtdışı ziyaretini Suudi Arabistan'a yapması durumunda, Suudi Arabistan Veliaht Prensi'nin ABD'ye yapacağı 600 milyar dolarlık yatırımı 1 trilyon dolara yuvarlamasını istedi ya, onu diyorum.
Şuraya bakın bir "yuvarlayışta" 400 milyar dolar!
Yani, ABD'nin Gazze soykırımına yaptığı yardımın 16 katı. Total (1 milyar dolar) üzerinden mukayese yapılacak olursa, 40 katı.
Sonuç itibarıyla ABD, Suudi Arabistan'dan "koparacağı" paranın 40'ta 1'ini Gazze katliamı için harcamış oluyor.

***

Osmanlı döneminde "padişahın ülkesine" ziyarete gelen yabancılardan "ayakbastı vergisi" alınırmış.19. yüzyılın başlarından itibaren Osmanlı hepten güçten düşünce söz konusu vergi kaldırılmış.
Demek ki güç meselesi...
Baksanıza, ABD Başkanı Trump kendini o kadar güçlü görüyor ki "ayakbastı" vaziyetini tersinden geri getirdi. Tersinden diyorum; çünkü ziyaret edeceği ülkeye ödeme yapmak şöyle dursun, adeta "ayakbastı haracı" istiyor.
Hem de ne haraç! Bir ziyaretin karşılığında istediği meblağla Ortadoğu'da kaç ülke abat olur kim bilir.
Gelgelelim, artık kimin daha güçlü olacağını yapay zekâ belirleyecek.
Çinli bir teknoloji firması son derece mütevazı bir bütçeyle ABD'nin yapay zekâ devlerini nasıl da panikletti. En güçlü Nvidia firması yüzde 16 değer kaybetti borsada, varın gerisini siz hesap edin.
"Kimse yapay zekâda bizimle boy ölçüşemez" diyorlardı, Microsoft'tan Google'a kadar kara kara düşünmeye başladılar.

***

ABD "stratejik" olarak Çin'i görüp, tevekkeli "önleyici ekonomik savaş" başlatmamıştı.
Mesela, kendisine rakip olmasın diye yüksek teknoloji içeren yapay zekâ çiplerini Çin'e satmamayı kararlaştırmıştı.
N'oldu, gördük. Çin çok daha az çiple çok büyük bir iş başardı; DeepSeek işte bunun göstergesi.
Fakat şu da bir gerçek: Dünya hâkimiyetinde ortak/şirk kabul etmemek için ABD'nin yapmayacağı şey yok.
"Serbest piyasa" başta olmak üzere adeta tapındığı ne kadar değeri varsa, helvadan yaptıkları putları acıkınca yiyen cahiliye dönemi Arapları gibi yemeye koyuldular.
Bu yüzden de "serbest piyasayı" veya "liberal değerleri" savunmak Çin'e kaldı. Evet komik ama "küresel vaziyeti umumiye" bundan ibaret.
O değil de biz bu "yapay zekâ savaşının" neresindeyiz?