OSMAN İMECE

İslâm'da, her çeşidiyle israf haram kılınmıştır.

Afrika'da bugün 1,2 milyardan fazla insan açlık sınırında yaşıyor. Her beş kişiden biri yeterli gıdaya ulaşamıyor. Batı ve Orta Afrika'da önümüzdeki aylarda 52 milyon kişinin yiyecek bulmakta zorlanacağı açıklandı.

Sadece bu yıl, 3 milyondan fazla insanın felaket düzeyindeki açlıkla yüz yüze kalma riski bulunuyor.

Bu tablo, dünyanın başka bir ucunda çöpe atılan bir dilim ekmeğin nasıl bir utanç vesilesi olduğunu suratımıza acı bir şekilde çarpıyor.

Çünkü bu sadece bir dilim ekmek değil; bir çocuğun öğle yemeği, bir annenin duası, bir hayatın tutunma noktası olabilir.

Türkiye yılda kişi başı yaklaşık 93 kilogram gıdayı israf ediyor.

Bu, soframıza gelen her üç tabak yemekten birinin çöpe gittiği anlamına geliyor. Özellikle ekmek israfı çarpıcı boyutlarda. 2013 yılında yapılan bir araştırmaya göre, günde ortalama 5 milyon ekmek çöpe atılıyordu.

Bugün bu oran azalsa da hâlâ yılda milyonlarca somun ekmek tüketilmeden direkt olarak çöpe atılıyor.

Bu israfın büyük bölümü pastanelerde, toplu yemek tüketim yerlerinde ve evlerde gerçekleşiyor.

Oysa her biri, günlerce süren bir emeğin, toprağın, suyun, elektriğin ve alın terinin ürünü. Çöpe atılan sadece gıda değil; geleceğimizin kaynağı olan doğal varlıklarımız.

İsraf etmek sadece bir alışkanlık değil, aynı zamanda bir duyarsızlık göstergesidir.

Bir tarafta milyonlarca insan bir parça pirince ulaşmak için birbiriyle ölesiye kavga ederken, diğer tarafta "fazlası var" diye çöpe atılan yiyecekler bizler için büyük bir utancı temsil ediyor.

Bir ekmek fazla almakla başlamaz israf; düşünmeden tüketmekle, ihtiyacımız olmayanı almakla, paylaşmayı unutmakla başlar. İsraf, sadece bireyin değil, tüm toplumun sorumluluğudur. Çünkü israf edilen her lokma, bir başka yerde açlığı büyütür.

Türkiye'de 2013 yılında başlatılan "Ekmek İsrafını Önleme" kampanyasıyla israf oranlarında belirli bir düşüş sağlandı. Ancak kalıcı çözüm için toplumsal farkındalığın diri tutulması gerekiyor. Sadece kampanyalarla değil, eğitimle, kültürle, yasalarla desteklenen bir bilinç şart.

Çünkü israf etmeyerek sadece açlıkla mücadele etmiyoruz; aynı zamanda kaynaklarımızı koruyor, doğaya saygı gösteriyor ve gelecek kuşaklara yaşanabilir bir dünya bırakıyoruz.

İsraf etmemenin günümüzde büyük bir erdem olduğunu kabul etmeliyiz. Bu, sade yaşamak değil; değer bilmek, emeğe saygı duymak, paylaşmayı bilmek ve adaleti gözetmek demektir.

Bugün çöpe attığımız her lokma, yarının krizinin habercisi olabilir. Su krizi özellikle ilerleyen yıllarda büyük bir felakete dönüşebilir. Bunu gözardı etmemek lazım! O yüzden alışveriş sepetine elimizi uzatırken iki kere düşünmeli, tabağımıza koyduğumuz her şeyin bir bedeli olduğunu unutmamalıyız. Çünkü israf sadece mutfağımızı değil, vicdanımızı da kirletir.

Bu dünyada bir çocuğun aç yattığı bir gecede, bir lokma fazla yemek israf etmeye kimsenin hakkı yok.İsraf, suskun bir adaletsizliktir. Ve biz bu adaletsizliği her gün yeniden üretmeye devam ettiğimiz sürece, dünyadaki açlık da hiç eksilmeyecek.

O yüzden artık durup düşünme zamanı. Her lokmayı kıymet bilerek yemek, her nimeti paylaşarak kutsamak ve her gün hatırlamak: bir ekmekle bir hayat arasında bazen sadece bir fark vardır—vicdan.

"Ey Âdemoğulları! Her namaz kılacağınızda güzelce giyinin, yiyin için fakat israf etmeyin. Çünkü Allah israf edenleri sevmez." (A'râf Suresi - 31 . Ayet)