KEREM ALKİN

Trump'ın ilk başkanlık dönemi sonrasında, Biden'ın başkanlık döneminde, ABD'nin 'TransAtlantik' işbirliğine ve çok taraflı dünyaya geri dönüşü Avrupa Birliği (AB) ve Asya'daki müttefik ülkeler olarak Japonya ve Güney Kore tarafından mutlulukla karşılanmıştı. Biden döneminde Trump'ın ilk başkanlık dönemine göre daha da yoğunlaştırılarak takip edilen tek konu 'Çin'in çevrelenmesi' hususuydu. Bu nedenle, Biden Yönetimi Hindistan'ın Çin'in 'yalnızlaştırılması'nda kilit ülke konumunda olduğunu değerlendirerek, daha yapıcı adımlar atmaya yöneldi. Bir çırpıda saymamız gerekirse, Ocak 2023'de ilan edilen iCET stratejik mekanizması yapay zeka, kuantum teknolojisi, ileri telekom, yarı iletken gibi alanlarda ABD–Hindistan ortaklığını artırmayı hedefliyordu. Hatta, Hindistan'da "Shakti Semiconductor Fab" adı altında savunma odaklı yarı iletken üretim tesisleri dahi planlandı. Yine, Eylül 2024'te Biden–Modi görüşmesi sırasında açıklanan ortak yol haritasında, Hindistan'a güneş paneli ve temiz enerji bileşenleri üretim kapasitesini artırmak ve tedarik zincirlerine alternatif oluşturmak için 750 milyon dolar kredi sağlandı.
Biden yönetimi, ABD'nin Hindistan'ı enerjide küresel karar mekanizmalarına daha yakın konumlandırma stratejisinin bir parçası olarak, OECD üyesi olmamasına rağmen, Hindistan'ı Uluslararası Enerji Ajansı'na (IEA) özel bir düzenleme ile üye yapmak adına ciddi çaba sarf etti. Yine 2023'de, Hindistan'ın dönem başkanlığı sırasında, liderler zirvesi marjında, Biden ABD'nin desteğiyle Hindistan– Körfez Ülkeleri-İsrail-Avrupa arasında yeni bir ticaret ve altyapı koridoru olan IMEC'i anons etti. IMEC, bir nevi Çin'in Kuşak- Yol İnisiyatifi'ne (BRI) alternatif olarak ilan edilen bir projeydi. Keza, 2023 sonunda sivil uzay çalışmaları adına (CSJWG) NASA ile ISRO arasında ortak çalışma grubu için de adımlar atıldı. NASA‑ISRO Sentetik Açıklıklı Radar (NISAR) misyonu ve Hindistan astronot eğitimi gibi projeler kapsamında teknoloji ve uzman paylaşımları öngörülmekteydi. Quad (Dörtlü Güvenlik Diyaloğu) içinde Hindistan‑ABD işbirliğinin, Afganistan sonrası güvenlik, Çin etkisi ve Hint‑Pasifik stratejisinde önemli rol oynaması arzu edilmekteydi.
Tedarik zinciri güvenliği, yarı iletkenler, enerji altyapısı gibi alanlarda koordinasyon hızlandırıldı, Ayrıca, Hindistan, kritik minerallerin tedarik güvenliğinde de stratejik bir rol oyuncusu haline getirildi. Başkan Trump'ın ikinci kez başkan seçilmesi sonrasında ise, ABD-Hindistan ilişkilerinde Biden döneminde gözlenen yoğun işbirliği atmosferinin aynı ölçüde devam etmediğini gözlemlemeye başladık. Ve, son 6 ayda gözlemlediğimiz bu süreç, Başkan Trump'ın Hindistan'a karşı söylemini sertleştirdiği bir noktaya geldi. Trump, Hindistan'ın Rusya'dan ham petrol alımını sürdürerek, Rusya'yı fonladığını, Ukraynalıların ölümlerine aldırış etmediğini; bu tutumunu sürdürmesi halinde ise, 1 Ağustos itibariyle yüzde 25 olarak açıkladığı Hint ihraç ürünlerine ithalat vergisi tarife oranını daha da arttırabileceğini ifade etti. Hindistan ise, Trump'ın ifadelerini şaşkınlıkla karşıladığını belirterek, Hindistan'ın Rusya'dan ham petrol alımını esas ABD yönetiminin teşvik ettiğini belirtmiş durumda.
Hindistan, Rusya'dan petrol ithal ettiği için ABD ve AB tarafından hedef alınsa da, savaşla birlikte geleneksel petrol kaynaklarının Avrupa'ya yönlendirilmesi nedeniyle Rusya'dan ithalat yapmaya başladığını; ABD'nin küresel petrol fiyatlarının normalleşmesi adına, Hindistan'ın Rusya'dan petrol alımını aktif olarak teşvik ettiğini vurgulamakta. Bununla birlikte, Hindistan'ın ifade ettiği 'Washington yönetimi' ifadesinin Biden yönetimi anlamına geldiğini de göz ardı etmemek gerekiyor. Bu nedenle, Hindistan'ın Rusya'dan petrol alımına devam etmeyi sürdüreceğini hissettirmesine bağlı olarak, Trump yönetiminin herhangi bir kutuptan 'bağımsız' hareket etmek isteyen Hindistan'a karşı tavrının nereye kadar ilerleyeceğini birlikte takip edeceğiz.