KEREM ALKİN

'Ticaret Savaşları'nın gürültüsü, tartışması ortalığı kasıp kavururken, farkında mısınız bilmiyorum, Başkan Trump'ın 20 Ocak'ta görevi devraldığında 75 dolar olan bir varil ham petrol fiyatı, pazartesi akşamı 60 dolar çıtasını kırmayı deniyordu. Tüm dünya, önemli sayıda ülkeye karşı ek gümrük tarifesi açıklayan Başkan Trump'ın 'kendi topuğuna kurşun sıktığını', bu adımlarla Amerikan halkına ek enflasyon yükü getireceğini, ABD ekonomisini resesyona sürükleyeceğini konuşurken, Trump küresel petrol fiyatlarına yönelik bambaşka bir taktik izliyor. Trump'ın taktiği, küresel ticaret ve dünya ekonomisini tüm bu 'tartışmalar'la yavaşlatmak; bu sayede küresel petrol fiyatları üzerindeki baskıyı arttırmak olarak gözüküyor.
Bunun iki temel nedeni var. İlki, Amerikan iç siyaseti. ABD başkanları açısından bir galon benzin fiyatını düşürebilmek önemli bir çıtadır. ABD'nin son 50 yıllık siyasi tarihine bakıldığında, galon benzin fiyatını yönetebilmiş başkanlar Amerikan seçmeni nezdinde hep iyi anılmışlardır. Son dört başkan döneminde, bu süreci en iyi yöneten Trump oldu. Bush 1,46 dolardan devraldığı fiyatın 3,3 doların üstüne çıkmasını engelleyemedi. Obama, 2,41 dolara düşürmeyi başarsa da, 3,68 dolara çıkmasını da engelleyemedi. Trump Obama'dan 2,25 dolar olarak devraldı ve 2,26 dolarla bitirmeyi başardı. Biden ise, 4 doların üzerine çıkmasını engellemedi ve Trump'a 3,47 dolardan devretti. Trump'ın en kritik önceliklerinden birisi ikinci döneminde yeniden galon benzinin fiyatını 3 doların bir hayli altına getirmek.
Çünkü, Biden döneminde, ortalama bir Amerikan ailesinin 2148 dolar olan aylık benzin harcaması 3100 dolara dayandı. Trump bunu 1900 dolara kadar indirebilmişti. Amerikan halkı 2024'de gelirinden benzine 447 milyar dolar ayırmak zorunda kaldı. Hane halkı bütçesinin yüzde 3,2'sinden söz ediyoruz. Bu nedenle, Trump içinde bulunduğumuz dönemde yoğunluk kazandırdığı 'Ticaret Savaşları' nedeniyle Amerikan halkının enflasyon şoku yaşayacağına dair yorum ve iddiaları 'sabırlı olun, akıllı olun ve sonuçları izleyin' şeklinde teskin ediyor. Amerikan halkının ticaret savaşları nedeniyle yaşayabileceği enflasyon yükünü benzin ile tarım ve gıda ürünlerini ucuzlatarak dengeleyecek. Bu nedenle, 'Ticaret Savaşları' üzerinden yürüyen yoğun tartışmada, Trump'ın esas hedefi bir süre sonra öne çıkmaya başlayacak. Benzin fiyatlarını takip edin.
Gelelim ikinci temel nedene. Rus ekonomisinin finansal başabaş noktası ham petrol fiyatının 125 dolar olmasından başlıyor. Aynı rakam Suudi Arabistan için 2024'de 90, 2025'de ise 85 dolar. Suudi Arabistan'ın yatırım hamlesinin devamı için petrol fiyatının 108 dolar olması gerekiyor. Rusya- Ukrayna Savaşı'nı bitirmek isteyen Trump, Ticaret Savaşları tartışmasının küresel ticareti ve dünya ekonomisini yavaşlatmasıyla ham petrol fiyatını 60 doların altına indirebilirse, hem Rusya'yı, hem de Suudi Arabistan'ı sıkıştırabilmiş olacak. OPEC+ ülkelerinin tüm arz tedbirlerine ve jeopolitik gerginliklere rağmen, petrol fiyatının 60 doların altını görmesi, hiç şüphesiz Rusya'yı, Suudi Arabistan ve Körfez ülkeleri başta olmak üzere, petrol ihracatına bağımlılığı yüksek ekonomilerin tümünü zorlayacaktır. Bu nedenle, şu an için Trump'ın barış çağrısına olumlu yanıt vermeyen Rusya'yı, Trump önümüzdeki dönemde düşüşünü sürdüren petrol fiyatlarıyla daha zorlu bir ateşkes pazarlığına zorlayabilir. Her olayda, Trump'ın sağ gösterip, sol vurma taktiklerini dikkatle izleyelim.