Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Soçi ziyareti tüm dünyanın ilgisini çekti. Tahıl koridorunun devam edip etmeyeceği konusunda bir gelişme bekleniyordu; ancak bu sefer Ruslar ilk günden itibaren oldukça kararlıydı. Ziyaret öncesinde yapılan açıklamalarda Rusya pozisyonunu net bir şekilde ortaya koydu.
Ukrayna tahılının geçişine izin vermek için 3 ön şart ileri sürülmüştü. Ukrayna tahılına ilaveten Ruslarkendi tahıllarını da ihraç etmekistiyor ve en azından tahıl konusundaambargonun kaldırılmasını talepediyordu. İkinci olarak tahıl taşıyacakgemilerin sigorta meselesi vardı. Üçüncü olarak da Ruslar, ABD merkezli bankacılık sistemi olan SWIFT'e tekrardâhil edilmek istiyordu.
Bunların ilk ikisi oldukça makul taleptir. Gerçekten Afrika'ya tahıl ihracı gündemdeyse ve Afrika'nın ihtiyacı söz konusuysa sadece Ukrayna tahılı değil Rus tahılının da ihraç edilmesi gayet mantıklı. Bu gemilerin işini yerine getirebilmesi için sigortalarının yapılmasını istemek de normal. Ancak SWIFT sisteminedâhil olma konusu BM'yideğil doğrudan ABD'yi ilgilendirdiğiiçin aslında bunun müzakere edilebilecek bir tarafı yoktu.
BM ne yaparsa yapsın, Türkiye ne tür arabuluculuk taahhütlerinde bulunursa bulunsun ABD ikna edilmedikçe Rusya'nın SWIFT sistemine dâhil edilmesi mümkün olmayacaktı. O madde kamuoyuna bir propaganda malzemesi olarak konulmuş olabilir; ama sanırım çözülmesini kimse beklemiyordu. Zira ABD böyle bir adım atmaz.
Öte taraftan sigorta ve Rus tahılında ilerleme sağlanabilirdi. Gerçekten BM bir aktör olsaydı ve Afrika'daki fakir ülkelere dair bir kaygı duyulsaydı hem Rus hem Ukrayna tahılının arzı için düzenlemeler yapılabilirdi.
Bu konuda Rusya'yı eleştirmek pek de doğru olmaz. Kaygı eğer insanlıksa o zaman taraflara bakmadan tahılın ulaştırılması için uğraşmak gerekirdi. Ama asıl dert tabii ki o değil. Daha önceki uzlaşmalarda Rusya'ya BM'nin verdiği taahhütler de yerine getirilmiş gibi görünmüyor. Sigorta meselesi bir bahaneden ibaret. Bu nedenle de Rusya diretmeye devam ediyor.
Ortaya çıkan yeni teklif biraz da bu noktayı zorlamaya yönelik. Rusya 1 milyon tonluk tahılı Türkiyeüzerinden aktarmayı teklif ediyor. Böylece uluslararası kamuoyuna, "BizAfrika'ya yapılacak yardıma engelolmuyoruz" demiş oluyor.
Aksine Rusya, Ukrayna tahılının yarısının Avrupa'ya sevk edilmiş olmasından da rahatsız. Yoksa Ukrayna'nın tahıl satışından elde edeceği geliri pek umursadıklarını sanmıyorum. Rusya'dan, Avrupa'nın canını yakmak isterken tahılın sorunsuzca Avrupa'ya gitmesine razı olması pek beklenmez.
Ancak ben bu meselenin kapandığı kanaatinde değilim. Zaman zaman tekrar gündeme girecek ve taraflar daha uyumlu hâle gelecektir.
Yasal Uyarı: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Turkuvaz Medya Grubu’na aittir. Kaynak gösterilse veya habere aktif link verilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı ya da bir bölümü kesinlikle kullanılamaz. Ayrıntılar için lütfen tıklayın.