FARUK ERDEM

Bağ-Kur kapsamında sigortalı olan esnaf için getirilecek yeni düzenleme 2026 yılının ilk çeyreğinde TBMM gündeminde olacak. Düzenleme ile 9 bin gün olan prim ödeme şartı 7200 güne indirilecek. Böylece 1800 gün yani 5 yıl daha az prim ödeyen esnaf erken emekli olabilecek. Düzenleme kimleri kapsayacak, nasıl uygulanacak... İşte detaylar...
Emeklilik için hangi prim şartları gerekiyor?
Eski adı SSK olan 4A kapsamında 8 Eylül 1999 öncesi için prim şartı 5000 ile 5.975 gün arasında değişirken bu tarihten sonra 7 bin güne 2008'den sonra ise kadın erkek tüm çalışanlarda 7200 güne çıkıyor. Emekli Sandığı'nda ise kadınlar 7200 gün (20 yıl) erkekler ise 9 bin gün (25 yıl) prim ödüyor. Bağ-Kurlular için ise prim şartları 8 Eylül 1999 öncesinde kadınlarda 7200 gün erkeklerde 9 bin gün, sonrasında ise hem kadın hem erkeklerde 9 bin gün (25 yıl) olarak uygulanıyor.
Yeni düzenleme kimleri ilgilendiriyor?
Düzenleme ilk etapta basit usulde vergilendirilen, bakkal, kasap, terzi, berber gibi 10 kişi ve altında işçi çalıştıran küçük esnafın yararlanacağı şeklinde açıklanmıştı. Bunlara çiftçi Bağ-Kur'u olanlar da katılacak. Ancak kapsam düzenleme hazırlanırken genişlerse tüm Bağ-Kur'lular ve isteğe bağlı sigorta ödeyen eve kadınları da yararlanabilecek.

Yasa ile ne değişecek?
Yeni düzenleme ile Bağ- Kurluların prim şartı 9 bin günden 7200 güne inecek. Böylece Bağ-Kur'lu esnaf 25 yıl değil 20 yıl prim ödeyecek, 5 yıl erken emeklilik yolu açılacak. Esnaf erken emekliliğin yanında 1800 günlük prim yükünden de kurtulmuş olacak.
Yaş şartı uygulanacak mı?
8 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olanlarda emeklilik için sadece prim değil yaş şartı da aranacak. 9 bin gün yerine 7200 prim gününü tamamlayanlar sigortalılık başlangıç tarihine göre belirlenen yaşı sağlıyorsa emekli olabilecek. Ancak primi dolsa da yaşı beklemesi gerekecek. EYT kapsamında olanlar yaş olmadan emekli olabilecek.
Erken emeklilik nasıl gerçekleşecek?
Yapılacak 1800 günlük indirim ile Bağ-Kurlular 7200 gün ile emekli olabilecek. Tabii yine kadınlarda 58 erkeklerde 60 olan yaş şartının da tamamlanması gerekecek. Dolayısıyla yaş şartını tamamlamış bir Bağ-Kur'lu 5 yıl daha beklemeden ve 5 yıl fazla prim ödemeden erken emekli olabilecek. Burada daha az prim ödeme sigortalıya 5 yıl kazandıracak.

İhya ile primler tamamlanabilecek mi?
Daha önce Bağ-Kur'lu olarak çalışmış ancak borcunu ödemediği için primleri dondurulmuş ve borcu silinmiş olanlar eğer eksik günleri varsa ihya yolu ile bu dondurulan primleri satın alabilecek.
Sadece Bağ-Kur'lular mı yararlanacak?
Değişik kurumlarda (SSK; Emekli Sandığı) çalışması olanlar Bağ-Kur'lu olmuşlarsa yasa kapsamına girecekler. Üç kurumdan ayrı ayrı çalışması olanlar için hangi kurumdan emekli olacağı son 7 yıllık sigortalılık süresine bakılarak belirleniyor. Son 7 yıllık sigortalılık süresinde hangi kurum daha fazla ise yani 3.5 yıl (1261 gün) nereden prim yatırılmış ise o kurumun şartlarında emeklilik işlemi yapılıyor. Eğer son 3.5 yıl Bağ-Kur ise şartlar 7.200 gün üzerinden hesaplanacak.
Başvuru nereye yapılacak?
Söz konusu düzenleme hak sahipleri ile ilgili kapsamı ve tarifi de yapacak. Bunun için bir başvuruya ihtiyaç olmayacağı görülüyor. Prim gün sayıları otomatik olarak düşeceği için 7200 güne ulaşan için şartlar tamamlanmış olacak. Ancak emekli olabilmek için yaş şartını da tamamladıktan sonra başvuru şartı bulunuyor. SGK müdürlüklerine başvurarak emeklilik işlemleri başlatılacak.

EYT'Lİ BAĞKUR'LUYA MÜJDE

EYT'li olanlar için emeklilik başlayacak mı?
Yasanın kapsamı henüz net değil. Ancak kapsam belli olduktan sonra hak sahibi Bağ-Kur'luların ilk sigortalı oldukları tarih 8 Eylül 1999 öncesinde ise, yani EYT'li ise 9 bin günü beklemeden 7.200 günle emekli olacaklar. Böylece yaş şartı olmadan 5 yıl erken emekli olmuş olacaklar. Primini 7.200'e tamamlayanlar ise yasa çıkınca emeklilik işlemlerini başlatacak.
Son 7 yıl kuralı değişir mi?
Gelecek uygulama sadece belli bir kesimi ilgilendiren prim düşüşü olarak görülüyor. Bu sayede Bağ-Kur ile SSK prim ödeme şartları eşitlenecek. Bu yüzden farklı kurumlarda çalışması olanlar için geçerli son 7 yıldaki 3.5 yıl çalışılan kurum kuralında bir değişiklik olmayacak.